Η ασφάλεια των τροφίμων δεν έχει πλέον σύνορα καθώς σοβαροί διατροφικοί κίνδυνοι συνεχίζουν να απειλούν την ανθρωπότητα εξ αιτίας πολλών παραγόντων, επισημαίνουν οι διοργανωτές του 2ου Πανελληνίου Συνεδρίου Κτηνιατρικής Παραγωγικών Ζώων, Υγιεινής και Ασφάλειας Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης και Προστασίας Καταναλωτή, το οποίο θα πραγματοποιηθεί 18-20 Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη.
Λόγω αυτών των παραγόντων έχει αυξηθεί η ανάγκη για επαγρύπνηση ώστε να μπορούν οι διαχειριστές και αξιολογητές των κινδύνων αυτών, να ανταποκρίνονται στους γνωστούς και τους νέους αναδυόμενους κινδύνους με σκοπό την προστασία των καταναλωτών.
Οι γρήγορες αλλαγές στην επιστήμη και την τεχνολογία, στη νομοθεσία και την τρέχουσα κοινωνικο-οικονομική και κοινωνικο-δημογραφική πραγματικότητα είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην ασφάλεια των τροφίμων, που προμηθευόμαστε και αγοράζουμε ως καταναλωτές, τονίζει σε σχετική εισήγησή του ο υγιεινολόγος τροφίμων Αθανάσιος Τυρπένου.
Η εντατικοποίηση της γεωργίας και κτηνοτροφίας με τη χρήση χημικών, η βιομηχανοποίηση των τροφίμων (πρόσθετα, συντηρητικά, υλικά εμφάνισης, διάρκεια ζωής), οι νέες τεχνολογίες, η νανοτεχνολογία και η κλωνοποίηση ζώων μεταβάλλουν τη γεωργία και την παραγωγή τροφίμων σήμερα. Ο κ Τυρπένου στην εισήγησή του επισημαίνει ότι η παγκοσμιοποίηση δίνει σήμερα στους πολίτες τη δυνατότητα να διαλέξουν περισσότερα τρόφιμα από όλο τον κόσμο με διαφορετικά πρότυπα ποιότητας, με αποτέλεσμα η ασφάλεια των τροφίμων να μην έχει πλέον σύνορα. Σύμφωνα με τον ίδιο η γήρανση του πληθυσμού και η μείωση της γεννητικότητας αλλά και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, το σύγχρονο τρόπο εργασίας και αστικοποίησης έχουν αποκτήσει αυξημένη σημασία στην αξιολόγηση του κινδύνου.
«Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν αλλάξει την αντίληψη των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους κινδύνους των τροφίμων και την εμπιστοσύνη τους στις δημόσιες αρχές ελέγχου» επισημαίνει ο κ Τυρπένου.
Ένας από τους κύριους παράγοντες για την ασφάλεια των τροφίμων είναι τα υλικά συσκευασίας, στα οποία δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Συσκευασίας περίπου το 70% του συνόλου των καταναλωτικών συσκευασιών αφορά (σε τρόφιμα και ποτά) το πλαστικό (38%), το χαρτί και το χαρτόνι (30%), το μέταλλο (19%) και το γυαλί (8%). Εκτός από τα πλαστικά στα υλικά συσκευασίας συμπεριλαμβάνονται και τα σερβίτσια, συσκευές επεξεργασίας, περιέκτες, κόλλες, εκτυπωτικά μελάνια για τις ετικέτες καθώς και τα υλικά και αντικείμενα τα οποία έρχονται σε επαφή με το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση. Όπως αναφέρεται σε εισήγηση που θα παρουσιαστεί στο συνέδριο, διάφοροι χημικοί παράγοντες μεταναστεύουν από τα υλικά συσκευασίας πάνω και μέσα στα τρόφιμα, με αποτέλεσμα αυτά να καθίσταται επικίνδυνα για την υγεία των καταναλωτών. Η μετανάστευση αυτή εξαρτάται από το πλαστικό υλικό, το τρόφιμο, το πάχος της συσκευασίας, τον όγκο επιφάνειας, από τη θερμότητα, το ηλιακό φως, τον χρόνο διατήρησης κλπ.
Η νομοθεσία καλύπτει δύο ουσιώδεις στόχους για τα υλικά που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα: την προστασία της υγείας των καταναλωτών και την εξάλειψη των τεχνικών φραγμών στο εμπόριο. Τα υλικά αυτά πρέπει να είναι ασφαλή και τα συστατικά τους «να μη μεταναστεύουν» μέσα στα τρόφιμα. Η νομοθεσία προβλέπει την ιχνηλασιμότητα της κατασκευής ενός υλικού ή αντικειμένου σε όλα τα στάδια της κατασκευής, διανομής και διάθεσης στην αγορά, συμπεριλαμβάνει τα ονομαζόμενα «ενεργά» και τα «νοήμονα» υλικά και αντικείμενα τα οποία ρυθμίζουν την κατάσταση του συσκευασμένου τροφίμου ή του περιβάλλοντός του και παρατείνουν τη διάρκεια ζωής του τροφίμου ή αντιδρούν όταν το τρόφιμο είναι αλλοιωμένο (αλλαγή χρώματος).