Συρρικνώθηκε το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών

Τον Οκτώβριο του 2012 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα το οποίο διαμορφώθηκε σε 684 εκατ. ευρώ, δηλαδή ποσό χαμηλότερο από το ήμισυ του αντιστοίχου ελλείμματος του Οκτωβρίου του 2011.

Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε κατά 496 εκατ. ευρώ λόγω της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 324 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές καυσίμων και πλοίων κατά 63 και 109 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων και πλοίων περιορίστηκε λόγω της μείωσης της δαπάνης για εισαγωγές κατά 204 εκατ. ευρώ ή 9,6%, αλλά και της ανόδου των εισπράξεων από εξαγωγές κατά 120 εκατ. ευρώ ή 10,2%.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 247 εκατ. ευρώ λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες μεταφορών, ενώ το ισοζύγιο των λοιπών υπηρεσιών το οποίο ήταν πλεονασματικό τον αντίστοιχο μήνα του 2011, παρουσίασε μικρό έλλειμμα τον Οκτώβριο εφέτος.

Ειδικότερα, σε σύγκριση με το Οκτώβριο του 2011, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 18,6% και οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν επίσης (κατά 32,9%), με αποτέλεσμα μείωση των καθαρών εισπράξεων κατά 105 εκατ. ευρώ.

Τον ίδιο μήνα οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 8,3%, σύμφωνα με την έρευνα συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν πτώση κατά 7,1%, ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 2,9%, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι καθαρές εισπράξεις κατά 97 εκατ. ευρώ.

Το ισοζύγιο εισοδημάτων παρουσίασε έλλειμμα 110 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 559 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2011, λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη κατά 445 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή με την σειρά της, οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για τόκους επί των τίτλων του Δημοσίου που διακρατούν κάτοικοι του εξωτερικού μετά τη συμμετοχή των ιδιωτών στην περικοπή του δημόσιου χρέους (PSI).

Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 89 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 175 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2011, λόγω, της μείωσης των καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως προς την ΕΕ), σε σχέση με το Οκτώβριο του 2011, αλλά και της καταγραφής καθαρών εισπράξεων στο ισοζύγιο των λοιπών τομέων (κυρίως μεταναστευτικά εμβάσματα), έναντι ελλείμματος τον αντίστοιχο μήνα του 2011.

(Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)

Το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2012 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε κατά 12,1 δισεκ. ευρώ ή 74,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011 και διαμορφώθηκε σε 4,1 δισεκ. ευρώ.

Η εξέλιξη αυτή αντανακλά πρωτίστως τη σημαντική μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά 5,8 δισεκ. ευρώ, τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων κατά 4,9 δισεκ. ευρώ, καθώς και την αύξηση των πλεονασμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων (κατά 1 δισεκ. ευρώ) και του ισοζυγίου υπηρεσιών (κατά 344 εκατ. ευρώ).

Ειδικότερα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε λόγω της μείωσης του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 3,4 δισεκ. ευρώ (ή 32,1%), των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 2,1 δισεκ. ευρώ και τωνκαθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 320 εκατ. ευρώ (ή 3,4%). Οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 2,7%, ενώ οι πληρωμές για αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν με πολύ ταχύτερο ρυθμό (14,4%).

Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών στο δεκάμηνο οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και δευτερευόντως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για λοιπές υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες παρουσίασαν μικρή μείωση.

Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 4,0% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011, ενώ οι αφίξεις μη κατοίκων μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,5% (σύμφωνα με τα στοιχεία της “έρευνας συνόρων” της Τράπεζας της Ελλάδος).

Ταυτόχρονα περιορίστηκαν κατά 18,9% και οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος, με αποτέλεσμα την μείωση των καθαρών εισπράξεων κατά 38 εκατ. ευρώ.

Την ίδια περίοδο, οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν κατά 3,8%, αλλά οι αντίστοιχες πληρωμές μειώθηκαν περισσότερο (κατά 13,0%), με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να αυξηθούν κατά 348 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων μειώθηκε κατά 4,9 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011, κυρίως λόγω της δραστικής μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους επί των τίτλων του Δημοσίου που διακρατούν κάτοικοι του εξωτερικού.

Η μείωση αυτή οφείλεται στην εφαρμογή του PSI, καθώς και στη χρονική μετατόπιση της καταβολής των τόκων που αφορούν δάνεια του μηχανισμού στήριξης μέσω της ΕΚΤ, λόγω αναπροσαρμογής του επιτοκίου, όπως έχει αναφερθεί στο δελτίο τύπου για τα στοιχεία του μηνός Ιουνίου 2012.

Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1,5 δισεκ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 1 δισεκ. ευρώ από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2011.

Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) κατά 767 εκατ. ευρώ και στο γεγονός ότι το ισοζύγιο των λοιπών τομέων (που αφορά κυρίως μεταναστευτικά εμβάσματα) παρουσίασε καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις ύψους 16 εκατ. ευρώ, έναντι καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών ύψους 236 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011.

Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Τον Οκτώβριο του 2012 το έλλειμμα του ισοζυγίου κεφαλαιακών μεταβιβάσεων περιορίστηκε σε 5,7 εκατ. ευρώ, έναντι 8,7 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2011, αντανακλώντας κυρίως τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου των λοιπών (εκτός γενικής κυβέρνησης) τομέων, ενώ οι καθαρές κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης ήταν σχεδόν μηδενικές. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)

Το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου του 2012 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 1,6 δισεκ. ευρώ, έναντι 1,1 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η άνοδος αυτή προκύπτει αποκλειστικά από την αύξηση των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 3,1 δισεκ. ευρώ κατά την εξεταζόμενη περίοδο του 2012, κατά 1,45 δισεκ. ευρώ μεγαλύτερο από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2011, γεγονός που οφείλεται στην προαναφερθείσα θετική εξέλιξη των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε έλλειμμα τον Οκτώβριο του 2012, το οποίο διαμορφώθηκε σε 690 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 1,5 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2011. Το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου του 2012 το έλλειμμα του εν λόγω ισοζυγίου διαμορφώθηκε σε μόλις 2,6 δισεκ. ευρώ, έναντι 15,1 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011, καταγράφοντας μείωση κατά 82,9%, δηλαδή με ρυθμό ταχύτερο από εκείνον της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Οκτώβριο 2012 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εκροή (μείωση) ύψους 31 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά την εισροή 134 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της μητρικής Allianz S.E. (Γερμανία) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Allianz Hellas, η οποία όμως υπεραντισταθμίστηκε από την καταγραφή εκροών κυρίως λόγω αρνητικών επανεπενδυθέντων κερδών (δηλ. ζημιών αντί κερδών στους ισολογισμούς των εταιριών άμεσης επένδυσης στην Ελλάδα).

Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εισροή (αποεπένδυση) 79 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά την εισροή 100 εκατ. ευρώ από την πώληση στην Investors Bancorp Inc της συμμετοχής της Τράπεζας Πειραιώς στη Marathon Banking Corporation (ΗΠΑ).

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 1,6 δισ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 1,3 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού.

Παράλληλα σημειώθηκε εκροή 250 εκατ. ευρώ λόγω κυρίως μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος.

Όσον αφορά τις «λοιπές» επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 1,6 δισ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 1,7 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού (εισροή), αλλά και στην καθαρή αύξηση κατά 923 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (εισροή).

Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την εκροή ύψους 901 εκατ. ευρώ που αφορά τη συμμετοχή της Ελλάδος στο αρχικό κεφάλαιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, αλλά και από την καθαρή μείωση κατά 165 εκατ. ευρώ (αποπληρωμή) των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (εκροή).

Το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2012 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 2,1 δισεκ. ευρώ, έναντι ισόποσης καθαρής εκροής την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Ειδικότερα, οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 1,8 δισεκ. ευρώ, ενώ οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εισροή 264 εκατ. ευρώ (αποεπένδυση).

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 77,6 δισ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 18,1 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011).

Αναλυτικότερα, καταγράφηκε εκροή κεφαλαίων αφενός λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων (περιλαμβανομένων ομολόγων του EFSF) κατά 40,1 δισ. ευρώ και αφετέρου λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος κατά 36,5 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, εκροή κεφαλαίων καταγράφηκε και λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 738 εκατ. ευρώ και σε μετοχές εξωτερικού κατά 128 εκατ. ευρώ.

Τέλος, εκροή καταγράφηκε λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές εσωτερικού κατά 137 εκατ. ευρώ.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 79 δισ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 36,2 δισ. ευρώ το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2011) οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 75,9 δισ. ευρώ (εισροή) και στη μείωση κατά 15,4 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή). Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός του τομέα της γενικής κυβέρνησης ανήλθε σε 75,1 δισ. ευρώ και αντανακλά τον ακαθάριστο δανεισμό του δημόσιου τομέα από το EFSF και το ΔΝΤ συνολικού ύψους 75,6 δισεκ. ευρώ.

Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 10,9 δισ. ευρώ (εκροή).

Στο τέλος Οκτωβρίου 2012 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,9 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της ΕΚΤ, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη «συναλλαγματική θέση» στο ΔΝΤ, τα «ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα» και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ.

Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Νοεμβρίου 2012 θα ανακοινωθούν στις 25 Ιανουαρίου του 2013.