Ο σπόρος του σουσαμιού αποτελεί σημαντικό σηστατικό των τροφών για περίπου 6.000 χρόνια. Πιστεύεται ότι προέρχεται από τη Σαβάννα της κεντρικής Αφρικής και από κει επεκτάθηκε στην Αίγυπτο, την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Κίνα. Στην Ελλάδα φαίνεται ότι έφτασε από την Νότια Ασία (ανατολικά της Μαύρης Ηπείρου), και αποτελεί έναν από τους τρείς αρωματικούς σπόρους – οι άλλοι δύο ήταν ο παπαρουνόσπορος και το λινάρι – τους οποίος χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες γύρω στο 600 πΧ.

Στον πάπυρο Ebers, ένα αρχαίο κείμενο που βρέθηκε στην Αίγυπτο και χρονολογείται στο 1550 πΧ, το σουσάμι περιγράφεται ως πηγή ενέργειας. Ο Ιπποκράτης αναφέρει τη μεγάλη θρεπτική του αξία, ενώ σε ένα κινέζικο βιβλίου του 300 πΧ, το σουσάμι περιγράφεται ως ένα τρόφιμο, με ποικίλα θεραπευτικά αποτελέσματα, όπως η παροχή ενέργειας, η ήρεμη ψυχολογία, και οι αντιγηραντικές ιδιότητες όταν καταναλωθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Επιπλέον, στην παραδοσιακή Ινδική ιατρική, Ayrveda, το σησαμέλαιο χρησιμοποιόταν για μασάζ σώματος από το 700-1100 πΧ. Η μαγική έκφραση «Σουσάμι Άνοιξε» στο παραμύθι του Αλη Μπαμπά, μπορεί να έχει προέλθει από το απότομο άνοιγμα της κάπσουλας του σουσαμιού για να βγουν οι σπόροι και ίσως συμβολίζει την άποψη που είχαν οι Άραβες για τις «μαγικές ιδιότητες» του σουσαμιού. Στην Ιαπωνία, παραδοσιακά, θεωρείται ως ένα πολύ υγιεινό τρόφιμο.

Η χρήση του σουσαμιού ως τρόφιμο

Οι βασικοί λόγοι που πολλοί χρησιμοποιούν το σουσάμι είναι λόγο της υψηλής του περιεκτικότητας σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέας (50%), σε πρωτεΐνη (20%) αλλά και σε διάφορα μικροθρεπτικά συστατικά. Η γεύση που προκύπτει στο ψημένο σουσάμι είναι επίσης ένα άλλο επιθυμητό χαρακτηριστικό.

Ο σπόρος του σουσαμιού ποικίλλει στο χρώμα, το μέγεθος και την υφή του τοιχώματος του καρπού. Το πιο συνηθισμένο είναι το άσπρο, αλλά στις Ασιατικές χώρες, πιστεύεται ότι οι μάυροι καρποί είναι πιο υγιεινοί.

Το σησάμι χρησιμοποιείται με διάφορους τρόπους ανα τον κόσμο. Στην Ανατολική Ασία προτιμούν τη ψημένη γεύση, όπου το καβουρδισμένο σησάμι χρησιμοποιείται ως επικάλυψη σε αρτοσκευάσματα όπως το ψωμί, τα μπισκότα και τα κράκερς. Στην Ελλάδα, το σουσάμι το χρησιμοποιούμε για να πασπαλίσουμε το ψωμί, τα τσουρέκια, τα κρητικά καλτσουνάκια φούρνου, τα κουλούρια, τις πίτες, αλλά και για την παρασκευή του παστελιού. Στην Ιαπωνία, χρησιμοποιείται ως επικάλυψη σε μαγειρεμένο ρύζι, γνωστό ως ρυζοκεφτέ.

Η πάστα του σουσαμιού (ταχίνι) χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό σε σαλάτες, μαγειρεμένο ρύζι και βραστό κρέας ενώ στην Ελλάδα είναι πιο γνωστό για τη χρήση του στην παρασκευή του χαλβά από ταχίνι και της ταχινόπιτας. Στην Αφρική πέρα από το ταχίνι τρώνε και τα φύλλα του σουσαμιού, ενώ στην Αμερική το χρησιμοποιούν ως αλοιφή πανω στο ψωμί.

Σύνθεση του σουσαμιού

Από διατροφική άποψη, το κύριο ενεργειακό συστατικό του σουσαμιού είναι το έλαιο. Βέβαια αυτο που πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν είναι ότι η θρεπτική αξία του σουσαμιού εξαρτάται από τις συνθήκες καλλιέργειας και το είδος του σουσαμιού. Παρακάτω παρατίθεται πίνακας με τη διαφορά σε θρεπτικά συστατικά ανά 100γρ τροφίμου, μεταξύ άσπρου και μαύρου σουσαμιού.

 

 Άσπρο  Μαύρο

Ενέργεια

635kcal

 529kcal

Πρωτεΐνες

 17,2gr  18,8gr

Ολικά λιπίδια

 51,2gr 28,3gr

Κορεσμένα

7,6gr

4,8gr

Μονοακόρεστα 

19,8gr

7,5gr

Πολυακόρεστα

21,5gr

14,7gr

Υδατάνθρακες

16,9gr

34,1gr

Φυτικές Ίνες

8,0gr 

11,2gr

Νερό

4,5gr

6,0gr

Νάτριο

8mg

4mg

Κάλιο

550mg 

884mg

Ασβέστιο

742mg

393mg

Μαγνήσιο

355mg

382mg

Φώσφορος 

621mg

Σίδηρος

9,84mg

11,86mg

Ψευδάργυρος 

8,9mg 

7,7mg

Χαλκός 

2,88mg 

2,20mg

Πηγή: diatrofi.gr