Πώς βλέπουμε το ροζ ενώ ως χρώμα δεν υπάρχει;

Ξεχάστε τα φλαμίνγκο και τον Ροζ Πάνθηρα, καθώς το ροζ ως χρώμα δεν υπάρχει και δεν υπήρξε ποτέ δηλαδή, αν και όχι με τον τρόπο που νομίζουμε.

Ας ξεκινήσουμε με το ορατό φάσμα, το τμήμα εκείνο της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που ανιχνεύεται από το ανθρώπινο μάτι και προσλαμβάνεται ως αίσθηση της όρασης.

Το φάσμα εκτείνεται σε ακτινοβολίες με διαφορετικά μήκη κύματος και καλύπτει τα γνωστά μας χρώματα κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, κυανό και ιώδες, που όλα τους αντιπροσωπεύονται από συγκεκριμένα μήκη κύματος. Αντίθετα από το ροζ δηλαδή, που δεν μπορεί να αναπαρασταθεί ως μήκος κύματος, έχει ωστόσο τη δική του ποιότητα ως ερέθισμα. Δεν είναι ούτε κόκκινο ούτε ιώδες, κι αυτό γιατί δεν είναι παρά συνδυασμός διαφορετικών μηκών κύματος.

Όταν κοιτάμε ένα ροζ αντικείμενο, δεν προσλαμβάνουμε ροζ μήκη κύματος. Αυτό που βλέπουμε είναι αντανακλάσεις διαφορετικών μεταξύ τους μηκών κύματος, κυρίως κόκκινου και λευκού, με τον εγκέφαλό μας να κάνει όλη τη δουλειά ώστε να βιώνουμε ροζ χρωματικές εμπειρίες.

Αν το ροζ δεν αντιπροσωπεύεται όμως από συγκεκριμένο μήκος κύματος, σημαίνει πως το ροζ ως χρώμα δεν υπάρχει; «Φυσικά και είναι χρώμα το ροζ», επιμένει ο Jill Morton, καθηγητής ψυχολογίας του χρώματος, «την ώρα βέβαια που το λέμε, το ροζ δεν είναι μέρος του ορατού φάσματος. Είναι ένα χρώμα εκτός φάσματος και πρέπει να αναμειχθεί για να παραχθεί».

Με καθαρούς όρους ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, θα μιλούσαμε σωστότερα για «απόχρωση του κόκκινου» παρά για ροζ. Το ορατό φάσμα δεν περιλαμβάνει εξάλλου μόνο τα καθαρά βασικά χρώματα, αλλά και τις αποχρώσεις τους.

Αν θέλουμε βέβαια να φτάσουμε στο ζουμί της υπόθεσης, κανένα χρώμα δεν υπάρχει. Με την έννοια πως το χρώμα δεν είναι μια ιδιότητα του φωτός ή των αντικειμένων που αντανακλούν φωτεινές δέσμες, παρά μια αίσθηση που αποκτά ουσία και περιεχόμενο μόνο στον εγκέφαλό μας…