Τι σημαίνει «πιστεύω» το 2023, στον τόσο «ταραγμένο» 21ο αιώνα; Σε μια περίοδο ρευστή, μεταβατική, τόσο πολιτικά, κοινωνικά όσο και στο επίπεδο της βιοηθικής, σε μια εποχή με τις παλιές και νέες αβεβαιότητες να ορθώνονται μπροστά μας τι ρόλο μπορεί να παίξει η θρησκευτική πίστη; Ρόλο παρηγορίας ή ανατροφοδότησης;
Μήπως ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο η αναγκαιότητα της πίστης σε ένα υπέρτατο ον ή, έστω, σε κάτι μη ορατό, που κινείται πίσω και πέρα από πάσα τεχνολογική, επιστημονική, απτή πραγματικότητα, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ; Μπορεί να βρίσκει την έκφρασή της στη θρησκεία αλλά μπορεί να πηγάζει από τους δικούς μας πόρους και να απευθύνεται σε ό,τι μας περιβάλλει; Εκφράζεται με την εμπιστοσύνη στις δυνατότητές μας, ή σε κάποιο άλλο πρόσωπο ή σε ένα όραμα, σε έναν στόχο ή και μια πεποίθηση;
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Newsbeast που την περίοδο του Πάσχα είναι πιο έντονες από ποτέ δίνει η ψυχοθεραπεύτρια, σύμβουλος ψυχικής υγείας, Μαρία Κολοκυθά.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζει η Μαρία Κολοκυθά «η πίστη αποτελεί καταφύγιο για πολλούς ανθρώπους» ενώ επιδρά δραστικά στην ψυχοσύνθεσή τους.
«Δεν γεννιόμαστε άθεοι ή θρήσκοι, η ανατροφή και το πολιτισμικό-κοινωνικό περιβάλλον μας είναι αυτά που εξασθενίζουν ή ενισχύουν την πίστη μας στον Θεό. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει μια νέα μελέτη η οποία έρχεται να αμφισβητήσει τη μέχρι τώρα κρατούσα στην ψυχολογία θεωρία. Αυτή θέλει τη θρησκευτική πίστη να συνδέεται με τη διαίσθηση και τη μειωμένη παρουσία της ή την παντελή απουσία της με την ορθολογική σκέψη. Τα νέα ευρήματα όμως δείχνουν ότι τόσο ένα διαισθητικό όσο και ένα ορθολογικό άτομο μπορούν να έχουν εξίσου βαθιά θρησκευτικά συναισθήματα» μας λέει.
«Η πίστη μπορεί να γίνει σημαντική σε διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής. Για τα μέλη ορισμένων θρησκειών, αυτό είναι μέρος των βασικών πεποιθήσεων που οργανώνουν την εμπειρία τους για την πραγματικότητα, ειδικά όσον αφορά την ηθική και την ύπαρξη. Γι’ αυτό μια απώλεια εμπιστοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε μια περίοδο πόνου και σε βαθιά αμφισβήτηση του νοήματος της ζωής.
Στις δύσκολες στιγμές, όπου επικρατεί το άγχος και η αγωνία, συχνά ο άνθρωπος στρέφεται στην προσευχή και στη θρησκεία» σημειώνει η Μαρία Κολοκυθά και προσθέτει: «Σε τέτοιες συνθήκες, η θρησκεία μπορεί να διαδραματίσει έναν εποικοδομητικό ρόλο στη σύνθετη διαδικασία, με την οποία οι άνθρωποι προσπαθούν να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα, διότι λειτουργεί ως ένας υγιής, προσαρμοστικός τρόπος αντιμετώπισης, που προάγει την ευημερία».
Πώς η πίστη σε κάτι ανώτερο μπορεί να προσφέρει το αίσθημα ανακούφισης
Τα μοντέλα συμπεριφοράς και αντιμετώπισης προβλημάτων που εμπεριέχονται στα ιερά κείμενα όχι μόνο του Χριστιανισμού αλλά και όλων των θρησκειών μπορούν να εμπνεύσουν τον άνθρωπο και να του προσφέρουν το αίσθημα της ανακούφισης και της παρηγοριάς, επισημαίνει η ψυχοθεραπεύτρια, σύμβουλος ψυχικής υγείας, Μαρία Κολοκυθά.
«Πολλές θρησκευτικές παραδόσεις ισχυρίζονται ότι ο Θεός είναι συμβολικά ένας καλός γονιός, ο οποίος μας αγαπάει και μας εκτιμά, ανεξάρτητα από το τι κάνουμε. Αυτό δημιουργεί στον άνθρωπο μια ανθεκτική αίσθηση αυτοπεποίθησης. Η αυτοεκτίμηση που αντλεί ο άνθρωπος μέσα από την θρησκεία δεν κλονίζεται τόσο εύκολα, συγκριτικά με άλλες πηγές -π.χ. επιτυχία, δημοτικότητα» μας λέει.
«Σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία, η πίστη είναι θεολογική αρετή, δηλαδή μια από τις συνήθειες που ο ίδιος ο Θεός ενσταλάζει στον ανθρώπινο νου για να τον καθοδηγήσει στον σωστό δρόμο.
Αν αναρωτηθούμε τι σημαίνει η πίστη, είναι συναίσθημα, είναι κατάσταση, είναι αξία; Για τους περισσότερους αυτή η λέξη οδηγεί τη σκέψη τους στη θρησκεία ή στη φιλοσοφία. Είναι μια αρκετά διευρυμένη έννοια που απασχολεί σημαντικά την επιστήμη της ψυχολογίας» συμπληρώνει.
«Η πίστη στον Θεό μπορεί να φέρει μεγάλη παρηγοριά καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, καθώς είναι η πίστη σε κάτι πολύ ανώτερο το οποίο μπορεί να στηρίξει τους ανθρώπους σε κάθε είδους δυσκολία» υπογραμμίζει η Μαρία Κολοκυθά μιλώντας στο Newsbeast.
«Η πίστη φέρνει παρηγοριά»
«Η πίστη είναι μια εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου και φέρνει μεγάλη παρηγοριά, καθώς κάνει κάνει τους πιστούς να νιώθουν νιώθουν ότι δεν εξαρτώνται όλα από αυτούς. Δεν φέρνει όμως σε όλους τα ίδια αποτελέσματα, γιατί δεν έχουν όλοι την ίδια πίστη και την ίδια ψυχοσύνθεση. Με άλλα λόγια, δεν έχει παντού και πάντοτε το ίδιο πεδίο δράσεως∙ άλλοτε βρίσκεται αντιμέτωπη με ”αγριεμένες θάλασσες” και άλλοτε με ”ήρεμα νερά”» υπογραμμίζει η ψυχοθεραπεύτρια, σύμβουλος ψυχικής υγείας, Μαρία Κολοκυθά.
«Μερικές φορές προσευχόμαστε για κάποιον που αγαπάμε και που έχει κάποια ανάγκη, χωρίς να μπορούμε να τον βοηθήσουμε. Πολλές φορές δεν ξέρουμε και τι είναι σωστό να ζητήσουμε. Δεν βρίσκουμε λέξεις, ακόμα και για να βοηθήσουμε κάποιον που υπεραγαπάμε» σημειώνει.
«Υπάρχουν άνθρωποι που βρίσκουν θαλπωρή στη θρησκευτική πίστη, που αντλούν γαλήνη και ηρεμία. Υπάρχουν και άλλοι, ωστόσο, που αντλούν άγχος, καθώς είναι δέσμιοι προκαταλήψεων -συνεπώς, η ερμηνεία που δίνει o καθένας επηρεάζει το κατά πόσο θα ωφεληθεί. ”Η λύπη κοιτάζει πίσω. Ο φόβος κοιτάζει τριγύρω. Η πίστη κοιτάζει ψηλά” είχε άλλωστε πει o Αμερικανός φιλόσοφος, δοκιμιογράφος και ποιητής που ηγήθηκε του υπερβατικού κινήματος στα μέσα του 19ου αιώνα, Ralph Waldo Emerson» αναφέρει κλείνοντας η Μαρία Κολοκυθά.
