Στις συμπληγάδες του Μνημονίου, των προεκλογικών δεσμεύσεων και της συμφωνίας των κομμάτων που στηρίζουν τη νέα κυβέρνηση βρίσκεται ήδη το νέο οικονομικό επιτελείο. Απώτερος στόχος η επανεκκίνηση της οικονομίας και ταυτόχρονα ο περιορισμός των φορολογικών βαρών, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις. Βασικός παράγοντας για τη διαμόρφωση των δράσεων που θα οδηγήσουν στην επίτευξη των στόχων θα αποτελέσουν οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα, κλιμάκιο της οποίας αναμένεται την ερχόμενη εβδομάδα.

Όπως αναφέρει σε δημοσίευμα της η Καθημερινή, το εύρος και βάθος των αλλαγών βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με τα συμπεράσματα της τρόικας κατά την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. Ενα βασικό στοιχείο στήριξης της ελληνικής επιχειρηματολογίας είναι το βάθος της ύφεσης σε συνάρτηση με την πλήρη αδυναμία των φορολογουμένων να αντεπεξέλθουν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, που λόγω και των εκλογών μετακινήθηκαν στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Ακριβώς πάνω σε αυτή την παραδοχή στηρίζεται άλλωστε και το πλαίσιο του κυβερνητικού προγράμματος όπως αυτό συμφωνήθηκε μεταξύ των επιτελείων των τριών κομμάτων.

Η μείωση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης και στην εστίαση, το «πάγωμα» μισθών και συντάξεων, οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή της ενίσχυσης της αγοραστικής δύναμης στα νοικοκυριά και της ζήτησης και μένει να διαπιστωθεί εάν αυτά μπορούν να γίνουν αποδεκτά από την τρόικα. Από την άλλη πλευρά σκληρή μάχη θα δοθεί για τα υπόλοιπες ρυθμίσεις που επιδιώκεται να συμπεριληφθούν στο φορολογικό νομοσχέδιο, όπως ή αύξηση του αφορολογήτου ορίου, η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων και η κατάργηση-αντικατάσταση του Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Επιφανειών.

Αυτό πάντως που προκύπτει από τα στοιχεία του προϋπολογισμού, (τόσο του τρέχοντος έτους όσο και του περυσινού) είναι ότι οι φόροι που επιβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια δεν απέφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αντίθετα έπληξαν τα νοικοκυριά, ενώ η αγορά «στέγνωσε» από ρευστό, συνεπεία και της αδυναμίας του κράτους να πληρώσει τους προμηθευτές του, αλλά και να επιστρέψει τον ΦΠΑ στις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών 6,3 δισ. ευρώ οφείλει το κράτος σε τρίτους και άλλα τρία δισ. ευρώ είναι οι οφειλές ΦΠΑ.

Η κυβέρνηση φαίνεται να βάζει στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων για την κατάρτιση του φορολογικού νομοσχεδίου παρεμβάσεις που αφενός θα ωφελήσουν τα νοικοκυριά αλλά και μέτρα που δημιουργούν αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης όπως ο περιορισμός της φοροδιαφυγής και η κατάργηση των φοροαπαλλαγών κυρίως εκείνων που ευνοούν τις υψηλές εισοδηματικές τάξεις. Ειδικότερα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων περιλαμβάνονται:

1. Η μείωση των συντελεστών του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας για τον κλάδο της εστίασης, από το 23% στο 13% ή στο 9%. Εφόσον εγκριθεί το μέτρο αυτό θα μειωθούν οι τιμές σε όλα τα σερβιριζόμενα είδη (έτοιμα φαγητά, αναψυκτικά, χυμούς κ.λπ.) που καταναλώνονται σε χώρους μαζικής εστίασης (εστιατόρια, ταβέρνες κ.λπ.) ενώ θα έχει θετικές επιπτώσεις στον τουρισμό. Επίσης, θα αξιολογηθεί κατά πόσο είναι εφικτή η σταδιακή μείωση του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ. Στόχος είναι να διαμορφωθεί από το 23% στο 19%, ο μεσαίος από το 13% στο 9% και ο χαμηλός από το 6,5% στο 5%.

2. Αντικατάσταση του ειδικού τέλους στα ακίνητα (του Εκτάκτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών), το οποίο επιβάλλεται μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος. Στόχος είναι η δημιουργία ενός προοδευτικού. Στη θέση τους θα καθιερωθεί ένας ενιαίος φόρος (όπως για παράδειγμα το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων) και εξετάζεται να επεκταθεί και στα αγροτεμάχια.

3. Σταδιακή αύξηση του αφορολογήτου ορίου από τα 5.000 ευρώ που είναι σήμερα στα 8.000 ευρώ για την επόμενη χρονιά και στις 10.000 ευρώ για τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν το 2014. Ταυτόχρονα θα αυξηθούν και τα ειδικά αφορολόγητα όρια για τις οικογένειες με παιδιά.

4. Σταδιακή μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα από το 45% που είναι σήμερα (για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ) στο 32%.

5. Μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για τις εταιρείες και τις λοιπές επιχειρήσεις, στο 15%. Η μείωση θα ισχύσει για τα εισοδήματα του επόμενου έτους.

6. Κατάργηση των φοροαπαλλαγών για τα υψηλά εισοδήματα και διατήρηση για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

7. Σταδιακή κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης ύψους 1% – 4% επί του συνόλου του δηλωθέντος εισοδήματος.

8. Κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και στοιχείων και δημιουργία ενός απλού φορολογικού συστήματος.

9. Ρύθμιση των πολλαπλών φορολογικών επιβαρύνσεων. Το σύνολο των φυσικών προσώπων καλείται να καταβάλει περί τα 8,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Εξετάζεται να δοθεί η ευκαιρία στους φορολογούμενους να πληρώσουν τους φόρους τους σε περισσότερες δόσεις. Με αυτόν το τρόπο θα αποφευχθεί, μερικώς, η δημιουργία νέας γενιάς ληξιπρόθεσμων οφειλετών. Ο πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί να ρυθμιστούν οι υποχρεώσεις των φορολογουμένων έτσι ώστε οι συνολικές επιβαρύνσεις που προκύπτουν φέτος από τους φόρους αυτούς να μην ξεπερνούν το 25% του μέσου οικογενειακού εισοδήματος.

10. Δημιουργία του περιουσιολογίου και εφαρμογή καθολικού ηλεκτρονικού «πόθεν έσχες» με στόχο τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Βέβαια, όλα αυτά τελούν υπό την αίρεση της διάθεσης της τρόικας να αποδεχθεί τις προτάσεις της κυβέρνησης, καθώς ουδείς μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί εάν απορριφθεί μέρος αυτών και κυρίως εκείνα στα οποία έχουν στοιχηθεί τα κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση.