Η διεκδίκηση ενισχυμένου ενεργειακού ρόλου στην περιοχή των Βαλκανίων και γενικότερα της ΝΑ Ευρώπης αποτελεί για την Ελλάδα έναν από τους κύριους πυλώνες της γεωπολιτικής της αναβάθμισης. Η στρατηγική θέση της χώρας μας στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων μπορεί να τη μετατρέψει σε ενεργειακό κόμβο των Βαλκανίων και όλης τη ΝΑ Ευρώπης, ενισχύοντας την θέση της στην περίπλοκη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής.
Αυτή τη δυνατότητα έρχονται να κάνουν πράξη μια σειρά από κρίσιμες ενεργειακές υποδομές που έχουν ήδη υλοποιηθεί ή θα υλοποιηθούν σύντομα (αγωγοί ΤΑΡ, IGB), όπως και αυτές που σχεδιάζεται να υλοποιηθούν στο άμεσο μέλλον (Υπόγεια αποθήκη Καβάλας), καθώς προάγουν την περιφερειακή συνεργασία ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά όλων των κρατών της ευρύτερης περιοχής. Η πιο κρίσιμη από αυτές ωστόσο, θα πραγματοποιηθεί στην Αλεξανδρούπολη και αναμένεται να μετατρέψει τη Βόρεια Ελλάδα σε διεθνές hub φυσικού αερίου.
Ο λόγος για τον Τερματικό Σταθμό LNG Αλεξανδρούπολης που θα εγκατασταθεί 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμένα της Αλεξανδρούπολης, και θα διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους LNG 170.000 κυβικών μέτρων και δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου που θα ξεπερνάει τα 5,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Η πλωτή μονάδα (FSRU) θα συνδέεται με το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου με αγωγό μήκους 28 χλμ. και από εκεί το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Β. Μακεδονία μέχρι την Ουγγαρία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Με δύο λόγια, ο Τερματικός Σταθμός LNG Αλεξανδρούπολης εξασφαλίζει κομβικό ρόλο για τη χώρα μας, καθώς είναι στρατηγικά τοποθετημένος στο σημείο που διασταυρώνονται ο Νότιος και ο Κάθετος Διάδρομος φυσικού αερίου, που ενώνει το Αιγαίο με την Κεντρική Ευρώπη. Λειτουργεί σε πλήρη συνέργεια με τα υπόλοιπα σχεδιαζόμενα ενεργειακά έργα στην περιοχή (Διασυνδετήριοι αγωγοί), αποτελώντας το κέντρο ενός ολοκληρωμένου συστήματος υποδοχής αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG καθώς και της μετέπειτα μεταφοράς φυσικού αερίου στα Βαλκάνια και τη ΝΑ Ευρώπη.
Παράλληλα, με προϋπολογισμό 380 εκατ. ευρώ, ο εν λόγω Τερματικός Σταθμός συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα έργα που υλοποιούνται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια και εκτός από ενεργειακή ασφάλεια, αναμένεται να δώσει και σημαντική ώθηση στην τοπική οικονομία της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης.
Ο Σταθμός αναπτύσσεται από την εταιρεία Gastrade και έχει την ισχυρή στήριξη της Ελληνικής Πολιτείας, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να το χαρακτηρίζει έργο εθνικής προτεραιότητας, που θα μετατρέψει την Αλεξανδρούπολη σε παγκόσμιο ενεργειακό κόμβο, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία το έχει εντάξει στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) και συμμετέχει στη χρηματοδότησή του. Ισχυρό όμως είναι το ενδιαφέρον και των χωρών της περιοχής, με πρώτη τη Βουλγαρία η οποία μέσω του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου, Bulgartransgaz συμμετέχει από τον Αύγουστο του 2020 με 20% στο μετοχικό κεφάλαιο της Gastrade, αλλά και της Βόρειας Μακεδονίας και της Ρουμανίας, που εξετάζουν και τη δική τους συμμετοχή.
Ακόμα πιο σημαντική ωστόσο, είναι η γεωπολιτική διάσταση του έργου αφού στην ουσία θα αποτελέσει μια νέα σημαντική πηγή εισόδου φυσικού αερίου στην Ελλάδα και στην ΝΑ Ευρώπη, με δυνατότητα υποδοχής φυσικού αερίου από κάθε σημείο του πλανήτη μειώνοντας την εξάρτηση της ευρύτερης περιοχής από το Ρωσικό αέριο. Μια δυνατότητα που δεν έχει περάσει απαρατήρητη από τις ΗΠΑ οι οποίες είναι επίσης, από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του έργου. Να θυμίσουμε ότι το έργο αποτελεί ενεργειακή είσοδο η οποιά δεν υπόκειται σε τυχόν κινδύνους χερσαίας διελεύσης, ειδικότερα μέσω των τουρκικών εδαφών, γεγονός που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μια εποχή όπου οι σχέσεις της Ελλάδας με τη γείτονα χώρα δεν βρίσκονται και στο καλύτερό τους σημείο.
Το έργο αναμένεται να επιτρέψει την περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου στις χώρες των Βαλκανίων, όπως επίσης και να αποτελέσει τον καταλύτη και οδηγό για την ανάπτυξη νέων υποδομών στην ευρύτερη περιοχή. Για όλους αυτούς τους λόγους, ο Σταθμός της Αλεξανδρούπολης λειτουργεί και ως «πρότυπο» για αντίστοιχα έργα στην περιοχή, όπως αυτό που εξετάζεται να πραγματοποιηθεί στο λιμάνι του Αυλώνα, από την Αλβανική κυβέρνηση και την ExxonMobil. Σε κάθε περίπτωση όμως πρόκειται για έργα συμπληρωματικά του ελληνικού, που απευθύνονται κυρίως στην εσωτερική αγορά και σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τη δυναμικότητα και την περιφερειακή διάσταση του Τερματικού της Αλεξανδρούπολης.
Με δεδομένη λοιπόν την ενεργειακή, γεωπολιτική και οικονομική κρισιμότητα του έργου για την Ελλάδα και την Ευρώπη, η Gastrade επιταχύνει τις ενέργειες, σε τεχνικό και εμπορικό/οικονομικό επίπεδο, φέρνοντας όλο και πιο κοντά την Τελική Επενδυτική Απόφαση (FID) η οποία θα ανοίξει τον δρόμο για την κατασκευή του. Αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια στέκονται τόσο ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκας, όσο και ο Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, I. Τσακίρης.
Κατόπιν αυτών, ο Σταθμός LNG Αλεξανδρούπολης αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέσα στο 2023, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την ενεργειακή και οικονομική αναβάθμιση της Βόρειας Ελλάδας.