Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται σχέδιο με ευρύτερες προεκτάσεις στις ελληνοαλβανικές σχέσεις σύμφωνα με εκτιμήσεις από έμπειρους κύκλους του υπουργείου Εξωτερικών, που αναλύουν τη ρηματική διακοίνωση της Αλβανίας που επιδόθηκε στον Έλληνα πρέσβη στα Τίρανα, με την οποία αμφισβητεί το δικαίωμα της Ελλάδας να πραγματοποιήσει έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο Πέλαγος.

Αξιωματούχοι από το περιβάλλον του Νίκου Κοτζιά σημειώνουν ότι τα Τίρανα επιχειρούν να θέσουν επί τάπητος πέρα από τη συμφωνία για τις Θαλάσσιες Ζώνες του 2009 και άλλα ζητήματα όπως τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.

Από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σημειώθηκε δριμύτατη αντίδραση. Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών κάνουν λόγο για ειλημμένη απόφαση του Νίκου Κοτζιά να μην δώσει το παρών στη Διαβαλκανική Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών στις 22 Μαΐου στα Τίρανα. Για τον ίδιο λόγο είχε ακυρωθεί προ ολίγων ημερών και η συνάντηση του Έλληνα υπουργού με τον πρέσβη της Αλβανίας στην Αθήνα.

Σύμφωνα με τη ρηματική διακοίνωση των Τιράνων, περιοχές που έχουν προκηρυχθεί από την Ελλάδα για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο Πέλαγος και έχουν δημοσιευθεί τόσο στην ελληνική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως όσο και στην επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ (σ.σ.: πρόκειται για το Οικόπεδο Νο 1 του δεύτερου γύρου παραχωρήσεων που έχει ως καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή προσφορών τη 14η Ιουλίου) εισέρχονται εντός αλβανικών χωρικών υδάτων.

Υπενθυμίζεται ότι η χάραξη των οικοπέδων είχε γίνει επί υπουργίας Μανιάτη σύμφωνα με τη Συμφωνία για τις Θαλάσσιες Ζώνες που είναι σε ισχύ από το 2009 και φέρει τη σφραγίδα του Έλληνα πρέσβη Γιώργου Σαββαΐδη.

Το 2010 ωστόσο η εν λόγω Συμφωνία κρίθηκε αντισυνταγματική από το αρμόδιο δικαστήριο των Τιράνων μετά από προσφυγή που είχε κάνει ο νυν πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα ως επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ωστόσο, η αντισυνταγματικότητα που διαπίστωσε το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν συνεπάγεται την ακυρότητα της αλβανικής μονογραφής, σημειώνουν διεθνολόγοι.

Από την αλβανική πλευρά τίθεται το θέμα των Διαπόντιων Νησιών βορείως της Κέρκυρας (οι Οθωνοί, η Ερεικούσσα και το Μαθράκι) τα οποία δεν δικαιούνται πλήρη επήρεια στην υφαλοκρηπίδα.

Διπλωματικοί κύκλοι αναγνωρίζουν πίσω από το επιχείρημα των Τιράνων επιρροή της τουρκικής σκέψης, την ώρα που η Άγκυρα διατηρεί άριστες σχέσεις με την Αλβανία, την οποία επισκέφθηκε πριν από λίγες ημέρες και ο Ερντογάν, καθώς η συμφωνία του 2009 αναγνωρίζει πλήρεις θαλάσσιες ζώνες σε όλα τα νησιά.

Τα Τίρανα έχουν προσπαθήσει να εντάξουν την οριστική επικύρωση της Συμφωνίας για τις Θαλάσσιες Ζώνες σε ένα πακέτο θεμάτων. Ένα από τα ζητήματα που προβάλλουν είναι η άρση του εμπολέμου που θα επιτρέψει την οριστικοποίηση του χερσαίου συνόρου των δύο χωρών ώστε να είναι ενιαίο με το θαλάσσιο όριο. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα η χερσαία συνοριακή γραμμή των δύο χωρών καθορίζεται από το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας του 1913. Η ελληνική πλευρά θεωρεί το θέμα λήξαν, αλλά οι Αλβανοί επιμένουν, ενώ διπλωματικοί κύκλοι αναφέρουν ότι η απουσία του Νίκου Κοτζιά από τη Διαβαλκανική Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών θα προσφέρει άλλοθι στα Τίρανα να συνεχίζουν να προκαλούν.