Οι σημαντικές προοπτικές τόσο για την οικονομική ανάπτυξη όσο και για την αναβάθμιση του γεωστρατηγικού ρόλου της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, μέσω της αγοράς ενέργειας, αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια διεθνούς συνεδρίου, που συνδιοργάνωσαν το ΤΕΕ και η Ελληνική Ένωση για την Ενεργειακή Οικονομία (ΗΑΕΕ) με τίτλο «Ενεργειακή αγορά: Ξεκλειδώνοντας το οικονομικό δυναμικό της Ελλάδας», και πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Παρά τις χρηματοδοτικές, νομικές και γραφειοκρατικές δυσκολίες που παρουσιάζονται στην χώρα, παράγοντες της αγοράς ενέργειας εξέφρασαν την αισιοδοξία τους για τις προοπτικές της Ελλάδας στον κλάδο και ειδικότερα σε σχέση με το φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ. Η ανακοίνωση από τον υπουργό ΠΕΝ Πάνο Σκουρλέτη της έναρξης των εργασιών του αγωγού φυσικού αερίου TAP τον Μάιο, κέρδισε «ψήφο εμπιστοσύνης» για τη χώρα, στην οποία το επενδυτικό κλίμα αναμένεται να βελτιωθεί αισθητά το δεύτερο εξάμηνο του 2016, όπως τονίστηκε.

Σε χαιρετισμό του ο υπουργός ΠΕΝ Πάνος Σκουρλέτης δήλωσε ότι «η Ελλάδα ασκεί μια πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική, η οποία επιμένει να χτίζει γέφυρες εκεί που άλλοι υψώνουν τείχη», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, επισημαίνοντας ότι «μια τέτοια γέφυρα είναι ο αγωγός φυσικού αερίου TAP, ο οποίος ξεκινά να κατασκευάζεται τον Μάιο, δημιουργώντας «μια δυναμική ενεργειακή διαδρομή που εδραιώνει την ενεργειακή ασφάλεια, μέσω της εξασφάλισης πολλαπλών ενεργειακών πηγών και οδεύσεων».

Στην ίδια λογική, σύμφωνα με το υπουργό ΠΕΝ, εντάσσεται η επέκταση του Τερματικού Σταθμού LNG στη Ρεβυθούσα, αλλά και τα σχέδια για τον αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας, IGB, για τον πλωτό τερματικό σταθμό LNG στην Αλεξανδρούπολη, για την μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ, την Κύπρο, την Αίγυπτο, τις ΗΠΑ, το Ιράν, για τη διερεύνηση νέων, εναλλακτικών οδεύσεων του ρωσικού φυσικού αερίου, για την ηλεκτρική διασύνδεση του Ισραήλ με την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. «Η Ελλάδα βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ στην μετατροπή της σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο» υπογράμμισε στο γραπτό μήνυμά του ο κ. Σκουρλέτης.

Από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας ενέργειας του ΥΠΕΝ κ. Μιχάλης Βερροιόπουλος τόνισε ότι «η ενέργεια εκτός από εμπορεύσιμο αγαθό είναι πρωτίστως κοινωνικό αγαθό», αναλύοντας τους βασικούς πυλώνες της ενεργειακής πολιτικής της χώρας, η οποία ασκείται πλήρη σεβασμό στο περιβάλλον και εντάσσεται στην ενιαία στρατηγική της ΕΕ, όπως είπε. Μάλιστα, εξήγγειλε την εκπόνηση εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού το προσεχές διάστημα, με ιδιαίτερη διείσδυση των ΑΠΕ καθώς επίσης και την εισαγωγή της βιοαιθανόλης στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Στόχος είναι, είπε, «ο λογαριασμός να είναι όσο το δυνατόν μικρότερος με όσο το δυνατόν καθαρότερη ενέργεια».

Συνολικά στα 2,3 δισ. ευρώ αναμένεται να φθάσει η επένδυση σε βάθος πενταετίας για την κατασκευή του TAP όσον αφορά το κομμάτι της Ελλάδα, ανέφερε ο επικεφαλής της αντιπροσωπίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα κ. Πάνος Καρβούνης. «Η γεωγραφική θέση της χώρας μας όσον αφορά το προσφυγικό δε μας βοήθησε, όμως η γεωγραφική όσον αφορά την ενέργεια και τις μεταφορές είναι ένα μεγάλο ατού» ανέφερε χαρακτηριστικά, παραπέμποντας στις πρόσφατες δηλώσεις του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Μάρος Σέφκοβιτ, ο οποίος επεσήμανε το τεράστιο δυναμικό της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου της Ευρώπης και ως πύλης ανεφοδιασμού φυσικού αερίου. «Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί έργα στην Ελλάδα», δήλωσε εκ μέρους της ο κ. Χρήστος Κοντογιώργος deputy adviser lending operations in Greece, προσθέτοντας ότι με εγγυήσεις η Τράπεζα ενδέχεται να χρηματοδοτήσει έργα με υψηλότερο ρίσκο. «Είμαστε πρόθυμοι να συζητήσουμε για έργα τόσο του Δημοσίου όσο και Ιδιωτικού Τομέα για την προώθηση σημαντικών επενδύσεων εντός του έτους», δήλωσε ο κ. Κοντογιώργος.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ Γιώργο Στασινό, τα προσεχή έτη στον κλάδο της αγοράς ενέργειας αναμένεται η δημιουργία περίπου 40 χιλιάδων άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας, χωρίς να συνυπολογίζεται ο τομέας του ορυκτού πλούτου και η κατασκευή του αγωγού TAP, που πρόκειται να δημιουργήσει επιπλέον 2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες θέσεις εργασίας, με ταυτόχρονα σημαντική μείωση του ενεργειακού κόστους και την εμπέδωση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, προσελκύοντας παράλληλα σημαντικά κεφάλαια επενδύσεων για ολόκληρη την αγορά.

Από την πλευρά του ο διευθυντής του γραφείου για την Ευρώπη, το δυτικό ημισφαίριο και την Αφρική της κυβέρνησης των ΗΠΑ κ. Γουίλιαμ Σίλκγουορθ τόνισε ότι η δημιουργία μιας ενιαίας ενεργειακής αγοράς στην Ευρώπη θα συμβάλει σημαντικά στην εμπέδωση της ασφάλειας, χαιρετίζοντας εκ μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης την υλοποίηση του TAP, και κάνοντας λόγο για την ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών, καθώς όπως είπε, «η Ευρώπη δεν πρέπει να εξαρτάται από έναν και μόνο ενεργειακό προμηθευτή». «Οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης παραμένουν φίλοι και εταίροι», ανέφερε ο κ. Σίλκγουορθ, διευκρινίζοντας ότι στόχος των ΗΠΑ δεν είναι να στραφούν εναντίον της Ρωσίας, αλλά να εξασφαλιστεί ο ανταγωνισμός και η διαφάνεια στις αγορές, για τη μείωση των τιμών προς όφελος των καταναλωτών, ενώ ταυτόχρονα εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για έργα που δε συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο διευθυντής του TAP στο κομμάτι της Ελλάδας κ. Ρίκαρντ Σκούφιας έκανε λόγο για ένα έργο που στέλνει ένα σήμα εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα με σημαντικά οικονομικά οφέλη. Όπως είπε, μέχρι σήμερα έχουν συνεργαστεί με 150 ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ έχουν γίνει και 450 συναντήσεις με τοπικούς φορείς, που ως αποτέλεσμα είχαν η Ελλάδα να έχει κερδίσει σημαντικά έργα του TAP. Επιπλέον, έκανε λόγο για τήρηση υψηλών προτύπων για την προστασία του περιβάλλοντος και για πολλαπλά οικονομικοκοινωνικά οφέλη, καθώς επίσης για τη βούληση της εταιρίας να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα γενναιόδωρων αποζημιώσεων για τις χρήσεις γης.

Ο κ. Άναρ Μαμάντοφ διευθύνων σύμβουλος της Socar Energy Greece αφού μίλησε για τα σημαντικά οφέλη του TAP, αναφέρθηκε στην προσδοκία της ολοκλήρωσης της εξαγοράς του πλειοψηφικού πακέτου του ΔΕΣΦΑ από την Αζέρικη εταιρία, διαδικασία η οποία καθυστερεί λόγω ενστάσεων εκ μέρους της ΕΕ.

Την πεποίθηση ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό κέντρο φυσικού αερίου εξέφρασε με τη σειρά της η κα Βαλερί Ντουκρό εκτελεστική διευθύντρια του Global Gas Center.

Ο κ. Γκουρκάν Κουμπάρογλου πρόεδρος του International Association for Energy Economics έδωσε έμφαση στον Τουρκικό αγωγό φυσικού αερίου, λέγοντας ότι «αν και έχει παγώσει, δεν υπάρχουν ουσιαστικά επιχειρήματα εναντίον του» και επεσήμανε τις δυνατότητες συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας για την αποθήκευση του φυσικού αερίου.

Ως βασικό προαπαιτούμενο τον στρατηγικός σχεδιασμός με ορίζοντα 20ετίας, χωρίς διακρίσεις, με βάση τις ανάγκες της χώρας, την ανάπτυξη βιώσιμων δομών και την υγιή λειτουργία του ενεργειακού κλάδου έθεσε ο πρώην υφυπουργός Ενέργειας κ. Μάκης Παπαγεωργίου. «Το μεγάλο διακύβευμα είναι η παραγωγή πλούτου, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η προσέλκυση νέων επενδύσεων» δήλωσε.

Ο πρόεδρος του Renewable Energy Policy Network for the 21st Century κ. Αρθούρος Ζερβός έκανε λόγο για «ενεργειακή επανάσταση στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής» σε σχέση με την διείσδυση των ΑΠΕ, καθώς ήδη όπως είπε η εγκατεστημένη ισχύς φθάνει το 59% σε παγκόσμια κλίμακα. Σύμφωνα πάντα με τον κ. Ζερβό, οι επενδύσεις σε ΑΠΕ το 2015 έφθασαν τα 329 δισεκατομμύρια δολάρια, έξι φορές περισσότερα κεφάλαια από το προηγούμενο έτος. Επιπλέον υπογράμμισε τη σημαντική μείωση του κόστους η οποία φθάνει το 80% στα φωτοβολταϊκά και 30% στα αιολικά συστήματα, ενώ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Ενέργειας: Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που οφείλονται στην ενέργεια, δεν ανέβηκαν εξαιτίας της κάλυψης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επισημαίνοντας ωστόσο την έλλειψη νομικού πλαισίου στη χώρα μας, καθώς επίσης και η άμεση θέσπιση ενός target model, προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει ομαλά η αγορά και όλοι οι παίκτες.

«Η μετάβαση σε ένα παγκόσμιο σύστημα με ΑΠΕ έχει γίνει μονόδρομος», δήλωσε ο κ. Σάββας Σεϊμανίδης πρόεδρος του European Renewable Energies Federation, τονίζοντας κι αυτός με τη σειρά του την ανάγκη επίσπευσης του επανασχεδιασμού και αναπροσαρμογής του εθνικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, προκειμένου να αποκατασταθεί το νομοθετικό κενό για την ομαλή λειτουργία της αγοράς, καθώς επίσης και η διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Ο κ. Τιερί Ντεσκουτενί γενικός γραμματέας Gas Infrastructure Europe υπογράμμισε ότι η βιομηχανία για να επενδύσει σε αυτό τον τομέα χρειάζεται ένα σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο, διαφάνεια και καθαρούς κανόνες, η λειτουργία των οποίων θα διασφαλίζεται από μία ανεξάρτητη Εθνική Ρυθμιστική Αρχή σε κάθε χώρα.

«Ύστερα από την θεσμοθέτηση του ανοίγματος της αγοράς ενέργειας, αναμένουμε δίκαιη μεταχείριση όσον αφορά τα δικαιώματά μας και της θετικής εμπειρίας που έχουμε στην Ελλάδα» ανέφερε ο κ. Φεντερίκο Ριγκόλα γενικός διευθυντής της ENI Gas & Power, καθώς όπως είπε τα παραδείγματα των EΠΑ Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας, αποτελούν μία επιτυχημένη ιστορία Ελληνοϊταλικής συνεργασίας.

Τη βεβαιότητα ότι ο κλάδος της ενέργειας μπορεί να αποτελέσει έναν από τους μοχλούς ανάπτυξης και εξόδου της χώρας από την κρίση εξέφρασε και ο κ. Γιώργος Αλεξόπουλος General Manager, Strategic Planning & Joint Ventures των ΕΛΠΕ. Όπως τόνισε, το ενδιαφέρον για πετρελαιοπιθανές περιοχές στη χώρα θα ήταν σημαντικό εάν υπήρχε πολιτική σταθερότητα και εάν δεν είχε μειωθεί η τιμή του πετρελαίου διεθνώς. Όσον αφορά τον κλάδο των ΑΠΕ, ο κ. Αλεξόπουλος εκτίμησε ότι στην πενταετία 2016-2020 μπορούν να εγκατασταθούν 2.500 μεγαβάτ με επενδύσεις 2,5 δις ευρώ, εν αναμονή της οριστικοποίησης του νέου ρυθμιστικού πλαισίου.

Στην ανάγκη βελτίωσης του νομοθετικού πλαισίου σε σχέση με την παραγωγή και τη διανομή του φυσικού αερίου στάθηκε ο κ. Τιερί Γκρόουελς General Manager Non Operated Venture Greece, Shell Integrated Gas, καλώντας σε συνεργασία τις ελληνικές αρχές για την εξεύρεση των κατάλληλων ισορροπιών και την επιλογή μίας κατάλληλης ταρίφας για τους καταναλωτές.

«Υπάρχουν απτά δεδομένα και όχι εικασίες για το προσεχές ξεκλείδωμα της οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας», δήλωσε ο κ. Ματέο Μακιόρι, γενικός διευθυντής της Africa and Mediterranean at Xodus Subsea Saipem Ltd, καθώς όπως είπε «η Ελλάδα έχει σημαντικές δυνατότητες για μελλοντικές επενδύσεις».

Ο κ. Rudy Van Beurden Communication Manager της Fluxys ανέφερε ότι γενικότερα οι επενδύσεις στην Ευρωπαϊκή αγορά είναι ένα αρκετά ακανθώδες ζήτημα, αφού σύμφωνα με εκτιμήσεις η ζήτηση δεν πρόκειται να βελτιωθεί σημαντικά, σε σχέση με την Ασία, τονίζοντας ωστόσο τις σημαντικές προοπτικές του εν λόγω καυσίμου στον τομέα των μεταφορών.

Επενδύσεις για την παραγωγή 300 μεγαβάτ μέσα στο 2016 έχει δρομολογήσει η Τράπεζα Αττικής σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της τράπεζας κ. Αλέξανδρο Αντωνόπουλο, ο οποίος τόνισε ότι προβλήματα στην εγχώρια αγορά ενέργειας αποτελούν το μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό πλαίσιο, η μείωση των feeding tariffs, οι μεγάλες διάρκειες δανείων, καθώς επίσης και η περιορισμένη ρευστότητα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος. «Σημαντική ρευστότητα θα παρασχεθεί μόνο με την επιστροφή και την εξομάλυνση της κίνησης των κεφαλαίων». Σταδιακή βελτίωση του οικονομικού κλίματος προέβλεψε ο κ. Αντωνόπουλος, ενώ έκανε λόγο για άμεση χρηματοδότησης ώριμων έργων στον τομέα των ΑΠΕ και στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, κατά το δεύτερο 6μηνο του τρέχοντος έτους.

Ο κ. Σπύρος Τσίλογλου από την Credit Suisse τόνισε ότι «οι επενδυτές αντιδρούν πολύ γρήγορα όταν υπάρχει βελτίωση του οικονομικού κλίματος, αλλά και στο κόστος δανεισμού», καθώς όπως είπε «η αγορά ξεχωρίζει τις επενδύσεις που έχουν την μεγαλύτερη ρευστότητα».

Ο κ. Γιάννης Κιρκινέζης Business Development Director, Hill International, PM Group διέκρινε πολύ σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα, καθώς όπως είπε η αγορά πρόκειται να ξεμπλοκάρει συμπαρασέρνοντας μαζί της και την αγορά ενέργειας, ενώ υπογράμμισε ότι το φυσικό αέριο θα μπορούσε να είναι η ατμομηχανή της.

Ο κ. Κωνσταντίνος Ξιφαράς διευθύνων σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ έκανε γνωστό ότι η αναβάθμιση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου της Ρεβυθούσας θα επιτρέψει σε περισσότερους καταναλωτές να έχουν φθηνότερη ενέργεια, ενώ αποτελεί ισχυρό εργαλείο στη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας της ΕΕ. Όπως είπε, είναι μία χρυσή ευκαιρία να φτιάξουμε καλές υποδομές, μέσω της συνέχισης των επενδύσεων από τον ΑΔΜΗΕ και τη ΔΕΣΦΑ, για προσέλκυση επενδυόμενων κεφαλαίων είτε από Έλληνες, είτε από ξένους επενδυτές για μία ισορροπημένη ανάπτυξη.

Ο κ. Λεωνίδας Μπακούρας αναπληρωτής γενικός διευθυντής της ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και της ΕΠΑ Θεσσαλίας τόνισε ότι «πριν γίνονται οι επενδύσεις, είναι απαραίτητο να υπάρχει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο, προκειμένου να επιταχύνονται τα έργα». Επίσης επεσήμανε τη σημασία ενός σταθερού επενδυτικού περιβάλλοντος, τη διασφάλιση της απόδοσης των επενδύσεων, τη διαμόρφωση τιμολογίων, καθώς επίσης και την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας εκ μέρους των εταιριών.

Ο κ. Μαθιός Ρήγας πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Energean Oil & Gas, μιλώντας για τις προοπτικές των υδρογονανθράκων στη χώρα, έκανε γνωστό ότι το κοίτασμα στον Πρίνο έχει ακόμα 15-20 χρόνια ζωής και είπε ότι «θα μάθουμε τι υπάρχει στα υπόλοιπα κοιτάσματα μόνο όταν κάνουμε γεωτρήσεις». «Στον Πρίνο έχουμε αποδείξει ο συνδυασμός περιβαλλοντικής προστασίας και εξόρυξης πετρελαίου είναι δυνατός», ανέφερε ο κ. Ρήγας και ανέφερε ότι 380 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεων έχουν ακυρωθεί παγκοσμίως εξαιτίας της πτώσης της τιμής του πετρελαίου. Ως μείζον πρόβλημα διατύπωσε την τακτική διαφοροποίηση της ενεργειακής πολιτικής της χώρας, ανάλογα με τις προτεραιότητες της εκάστοτε κυβέρνησης. «Η Ελλάδα είναι ακόμα μία ανεξερεύνητη χώρα που μπορεί να φέρει επενδυτές, ωστόσο χρειάζεται υποστήριξη τόσο από τις κυβερνήσεις, όσο και από τον τραπεζικό τομέα», είπε, επισημαίνοντας την εμπέδωση μίας στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να μπορέσουμε να κάνουμε την έρευνα και την παραγωγή υδρογονανθράκων μοχλό ανάπτυξης της Ελλάδας

«Για φθηνή ενέργεια η απάντηση είναι ο ανταγωνισμός» δήλωσε ο κ. Ντίνος Μπενρουμπής αναπληρωτής διευθυντής της Protergia Α.Ε Προέβλεψε κι αυτός με τη σειρά του «πάρα πολύ μεγάλη προοπτική στο κομμάτι των ΑΠΕ για τη χώρα μας», συμπληρώνοντας ότι «χρειάζονται υποστήριξη από υποδομές φυσικού αερίου».