Το μπρέτσελ είναι ένα ιδιαίτερο κουλούρι, αλμυρό, με ηλιοκαμμένη όψη και κόκκους αλατιού πάνω του, σε σχήμα χαλαρού κόμπου, που έφτασε και στην Ελλάδα από τη Γερμανία. Σήμα και σύμβολο για την αρτοποιία της χώρας του. Αγαπητό πλέον σε μικρούς και μεγάλους και με μακρά παράδοση στη χώρα που το γέννησε. Τώρα πλέον, το μπρέτσελ ψήνεται στους φούρνους όλου του κόσμου και τρώγεται ευχάριστα σκέτο, με βούτυρο ή με γέμιση σαν σάντουιτς. Ό,τι είναι για τους Έλληνες το σουσαμένιο κουλούρι, είναι για τους Γερμανούς το μπρέτσελ.
Κι όμως, πρωταθλητές στην κατανάλωσή του είναι μάλλον οι Αμερικανοί καθώς στην Αμερική παράγονται και πωλούνται πάνω από 150 εκατ. κιλά μπρέτσελ κάθε χρόνο.
Σήμερα, υπάρχουν πολλά είδη μπρέτσελ. Συναντάμε σκληρά μπρέτσελ, μαλακά, πολύσπορα, «ολλανδικά» με ζύμη από μπίρα, τυρί, σίκαλη, με βούτυρο, σε σχήμα σπίρτου, σε σχήμα μπαστουνιού, σαν μπουκιές, μπρέτσελ-πίτσα και μπρέτσελ με διάφορες γεύσεις, όπως σοκολάτα, κανέλα, μέχρι παρμεζάνα ή το παραδοσιακό χοντρό αλάτι. Τα μαλακά πρέπει να καταναλωθούν αμέσως, γιατί η ζύμη τους σκληραίνει γρήγορα. Τα σκληρά έχουν μεγαλύτερη αντοχή. Αντέχουν τουλάχιστον για μία εβδομάδα κλεισμένα σε πλαστική σακούλα, προτού χάσουν την τραγανή υφή τους.
Το κλασικό μπρέτσελ παρασκευάζεται από αλεύρι, αυγό, γάλα, νερό, μαγιά, ζάχαρη και αλάτι. Υπάρχει ποικιλία συνταγών για να τα παρασκευάσει κάποιος μόνος του στο σπίτι.
Ένα μεγάλο μαλακό μπρέτσελ περιέχει 483 θερμίδες και ένα σκληρό μπρέτσελ (περίπου 60γρ) περιέχει 228 θερμίδες, αριθμοί που ποικίλουν ανάλογα με τα υλικά που περιέχουν, τον τρόπο παρασκευής τους αλλά και το μέγεθός τους. Ένα ιδανικό σνακ θα πρέπει να περιέχει 100 έως 200 θερμίδες. Επίσης, ένα μεγάλο μαλακό μπρέτσελ περιέχει 4 γρ. λίπους και περίπου 99γρ. υδατανθράκων που καλύπτει το 33% της ενδεικτικής ημερήσιας πρόσληψης σε υδατάνθρακες. Διάφορες μελέτες αναφέρουν ότι η κατανάλωση πολλών επεξεργασμένων υδατανθράκων, όπως αυτοί που βρίσκονται στα μαλακά μπρέτσελς, πιθανόν να αυξάνουν τις πιθανότητες για την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων, παχυσαρκίας και διαβήτη σε μεγαλύτερο βαθμό από τα κορεσμένα λίπη.
Επιπλέον, ένα μαλακό μπρέτσελ περιέχει 12 γρ. πρωτεϊνών, δηλαδή, 21,4%-26% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης των 50γρ. κατά μέσο όρο για ένα ενήλικο άτομο. Οι πρωτεΐνες που περιέχονται στα μαλακά μπρέτσελς θεωρούνται ατελείς, δεν περιέχουν δηλαδή ένα ή περισσότερα από τα απαραίτητα αμινοξέα. Αν προσθέσουμε φυστικοβούτυρο στο μπρέτσελ, μπορούμε να έχουμε τις πλήρεις πρωτεΐνες που χρειαζόμαστε. Το μαλακό μπρέτσελ περιέχει 30% του σιδήρου που χρειάζεται ο οργανισμός μας καθημερινά και μπορεί να μας προστατεύσει ενάντια στην αναιμία που μας κάνει να νιώθουμε άτονοι και κουρασμένοι και 3% της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης σε ασβέστιο.
Χάρη στο αλάτι που περιέχεται στη ζύμη του μπρέτσελ αλλά και στο χοντρό αλάτι με το οποίο συνήθως το γαρνίρουν, ένα μεγάλο μαλακό μπρέτσελ περιέχει περίπου το 85% της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης σε νάτριο. Προτιμήστε τα μπρέτσελ που δεν έχουν επιπλέον χοντρό αλάτι επάνω. Το αλάτι δίνει γεύση στα τρόφιμα, αλλά λόγω υψηλής περιεκτικότητάς του σε νάτριο, συνδέεται με υψηλή αρτηριακή πίεση, που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο. Για να θεωρείται η διατροφή σας χαμηλή σε αλάτι, η πρόσληψη αλατιού δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 2400 mg την ημέρα. Αυτό αντιστοιχεί σε μια κουταλιά του γλυκού. Εάν όμως τρώτε αρκετά επεξεργασμένα τρόφιμα, είναι δύσκολο να διατηρήσετε την ημερήσια ποσότητα πρόσληψης νατρίου στα 2400mg/ημέρα.
Πηγή: mednutrition.gr