Τα κενά μνήμης που παρουσιάζονται την επομένη μιας βραδιάς γεμάτη αλκοόλ είναι ένα σύνηθες φαινόμενο που έχει εξήγηση. Ονομάζεται μπλακ άουτ και ο παθών θυμάται ελάχιστα ή καθόλου απ’ όσα συνέβησαν το βράδυ της κραιπάλης.

Η αμνησία που προκαλείται από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί θέμα συζήτησης τις τελευταίας μέρες στις ΗΠΑ λόγω των καταγγελιών σε βάρος του υποψηφίου για το Ανώτατο Δικαστήριο, Brett Kavanaugh, για σεξουαλικές επιθέσεις. Κάποιες από αυτές, σύμφωνα με τις καταγγέλλουσες, έγιναν πριν πολλές δεκαετίες σε κολεγιακά πάρτι με τον δικαστή Kavanaugh να βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ.

Ο ίδιος αρνείται κατηγορηματικά τις κατηγορίες, όπως επίσης και το ενδεχόμενο να είχε υποστεί μπλακ άουτ λόγω αλκοόλ.

Τι ακριβώς είναι το μπλακ άουτ που προκαλείται από αλκοόλ;

Είναι μια κατάσταση στην οποία ο εγκέφαλος αποτυγχάνει να καταγράψει αναμνήσεις από περιστατικά που συνέβησαν κατά τη διάρκεια κατανάλωσης αλκοόλ.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Κατάχρησης Αλκοόλ και Αλκοολισμού (NIAAA) των ΗΠΑ, αυτό συμβαίνει διότι κυκλώματα στην περιοχή του εγκεφάλου (ιππόκαμπος) που παίζουν κομβικό ρόλο στην εμπέδωση αναμνήσεων σε καθημερινή βάση, τίθενται εκτός λειτουργίας από το αλκοόλ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν κενά στην καταγραφή αναμνήσεων.

Υπάρχουν δύο είδη μπλακ άουτ:

  • Το πιο σύνηθες είναι το αποσπασματικό (fragmentary) μπλακ άουτ και συμβαίνει όταν το άτομο έχει κάποιες αναμνήσεις αλλά χωρίς να θυμάται λεπτομέρειες. Μπορεί για παράδειγμα να θυμάται ότι βγήκε με φίλους για ποτό, όχι όμως το ποιος πλήρωσε ή το πως επέστρεψε σπίτι.
  •  Το πλήρες μπλακ άουτ ή μακροπρόθεσμο (en bloc), είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από σοβαρή αμνησία για αρκετές ώρες. Συνήθως σε αυτήν την περίπτωση το άτομο δεν θυμάται καθόλου περιστατικά διότι οι πληροφορίες δεν έχουν αποθηκευτεί στον εγκέφαλό του.

Πόσο συχνό είναι το μπλακ άουτ;

Σύμφωνα με μελέτες, τα αποσπασματικά μπλακ άουτ είναι πολύ συνηθισμένα ειδικά στους νέους που καταναλώνουν αλκοόλ.

«Το 30% με 50% των νεαρών ενηλίκων που πίνουν αναφέρουν κάποια εμπειρία που συνδέεται με μπλακ άουτ λόγω αλκοόλ», λέει στο BBC η Dr Kate Carey από το πανεπιστήμιο Brown University in Providence.

Προκαλούνται όταν η συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα του ατόμου αυξάνεται γρήγορα και φτάνει σε υψηλό επίπεδο. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας αλκοόλ σε σύντομο χρονικό διάστημα ή κατανάλωσης αλκοόλ με άδειο στομάχι.

Υπάρχουν άνθρωποι που είναι πιο ευάλωτοι;

Μελέτες έχουν δείξει πως τα μπλακ άουτ συμβαίνουν συχνότερα σε άτομα με μικρότερο σωματικό βάρος και σε γυναίκες. Στις γυναίκες το επίπεδο αλκοόλ στο αίμα ανεβαίνει ταχύτερα μετά από κάθε ποτό λόγω του ότι έχουν λιγότερο νερό στο σώμα τους.

Μπορεί να οφείλεται επίσης σε κάποια γενετική συνιστώσα το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στα μπλακ άουτ από άλλους.

Κάποιοι ειδικοί αναφέρουν ότι οι καπνιστές και οι χρήστες ναρκωτικών είναι πιθανότερο να πάθουν μπλακ άουτ από το αλκοόλ.

Υπάρχουν εμφανή σημάδια;

«Όχι απαραιτήτως», αναφέρει η Dr Carey. «Καθώς οι βραχυπρόθεσμες λειτουργίες είναι αρκετά ανθεκτικές στην επίδραση του αλκοόλ, κάποιος μπορεί να είναι ξύπνιος και λειτουργικός, αναφέροντας μάλιστα και πράγματα που έγιναν πριν το μπλακ άουτ. Αλλά δεν θα τα θυμάται», προσθέτει. Σε κάποιες περιπτώσεις το άτομο μπορεί να παρουσιάσει κάποια σημάδια όπως για παράδειγμα διάσπαση προσοχής ή αδυναμία να συνεχίσει μια συζήτηση.

Ποιες είναι οι συνέπειες;

Σύμφωνα με το NIAAA, τα άτομα μπορούν να παρουσιάσουν επικίνδυνες συμπεριφορές που ενδεχομένως να μην είχαν σε κατάσταση νηφαλιότητας. Για παράδειγμα μπορεί να οδηγήσουν αυτοκίνητο σε κατάσταση μέθης, να εμπλακούν σε καβγά ή να διαπράξουν/υποστούν σεξουαλική κακοποίηση ή άλλο έγκλημα. Πέραν της απώλειας μνήμης, τα συνεχή μπλακ άουτ μπορεί να οδηγήσουν σε μακροχρόνια προβλήματα υγείας όπως για παράδειγμα η κίρρωση ήπατος.

Είναι το ίδιο με τη λιποθυμία;

Όχι. Όταν κάποιος λιποθυμά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ κοιμάται ή χάνει τις αισθήσεις του.