Οι αεροπειρατείες σαν συνθήκη είναι μία από τις πλέον σοβαρές και αιματηρές τακτικές εκβιασμού ή εκφοβισμού κρατών και πολιτικών ιστορικά. Το ζήτημα ξεκινά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, κορυφώνεται τη δεκαετία του ’70 και ατονεί μετά την 11 Σεπτεμβρίου 2001 με τους νέους αυστηρούς κανόνες αεροπλοΐας.
Οι πρώτες αεροπειρατείες έγιναν το 1928 και 1932 σε ΗΠΑ και Βραζιλία αντίστοιχα. Ο συνολικός απολογισμός ήταν τέσσερα θύματα ενώ ανέδειξαν ένα νέο και τρομακτικό τρόπο διεκδίκησης κάθε είδους αιτήματος. Μεταπολεμικά γίνονται στον κόσμο τρεις πολύνεκρες αεροπειρατείες, ενώ μετά το 1940 το φαινόμενο θα χτυπήσει και την πόρτα της Ελλάδας.
Στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1948, υπήρξε η απόπειρα έξι νεαρών από τη Θεσσαλονίκη να οδηγήσουν στο Βελιγράδι αεροσκάφος της ΤΑΕ που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, με σκοπό να προσχωρήσουν στον Δημοκρατικό Στρατό. Μετά την αναγκαστική προσγείωσή του σε μια λωρίδα γης κοντά στα Σκόπια, συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο.
2 Ιανουαρίου 1969: Η πρώτη επιτυχημένη αεροπειρατεία στην Ελλάδα
Ήταν 2 Ιανουαρίου του 1969 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Όλα κυλούσαν ομαλά (όσο ομαλά μπορούσε να κυλά η καθημερινότητα με τη μπότα της Χούντας πανταχού παρούσα) με τη νέα χρονιά να έχει μπει και τους πολίτες να σπεύδουν στο αεροδρόμιο της κρητικής πόλης για να ταξιδέψουν.
Ο Κρητικός 30χρονος Γεώργιος Φλαμουρίδης (Παραβολιδάκης), που εργάζεται ως λατόμος, επιβιβάζεται σε ένα αεροπλάνο τύπου Douglas DC-6B της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Το αεροσκάφος έχει ως προορισμό το αεροδρόμιο του Ελληνικού, στην Αθήνα.
Δεν περνούν 5 λεπτά από την απογείωση του σκάφους, λίγο μετά τις 10:00 το πρωί και ο 30χρονος άνδρας σηκώνεται από το κάθισμά του. Εισβάλει στο πιλοτήριο και υπό την απειλή όπλου ζητά από από τον κυβερνήτη να αλλάξει πορεία και να κατευθυνθεί προς το αεροδρόμιο του Καΐρου. Σύμφωνα με το αιγυπτιακό πρακτορείο ΜΕΝΑ, ο κυβερνήτης του αεροσκάφους δήλωσε αργότερα στις αιγυπτιακές Αρχές ότι αρχικά αρνήθηκε να υπακούσει στις εντολές του οπλισμένου νεαρού. Τότε τα πράγματα έγιναν επικίνδυνα.
Ο πυροβολισμός εν ώρα πτήσης και η αντίδραση
Ο Φλαμουρίδης ήταν αποφασισμένος για την πράξη του. Όταν αντιμετώπισε την αρχική άρνηση του πιλότου να ακολουθήσει τις οδηγίες του και να πάρει πορεία προς Κάιρο, ο λατόμος από την Κρήτη δε δίστασε να πυροβολήσει.
Ο Φλαμουρίδης χρησιμοποίησε το όπλο για εκφοβισμό με τη σφαίρα να καρφώνεται πάνω από το κεφάλι του πιλότου και να τρυπάει το παράθυρο του θαλάμου διακυβέρνησης. Ακολουθεί πανικός. Ο κυβερνήτης προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να επικοινωνήσει με την Αθήνα και να αλλάξει και πάλι πορεία. Ο αεροπειρατής το αντιλαμβάνεται και τον απειλεί και πάλι με το όπλο. Τότε ήταν που η πράξη του Φλαμουρίδη καταγράφηκε ως η πρώτη επιτυχημένη αεροπειρατεία επί ελληνικού εδάφους μιας και ο κυβερνήτης υπακούει και αλλάζει πορεία.
Όταν τελικά το αεροπλάνο πήρε κατεύθυνση για την Αίγυπτο, δύο καταδιωκτικά της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας πλησίασαν πολύ κοντά στο αεροσκάφος, διατάσσοντάς το να επιστρέψει στην Αθήνα. Η απάντηση του αεροπειρατή ήταν αρνητική, ενώ απείλησε ότι με την πρώτη προσπάθεια αλλαγής της πορείας, θα το ανατίναζε.
Στο βιβλίο «Η Ιστορία των Δημοσίων Αερομεταφορών στην Ελλάδα» αναφέρεται ότι «τα καταδιωκτικά συνέχισαν να πετούν πολύ κοντά στο αεροσκάφος, προσπαθώντας να το αναγκάσουν σε αλλαγή πορείας. Μετά από μερικά λεπτά, όταν το DC-6 είχε φθάσει κοντά στα όρια του ελληνικού εναέριου χώρου, τα πολεμικά αεροσκάφη αποσύρθηκαν, προκειμένου να μην παραβιάσουν τον εναέριο χώρο της Αιγύπτου».
Όταν το αεροσκάφος πλησίασε στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, ο πιλότος ζήτησε από τον πύργο ελέγχου άδεια για να προσγειωθεί εκτάκτως, λόγω αεροπειρατείας. Οι αιγυπτιακές Αρχές επέτρεψαν την προσγείωση, θέτοντας το αεροδρόμιο σε αυστηρά μέτρα ασφαλείας.
Το αεροσκάφος της Ολυμπιακής Αεροπορίας προσγειώθηκε με τη βοήθεια του ραντάρ προσέγγισης του αεροδρομίου στις 12:40 το μεσημέρι. Μετά την προσγείωση, οι αιγυπτιακές αρχές συνέλαβαν τον αεροπειρατή, ο οποίος ζήτησε πολιτικό άσυλο, για να αποφύγει την επιστροφή του στην Ελλάδα της Χούντας. Το ίδιο βράδυ, ένα άλλο αεροσκάφος έφτασε στο Κάιρο, για να παραλάβει τους επιβάτες και να τους μεταφέρει στην Αθήνα.
Τα κίνητρα του Φλαμουρίδη και η σιγή της Χούντας
Όπως είναι ευρέως κατανοητό την περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα ήταν τα πάντα σε γύψο. Πόσω μάλλον η ενημέρωση και ο Τύπος. Όταν ένα ζήτημα εξέθετε τη Χούντα απλά χανόταν από την επικαιρότητα.
Μετά το πρωτοφανές επεισόδιο για τα ελληνικά χρονικά ο ελληνικός Τύπος έγραψε ότι ο Φλαμουρίδης προχώρησε στην αεροπειρατεία, επειδή τελούσε σε διάσταση με τη σύζυγό του και είχε κόντρες με τον πατέρα του. Μάλιστα, το καθεστώς δημοσίευσε το ποινικό μητρώο του Κρητικού, σύμφωνα με το οποίο είχε καταδικαστεί σε φυλάκιση ενός έτους για απείθεια προς τις στρατιωτικές Αρχές – φυλακίστηκε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, όμως του δόθηκε αμνηστία τον Δεκέμβριο του 1967 και έτσι απολύθηκε από τις φυλακές Αβέρωφ.
Η πραγματικότητα ήταν ότι ο 30χρονος λατόμος ήθελε να προκαλέσει ένα διεθνές περιστατικό που θα ανάγκαζε τα ΜΜΕ να στραφούν προς τα πεπραγμένα των χουντικών στην Ελλάδα. Το θέμα πήρε τέτοια διάσταση που δεν μπορούσε να κουκουλωθεί. Και ο Τύπος αλλά και η κοινωνία συζητούσαν συνεχώς για την αεροπειρατεία της Κρήτης. Μόλις δύο μέρες αργότερα, στις 4 Ιανουαρίου, ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος αναγκάστηκε να μιλήσει και να δώσει τη δική του εκδοχή στο γιατί συμβαίνουν οι αεροπειρατείες:
«Το θέμα της αεροπειρατείας δυστυχώς βασίζεται εις τας αδυναμίας που υπάρχουν, όταν ένας κυβερνήτης έχη την ευθύνην ενός αριθμού ανθρώπων, που τους έχει επάνω εις το αεροπλάνον, και τίθεται προ του διλήμματος ν’ αντιδράση εις τον ερχόμενον με ένα όπλον, που ημπορεί να είναι και αγιοβασιλιάτικον, με κίνδυνον να είναι πραγματικόν και, εάν πάθη κάτι, να θυσιάση την ζωήν τόσων ανθρώπων ή να μη αντιδράση και να υποχωρήση. Δεύτερον, ημπορούμεν να ξέρωμεν ότι κανείς δεν φέρει όπλον, έστω και εάν το όπλον του είναι σουγιάς; Θα έπρεπε όλους να τους γυμνώνωμεν από επάνω έως κάτω. Αυτό δεν είναι πρακτικόν. Και αυτάς τας δύο αδυναμίας εκμεταλλεύονται οι άνθρωποι του τύπου αυτού, οι οποίοι δημιουργούν αυτά τα περιστατικά».
Ο Φλαμουρίδης εν τέλει, αφού κρατήθηκε επί επτά μήνες σε φυλακές της Αιγύπτου, βρέθηκε στη Σουηδία, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο. Η Στοκχόλμη αρνήθηκε να τον εκδώσει στην Ελλάδα και τον Ιούλιο του 1970 καταδικάστηκε σε φυλάκιση 22 μηνών, ποινή που επικυρώθηκε και στον δεύτερο βαθμό, τέσσερις μήνες αργότερα.
