Ο τομέας της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι ίσως από τους πιο πλέον αναπτυσσόμενους με ραγδαίες εξελίξεις όπως αυτή της μικρογονιμοποίησης και του προεμφυτευτικού ελέγχου να χαρακτηρίζουν τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Με αυτά τα δύο χαρακτηριστικά επιτεύγματα για παράδειγμα υπογόνιμοι άνδρες που παλαιότερα ήταν καταδικασμένοι σε ατεκνία ή ζευγάρια με χρωμοσωμικά προβλήματα ή καθ έξιν αποβολές αποκτούν τελικά υγιείς απογόνους.
Ποιες όμως είναι οι προκλήσεις εκείνες που καλείται να απαντήσει η σύγχρονη έρευνα γύρω από τον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης;
1. Ίσως από τα πιο συχνά απαντώμενα και καθημερινά προβλήματα στα κέντρα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι η επιλογή των κατάλληλων σπερματοζωαρίων προς γονιμοποίηση. Οι μέχρι τώρα υπάρχουσες τεχνικές χρησιμεύουν στην ανίχνευση χρωμοσωμικών ανωμαλιών ή αυξημένου δείκτη κατάτμησης του DNA των σπερματοζωαρίων και άρα είναι σε θέση να δώσουν μια γενικότερη εικόνα όσον αφορά στην ποιότητα του σπέρματος. Καμία όμως από αυτές τις διαγνωστικές μεθόδους δεν δύναται να επιλέξει το καταλληλότερο σπερματοζωάριο προ χρήση χωρίς να το καταστρέψει. Ελπίδα προς αυτή την κατεύθυνση δίνουν κάποιες μέθοδοι όπως η επιλογή με βάση το υαλουρονικό οξύ (PICSI) με ιδιαίτερα αξιόπιστα αποτελέσματα σε σχέση με το DFI αλλά χωρίς αντιστοιχία προς το γενετικό περιεχόμενο του πολύτιμου αυτού γενετικού κυττάρου.
2. Ένα από τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει ο ειδικός της γονιμότητας είναι αυτό του πτωχού ενδομητρίου. Ασθενείς οι οποίες υπεβλήθησαν σε «τραυματική» απόξεση του ενδομητρίου και παρουσιάζουν ενδομητρικές συμφύσεις μέχρι πρότινος κατέφευγαν σε επεμβατική υστεροσκόπηση προς λύση αυτών και «ήλπιζαν» στη σπάνια τότε ανάπλαση της βασικής στιβάδας του ενδομητρίου. Επί αποτυχίας πολλές εξ αυτών κατέληγαν στη λύση της παρένθετης μητρότητας. Διέξοδος διαφαίνεται στην τοπική χρήση αυξητικών παραγόντων αλλά και στην εμφύτευση βλαστοκυττάρων με σκοπό την αναδημιουργία της κατεστραμμένης βασικής στιβάδας με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα.
3. Μία από τις πιο κοινές «επιπλοκές» των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι οι πολύδυμες κυήσεις οι οποίες ουσιαστικά συμβαίνουν λόγω της πληθώρας των εμβρύων που αποφασίζει ο θεράπων να μεταφέρει εντός της μήτρας. Αν και τιτάνιες προσπάθειες γίνονται από ευνομούμενα κράτη ώστε να περιοριστεί νομικά ο αριθμός των μεταφερόμενων εμβρύων το ποσοστό των πολύδυμων εξακολουθεί κυήσεων να φτάνει το 20%. Διακαές ερώτημα για όλους τους ειδικούς γονιμότητας είναι το αν υπάρχουν έμβρυα που θα εμφυτευτούν σίγουρα ανάμεσα στα έμβρυα που διαθέτουν προς μεταφορά και ασφαλώς ποια είναι αυτά. Αν υπήρχε τρόπος να απαντηθεί αυτό το ερώτημα η πιθανότητα πολύδυμης κύησης ουσιαστικά θα εκμηδενιζόταν ενώ ταυτόχρονα θα εκτοξευόταν η συχνότητα εμφύτευσης.
Προς αυτή την κατεύθυνση οδηγεί η χρήση συσκευών συνεχούς παρακολούθησης των εμβρύων κατά την επώασή τους στο εργαστήριο (time lapse) η οποία δίνει πληροφορίες σε σχέση με την ταχύτητα κυτταρικής διαίρεσης και εμμέσως την ποιότητα του γενετικού περιεχομένου του εμβρύου. Επομένως με τον τρόπο αυτό επιλέγεται το πλεόν ομαλά διαιρούμενο έμβρυο. Ταυτόχρονα, προσπάθειες γίνονται βιοχημικής ταυτοποίησης του ικανότερου εμβρύου με τη χρήση τεχνικών προεμφυτευτικού ελέγχου με ιδιαίτερα υποσχόμενα αποτελέσματα στο εγγύς μέλλον. Με τον τρόπο αυτό σε λίγα χρόνια θα είμαστε σε θέση να ξέρουμε αν έχουμε κατάλληλα έμβρυα προς μεταφορά και θα μεταφέρουμε μόνο ένα.
Αυτοί είναι οι ακρογωνιαίοι λίθοι της ερευνητικής προσπάθειας τον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής οι οποίοι φιλοδοξούν να μην αφήσουν κανένα ερώτημα αναπάντητο και να δώσουν λύση σε ζευγάρια μέχρι πρότινος καταδικασμένα.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.sfakianoudis.gr ή επικοινωνήστε με τον κ. Σφακιανούδη Κωνσταντίνο, μαιευτήρας – γυναικολόγος, στο 210- 6565112
