Η παγκόσμια ημέρα πνευμονίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 12 Νοεμβρίου από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού για ένα από τα συνηθέστερα νοσήματα του κατώτερου αναπνευστικού, αλλά και ενίοτε απειλητικό, που καταγράφει υψηλότατα ποσοστά νοσηρότητας και θνητότητας.
H πνευμονία είναι μια λοιμώδης νόσος του πνεύμονα, που συνήθως προκαλείται από ιούς ή βακτήρια και λιγότερο συχνά από άλλους μικροοργανισμούς, ορισμένα φάρμακα και αυτοάνοσα νοσήματα. Η πνευμονία παρουσιάζεται ετησίως σε περίπου 450 εκατομμύρια ανθρώπους, ποσοστό 7% του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού και προκαλεί περίπου 4 εκατομμύρια θανάτους. Αν και η πνευμονία θεωρούταν από τον William Osler τον 19ο αιώνα ως «αρχηγός των θανατηφόρων», με τον ερχομό της αντιβιοτικής θεραπείας και εμβολίων έχει σημειωθεί βελτίωση τόσο στη νοσηρότητα, όσο και τη θνητότητα. Εντούτοις, στις αναπτυσσόμενες χώρες, μεταξύ των πολύ νεαρών και πολύ ηλικιωμένων, αλλά και στους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, η πνευμονία παραμένει σημαντική αιτία θανάτου.
Ο πνευμονιόκοκκος αποτελεί το συχνότερο αίτιο βακτηριακής λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού, ενώ η διηθητική πνευμονιοκοκκική νόσος σε συνδυασμό με την εμφάνιση μικροβιαιμίας και σηψαιμίας έχει εξαιρετικά δυσμενή πρόγνωση. Για το έτος 2019 υπολογίστηκαν περισσότεροι από 2,5 δισ. θάνατοι, από τους οποίους οι 672. 000 αφορούσαν παιδιά. Συγκεκριμένα κάθε 25 δευτερόλεπτα καταγράφεται σε παγκόσμια κλίμακα ένας παιδικός θάνατο οφειλόμενος στον στρεπτόκοκκο της πνευμονίας.
Αλλά και οι ιογενείς πνευμονίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες με υψηλή θνησιμότητα, κυρίως όταν προκαλούνται από ιούς για τους οποίους δεν υπάρχει αντιιική θεραπεία και εμβόλιο. Είχαν ατονήσει στη μνήμη μας τα εκατομμύρια των θανάτων, που οφείλονταν στις επιδημίες της γρίπης, αλλά και ο ετήσιος υψηλός αριθμός νοσηρότητας και θνητότητας από τη γρίπη παρά τη διαθεσιμότητα του αντιγριπικού εμβολίου και των αντιιικών κατά της γρίπης. Η νοσηρότητα και θνητότητα της πνευμονίας από κορωνοϊό, κατέδειξε ξανά τη κεντρική θέση, που κατέχουν οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού στην ιατρική κοινότητα.
Όπως όλες οι ιογενείς λοιμώξεις έτσι και η πνευμονία από Covid-19 μπορεί να επιπλακεί με βακτηριακή πνευμονία. Αν και οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από πνευμονία, ακόμα και υγιή άτομα σε καλή φυσική κατάσταση, άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού όπως τα άτομα άνω των 65 ετών, οι ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι καπνιστές, οι ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα και σακχαρώδη διαβήτη και οι αλκοολικοί κινδυνεύουν περισσότερο.
Φέτος, το σύνθημα είναι η ισότιμη πρόσβαση στη χορήγηση ιατρικής οξυγονοθεραπείας για όλους, χωρίς κανέναν αποκλεισμό.
Στο πλαίσιο της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας Πνευμονίας 2020 τονίζουμε την αναγκαιότητα ανάπτυξης πρωτοβουλιών, το σχεδιασμό στρατηγικών παρεμβάσεων έναντι της πνευμονικής λοίμωξης και την οργάνωση στοχευμένων υγειονομικών δράσεων έναντι του SARS-CoV-2 με σκοπό τη μείωση της διασποράς στην κοινότητα.
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία έχει ως βασικό της στόχο τις προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για τη σημασία της υιοθέτησης νοοτροπίας πρόληψης της πνευμονίας μέσω του εμβολιασμού καθώς και της έγκαιρης και στοχευμένης θεραπείας προκειμένου να μειωθεί η μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά, η νοσηρότητα και η θνητότητα.
Οι συντονίστριες της Ομάδας Λοιμώξεων της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας
Παρασκευή Κατσαούνου
Σταματούλα Τσικρικά
