Σύμφωνα με δηλώσεις του αντιπρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόφσκις, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει ταμείο ανασυγκρότησης ύψους 1,5 τρισεκατομμυρίου ευρώ, με ομόλογα εγγυημένα από τα κράτη – μέλη. Ταυτόχρονα, προειδοποίησε για το ενδεχόμενο η κρίση του κορονοϊού να αποδειχθεί σοβαρότερη από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2009.
«Θα μπορούσα να φανταστώ ένα τέτοιο οικονομικό πλαίσιο, αλλά τίποτα δεν έχει ακόμη αποφασιστεί», επισημαίνει ο κ. Ντομπρόφσκις σε συνέντευξή του στη γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt και εκτιμά ότι η σχετική συζήτηση μπορεί να ξεκινήσει ήδη την επόμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πάντως, ο ίδιος αφήνει ανοιχτή την συζήτηση περί κορονο-ομολόγων, ή ευρω-ομολόγων, παραπέμποντάς την στα κράτη -μέλη.
Σχετικά με το ταμείο ανασυγκρότησης, ο Λετονός επίτροπος εξηγεί ότι ήδη κατά την κρίση χρέους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ομόλογα και τα μεταβίβασε στη συνέχεια ως δάνεια στα κράτη – μέλη. Στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE κάνουμε χρήση τέτοιων ομολόγων. «Η τεχνική, άρα, δεν είναι καινούργια. Πρέπει και να μας είναι ξεκάθαρο ότι βρισκόμαστε σε μια κρίση χωρίς προηγούμενο. Είναι λοιπόν απαραίτητο να ξεφύγουμε από παλιά μοντέλα σκέψης», τονίζει και, απαντώντας σε ερώτηση αν ένα τέτοιο νέο μοντέλο σκέψης θα μπορούσε να είναι τα ευρωομόλογα, περιορίζεται να δηλώσει ότι «είναι αμφιλεγόμενα και για αυτό το Eurogroup δεν τα ανέφερε στην δήλωσή του».
«Δεν τα συζητούμε, αλλά τα κάνουμε;», είναι η ερώτηση του δημοσιογράφου της Handelsblatt. «Όταν γίνεται λόγος για κορονο-ομόλογα, ή ευρω-ομόλογα, ο καθένας φαντάζεται πολύ διαφορετικά πράγματα. Χρειαζόμαστε πρώτα έναν σαφή ορισμό του περί τίνος πρόκειται. Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προτείνει κορονο-ομόλογα, οπότε δεν δίνει και ορισμό τους», απαντά ο κ. Ντομπρόφσκις.
Σχολιάζοντας το αίτημα παρόλα αυτά των Επιτρόπων της Γαλλίας και της Ιταλίας για την έκδοση ευρωομολόγου, ο Λετονός πολιτικός επισημαίνει ότι η Επιτροπή είναι ανοιχτή σε όλες τις δυνατότητες που επιτρέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας. «Δεν αποκλείουμε καμία επιλογή, εάν τα κράτη – μέλη συμφωνούν. Για τα ευρω-ομόλογα, ως γνωστόν, αυτό δεν ισχύει», λέει χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στις αποφάσεις που αφορούν δάνεια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ο Βάλντις Ντομπρόφσκις εξηγεί ότι δεν είναι βέβαιη η προσφυγή της Ιταλίας και της Ισπανίας στον ΕΜΣ, καθώς και μόνο το γεγονός ότι το Eurogroup συμφώνησε σε ένα πακέτο βοήθειας, διευκολύνει την πρόσβαση των υπερχρεωμένων κρατών στις αγορές. «Αυτήν τη στιγμή κανένα μέλος του ευρώ δεν έχει πρόβλημα να βρει αγοραστές για τα ομόλογά του», αναφέρει σχετικά και προσθέτει ότι «καμία χώρα δεν έχει ακόμη υποβάλει αίτηση για δάνειο από τον ΕΜΣ και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποια κυβέρνηση θέλει να το κάνει μελλοντικά».
«Θέλουμε να χαλαρώσουμε τους ισχύοντες κανόνες εποπτείας»
Σε ό,τι αφορά την δημοσιονομική κατάσταση των κρατών – μελών μετά την κρίση, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής σημειώνει ότι αυτή η συζήτηση θα πρέπει να γίνει μετά την τρέχουσα κρίση. Ωστόσο, θεωρεί δεδομένο ότι τα κρατικά ελλείμματα και τα χρέη θα αυξηθούν σημαντικά σε όλα τα κράτη.
«Αργότερα, τα δημοσιονομικά θα πρέπει βεβαίως να γίνουν και πάλι βιώσιμα. Τα κράτη – μέλη έχουν τότε την επιλογή μεταξύ μείωσης εξόδων και της αύξησης των εσόδων», αναφέρει σχετικά. Αντίστοιχα, ο κ. Ντομπρόφσκις θεωρεί πιθανό και το ενδεχόμενο νέων προβλημάτων των τραπεζών με μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
«Είναι σημαντικό οι τράπεζες να μην περιορίσουν τη χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις, για μην επιδεινωθεί η ύφεση. Γι’ αυτό έχουμε χαλαρώσει το δίκαιο ανταγωνισμού της Ε.Ε., ώστε να καταστούν εφικτές οι κρατικές εγγυήσεις δανείων. Πέραν αυτού, η Τραπεζική Εποπτεία απαγόρευσε μερίσματα, μπόνους και επαναγορά μετοχών. Θέλουμε να χαλαρώσουμε τους ισχύοντες κανόνες εποπτείας και για αυτό θα υποβάλουμε ενημέρωση στις 23 Απριλίου», προσθέτει, ενώ κληθείς να σχολιάσει την απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να σταματήσει προσωρινά την αποπληρωμή στεγαστικών δανείων, τονίζει: «Προσπαθούμε να το αποφύγουμε με κρατικές εγγυήσεις, αλλά μάλλον δεν θα είναι αρκετό. Δεν αποκλείω να έχουμε και πάλι προβλήματα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια».
Συνολικά, ο κ. Ντομπρόφσκις δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η ευρωπαϊκή οικονομία να συρρικνωθεί περισσότερο από ό,τι το 2009. «Η χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση χρέους έπληξαν σοβαρά κάποια κράτη – μέλη της Ευρωζώνης, κάποια καθόλου ή μόνο για σύντομο διάστημα. Αυτή τη φορά έχουμε να κάνουμε με μια συμμετρική κρίση που πλήττει όλα τα κράτη», εξηγεί και σε ό,τι αφορά την επιστροφή των χωρών στην κανονικότητα, επισημαίνει ότι σχολεία και καταστήματα μπορούν σιγά σιγά να ανοίξουν, αλλά «μόνο όταν θα έχουμε θέσει υπό έλεγχο την πανδημία».
Μάλιστα, κάνει σαφές ότι θα είναι τα ίδια τα κράτη – μέλη που θα αποφασίσουν για την σωστή χρονική στιγμή και για αυτό βασίζονται στην συμβουλή ειδικών υγείας και λοιμωξιολόγων. Η Επιτροπή πάντως θα υποβάλει και μια δική της «στρατηγική εξόδου». Δεν μπορεί να υπάρξει ενιαία επιστροφή στην κανονικότητα παντού στην Ε.Ε., αλλά θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός, προκειμένου να αποφευχθούν εμπόδια στην λειτουργία της ενιαίας αγοράς.
