Προϋπολογισμός χωρίς μείωση συντάξεων, αλλά με μειώσεις φόρων

Την πρόθεση της κυβέρνησης να μην υλοποιήσει την εφαρμογή της μείωσης των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου του 2019 που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο 2019-2022 αποτυπώνει το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή.

Παράλληλα, η κυβέρνηση σχεδιάζει να μην προχωρήσει στα λεγόμενα αντίμετρα για την περικοπή των συντάξεων, με εξαίρεση το μέτρο της ενίσχυσης των οικογενειακών επιδομάτων, το οποίο ήδη εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2018.

Πάντως, η ακριβής ποσοτικοποίηση των δημοσιονομικών παρεμβάσεων που προτίθεται να υλοποιήσει η κυβέρνηση, θα οριστικοποιηθεί στο πλαίσιο της επεξεργασίας των προϋπολογισμών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διαδικασία του «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου». Το σχέδιο του νέου προϋπολογισμού θα αποσταλεί στην Κομισιόν στις 15 Οκτωβρίου.

Στις νέες παρεμβάσεις που σχεδιάζει η κυβέρνηση περιλαμβάνονται τα εξής:

• Βοήθεια στο σπίτι: Μετατρέπεται το τρέχον εργασιακό καθεστώς 3.000 εργαζομένων ορισμένου χρόνου σε αορίστου.
• Ειδική αγωγή: Πρόσληψη 4.500 εκπαιδευτικών και εξειδικευμένου προσωπικού σε θέσεις προσωπικού που τώρα καλύπτεται από ορισμένου χρόνου συμβάσεις. Η δαπάνη σήμερα καλύπτεται από πόρους του ΠΔΕ. Οι νέες προσλήψεις θα χρηματοδοτηθούν από τον τακτικό προϋπολογισμό χωρίς να μεταβληθεί το τρέχον όριο δαπανών του ΠΔΕ. Παράλληλα θα μειωθεί ισόποσα το όριο για το προσωπικό ορισμένου χρόνου προκειμένου να μην μεταβληθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων συνολικά.
• Επιδότηση ενοικίου: Επαναπροσδιορισμός της αντίστοιχης δράσης που είχε συμπεριληφθεί στις εξισορροπητικές παρεμβάσεις του ΜΠΔΣ 2019-2022 με πιο στοχευμένα κριτήρια.
• Μείωση ασφαλιστικών εισφορών: Το μέτρο αφορά στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών και ειδικότερα στη μείωση του συντελεστή κύριας ασφάλισης κατά 1/3 και στην εφαρμογή της ελάχιστης εισοδηματικής βάσης για την επικουρική ασφάλιση και την εφάπαξ παροχή. Οι ανωτέρω ομάδες υπέστησαν σημαντική επιβάρυνση από τη μετάπτωση από την τεκμαρτή στην πραγματική εισοδηματική βάση με τη μεταρρύθμιση του 2016, ενώ η αύξηση των εισφορών οδήγησε σε μείωση τόσο του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών όσο και στα δηλωθέντα εισοδήματά τους. Ως εκ τούτου, το μέτρο στοχεύει τόσο στην αναστροφή αυτής της τάσης, όσο και στην ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης.
• Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών νέων: Η συγκεκριμένη δράση αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας των νέων και αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας των νέων, που είναι η υψηλότερη στην ΕΕ, αλλά και μειώνοντας το ποσοστό των νέων που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας. Το μέτρο αφορά νέους ηλικίας έως 24 ετών και συνίσταται στην επιδότηση του 100% των εισφορών των εργαζομένων και του 50% των εργοδοτικών εισφορών.
• Μείωση ΕΝΦΙΑ: Το μέτρο συνίσταται στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά.
• Μείωση φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων: Το μέτρο συνίσταται στη σταδιακή μείωση του συντελεστή φορολόγησης από 29% σε 25% σε ορίζοντα τετραετίας και θα έχει δημοσιονομική επίπτωση από το 2020 και εξής.
• Μείωση φορολογίας διανεμόμενων κερδών: Το μέτρο αναφέρεται στη μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των διανεμόμενων κερδών κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και θα έχει δημοσιονομική επίπτωση από το 2020 και εξής

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού στηρίζεται σε ένα αναθεωρημένο μακροοικονομικό σενάριο, βάσει του οποίου ο ρυθμός ανάπτυξης, σε σταθερές τιμές, προβλέπεται να είναι 2,1% και 2,5% για τα έτη 2018 και 2019 αντιστοίχως.

Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε δημοσιονομική βάση, μετά τις προτιθέμενες παρεμβάσεις, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 53.832 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 19 εκατ. ευρώ σε σχέση με το σενάριο βάσης, γεγονός που οφείλεται στη μείωση κατά 10% μεσοσταθμικά, ή 262,5 εκατ. ευρώ, του ΕΝΦΙΑ και στην αύξηση κατά 282 εκατ. ευρώ του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, ως αποτέλεσμα των συνταξιοδοτικών παρεμβάσεων (δευτερογενής επίδραση).

Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού σε δημοσιονομική βάση για το έτος 2019, μετά τις προτιθέμενες παρεμβάσεις, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 56.169 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 1.455 εκατ. ευρώ σε σχέση με το σενάριο βάσης, κυρίως λόγω της άρσης των αντιμέτρων του 2019, όπως αυτές είχαν παρουσιαστεί στο Μεσοπρόθεσμο.

Με βάση το σενάριο της κυβέρνησης, το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώνεται το 2019 σε 3,56% του ΑΕΠ (6,775 δισ. ευρώ, με δημοσιονομικό χώρο 0,06% του ΑΕΠ), το οποίο και πάλι είναι υψηλότερο από τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ της ενισχυμένης εποπτείας (σ.σ. δηλαδή, μπορεί δημοσιονομικά να μην εφαρμοστεί το μέτρο της μείωσης των συντάξεων). Αντίθετα, αν ισχύσουν οι όροι της ενισχυμένης εποπτείας με τις μειώσεις των συντάξεων, θα υπάρξει το επόμενο έτος ένας δημοσιονομικός χώρος ύψους 0,64% του ΑΕΠ ή 1,223 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού αναμένεται να διαμορφωθούν το 2019 ως εξής:

*Το ΑΕΠ θα ανέλθει σε 190,094 δισ. ευρώ από 183,101 δισ. ευρώ εφέτος. Θα υπάρξει ανάπτυξη 2,5% από 2,1% εφέτος.

*Η ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί κατά 1,1% (από αύξηση 1% εφέτος) και η δημόσια κατανάλωση θα αυξηθεί 0,6% (από αύξηση 0,2% εφέτος).

*Οι ιδιωτικές επενδύσεις (ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου) θα αυξηθούν 11,9% (από αύξηση 0,8% εφέτος).

*Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αυξηθούν 5,8% (από αύξηση 7,5% εφέτος), ενώ οι εισαγωγές θα αυξηθούν 5,2% (από αύξηση 3,4% εφέτος).

*Η ανεργία θα μειωθεί στο 18,2% από 19,9% εφέτος, ενώ η απασχόληση θα αυξηθεί 1,8% (από αύξηση 1,7% εφέτος).

*Ο πληθωρισμός θα αυξηθεί στο 1,2%, έναντι ανόδου 0,6% εφέτος, ως συνισταμένη των διαφορετικών επιδράσεων από τη μειούμενη πλεονάζουσα δυναμικότητα, τον αυξανόμενο προστατευτισμό στο διεθνές εμπόριο, την πορεία της διεθνούς τιμής του πετρελαίου και τη διατήρηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ στα σημερινά χαμηλά επίπεδα τουλάχιστον έως το καλοκαίρι του 2019 (παρά την απόφαση για λήξη της ποσοτικής χαλάρωσης τον προσεχή Δεκέμβριο).