Το νέο έτος αναμένεται να ξεκινήσει με μία ακόμη υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας. Ο οίκος Fitch Ratings θα αποφασίσει εντός του Ιανουαρίου αν θα ρίξει την αξιολόγηση του ελληνικού χρέους σε μη επενδυτικό βαθμό, όπως ήδη έχουν κάνει οι οίκοι Moody’s και Standard & Poor’s. Παρά τις αμυδρές ελπίδες ότι κάτι τέτοιο δεν είναι αναπόδραστο, το είδος της προειδοποίησης, που εμπεριέχει περισσότερες πιθανότητες υποβάθμισης, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας – σε ένα περιβάλλον, μάλιστα, υποβάθμισης των αδύναμων οικονομιών της Ευρωζώνης: Η χρονιά έκλεισε με διαδοχικές υποβαθμίσεις της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, αλλά και με προειδοποιήσεις για το επόμενο έτος – τις οποίες οι οίκοι επεκτείνουν βέβαια και στην Ελλάδα…
Οι αναλυτές των αγορών επίσης προβλέπουν περαιτέρω υποβαθμίσεις του χρέους των περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης, σημειώνοντας ότι οι οίκοι ακολουθούν τις αγορές, που ανεβάζουν όλο και ψηλότερα το κόστος δανεισμού και ασφάλισης έναντι χρεοκοπίας της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας – και όχι μόνον. Εκτός από τους επόμενους προφανείς, λόγω υψηλού δημόσιου χρέους, στόχους, όπως το Βέλγιο και την Ιταλία, ο αναλυτής του Bloomberg Μάθιου Λιν προβλέπει ότι ακόμη και η Γαλλία θα βρεθεί στο στόχαστρο των αγορών, λόγω της έντονης αντίδρασης στις μεταρρυθμίσεις.
Για την Ελλάδα, ο οίκος Fitch ανακοίνωσε ότι θα βαθμολογήσει το ελληνικό χρέος με βάση «την αξιολόγηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας σε σχέση με τα μέτρα που έλαβαν οι αρχές το 2010, τις προοπτικές για την ελληνική οικονομία και επίσης την πολιτική βούληση και ικανότητα του ελληνικού κράτους να ολοκληρώσει με επιτυχία το πρόγραμμα ΔΝΤ-Ε.Ε.», όπως αναφέρεται στο αναλυτικό ρεπορτάζ της εφημερίδας «Η Καθημερινή».
Το χριστουγεννιάτικο «δώρο» του οίκου Moody’s επίσης, ήταν μία προειδοποίηση υποβάθμισης της χώρας, η οποία σημείωσε ότι μπορεί να είναι κατά πολλές βαθμίδες, αν κρίνει ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να μην σταθεροποιηθεί το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ τα επόμενα 3-5 χρόνια. Η απόφαση για αναθεώρηση της πιστοληπτικής αξιολόγησης ελήφθη λόγω «αυξημένης αβεβαιότητας» για το αν η Ελλάδα καταφέρει να μειώσει το χρέος σε διατηρήσιμα επίπεδα, με δεδομένη την «πρόσφατη σημαντική» αναθεώρηση του χρέους και τα χαμηλότερα των αναμενόμενων έσοδα του 2010. Ο οίκος θα εξετάσει το ονομαστικό ΑΕΠ και τη δημοσιονομική προσαρμογή, συνυπολογίζοντας τον κίνδυνο εφαρμογής, που αξιολογεί ως «ιδιαίτερα υψηλό, για πολιτικούς και διοικητικούς λόγους».
Ένας δεύτερος σημαντικός παράγοντας που θα κρίνει την απόφαση της Moody’s, ωστόσο, δεν έχει να κάνει με την ελληνική προσπάθεια αλλά με την ευρωπαϊκή ανταπόκριση σε αυτή: Οπως σημειώνει η Moody’s, μία υποβάθμιση κατά πολλές βαθμίδες είναι πιθανή αν κρίνει «ότι η ευρωπαϊκή βοήθεια αποδειχθεί λιγότερο ισχυρή μετά το 2013 από όσο υπέθετε μέχρι πρότινος». Ο οίκος σημειώνει την αυξημένη αβεβαιότητα «για το επίπεδο και τους όρους της βοήθειας που θα είναι διαθέσιμη στην Ελλάδα» αν δεν καταφέρει να επιστρέψει σύντομα στις αγορές, και δη τις επιπτώσεις που θα έχουν αυτοί οι όροι για τους ιδιώτες επενδυτές. Ο ίδιος λόγος οδήγησε και τη S&P να θέσει υπό αρνητική αξιολόγηση την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας, για πιθανή υποβάθμιση κατά μία ή και δύο βαθμίδες, λόγω των συνεπειών που θα έχουν οι όροι του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας για την αποπληρωμή των ιδιωτών επενδυτών.
Σύμφωνα με τη γαλλογερμανική πρόταση που υιοθετήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής, οι τελευταίοι θα συμμετέχουν στο κόστος της βοήθειας, υπό τη μορφή ενός «κουρέματος» (haircut).
