Απρόθυμες να κάνουν εξαγωγές λόγω της ανεπάρκειας οργανωμένων δικτύων διανομής ή η ελλιπής στήριξη από το κράτος, εμφανίζονται οι επιχειρήσεις των νομών Ξάνθης, Ροδόπης, Έβρου, Δράμας, Σερρών και Καβάλας, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων δεν έχει ούτως ή άλλως αναπτύξει εξαγωγική δραστηριότητα στο παρελθόν και δεν χρησιμοποιεί κάποιο σύστημα διαχείρισης ποιότητας.
Πιο εξωστρεφείς – και πιο εξοικειωμένες με τα συστήματα ποιότητας – εμφανίζονται οι επιχειρήσεις του νομού Θεσσαλονίκης, που σε ποσοστό 60,2% δηλώνουν ότι έχουν αναπτύξει εξαγωγική δραστηριότητα. Ωστόσο, το 40% όσων επιχειρηματιών του νομού δεν έχουν ήδη στραφεί σε αγορές του εξωτερικού, εμφανίζονται διστακτικοί να το πράξουν και στο μέλλον.
Τα παραπάνω προκύπτουν από έρευνες, που πραγματοποιήθηκαν σε δείγμα 714 επιχειρήσεων (89 στη Θεσσαλονίκη) στους προαναφερθέντες νομούς της Βόρειας Ελλάδας, το πλαίσιο του έργου «Προώθηση Τυποποίησης/Πιστοποίησης/ Ελέγχου Αγοράς», με το ακρωνύμιο «Market Control». Το έργο εντάσσεται στο πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας «Ελλάδα-Βουλγαρία 2007-2013».
Στο πρόγραμμα συμμετείχαν ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Β. Ελλάδος (ΣΕΒΕ) ως επικεφαλής εταίρος και οι εξής φορείς: Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης (ΕΛΟΤ), Επαγγελματικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Ροδόπης (ΕΒΕΡ) και Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Haskovo (Βουλγαρία-HCCI).
Οι έρευνες, τις οποίες έχει στη διάθεσή του το ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκπονήθηκαν στο τέλος του 2012, είτε από τους ίδιους τους φορείς (όπως συνέβη στο κομμάτι των 450 επιχειρήσεων, στις οποίες απευθύνθηκε ο ΕΛΟΤ) είτε από συνεργάτες (στην περίπτωση της συνολικής έρευνας επί δείγματος 714 επιχειρήσεων, που εκπονήθηκε από την εταιρεία «Διαδικασία ΑΕ», για λογαριασμό του ΣΕΒΕ).
Βάσει των αποτελεσμάτων των ερευνών, οι ερωτηθέντες επιχειρηματίες θεωρούν – έστω με οριακή πλειοψηφία – ότι ένας ενιαίος φορέας πιστοποίησης για τις χώρες Ελλάδα και Βουλγαρία θα βοηθούσε στην ανάπτυξη των επιχειρηματικών προοπτικών τους. Ερωτηθέντες δε, για ποια προϊόντα θα πρέπει να υιοθετηθούν, άμεσα, κοινά πρότυπα και συστήματα πιστοποίησης, απαντούν ότι αυτά είναι τα ζώντα ζώα, τα τρόφιμα και ποτά, τα είδη χάρτου και τα χημικά.
Όπως αναφέρεται στην έρευνα του ΣΕΒΕ, σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη ενιαίου οργάνου πιστοποίησης, κοινού για τις αγορές Ελλάδας και Βουλγαρίας. «Για παράδειγμα, ένα προϊόν που παράγεται στην Ελλάδα περνάει διαδικασία επανελέγχου για την ποιότητά του, όταν εξάγεται στη Βουλγαρία και αντίστροφα», αναφέρεται στο συνοδευτικό κείμενο της έρευνας.
Σύμφωνα με την έρευνα, 563 από τις 714 επιχειρήσεις του δείγματος απαντούν ότι δεν πραγματοποιούν εξαγωγές, ενώ μεταξύ αυτών, σχεδόν οκτώ στις δέκα (79,57%) υποστηρίζουν ότι δεν έχουν πρόθεση να το πράξουν ούτε στο μέλλον (μόλις το 20,43% απαντά το αντίθετο).
Ερωτηθέντες γιατί δεν ενδιαφέρονται να εξάγουν, οι περισσότεροι επιχειρηματίες των υπό εξέταση νομών, σε ποσοστό 55,77%, σημειώνουν ότι ο λόγος είναι η έλλειψη κρατικής υποστήριξης, το 5,9% η μειωμένη ζήτηση από το εξωτερικό και περίπου ίσο ποσοστό καταδεικνύει ως αντικίνητρο την έλλειψη οργανωμένων δικτύων διανομής.
