Αναστροφή της πτωτικής πορείας του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος

Οριακή βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος μεταξύ των CEOs καταγράφηκε στο τρίτο τρίμηνο του 2015. Παράλληλα, τρεις στους τέσσερις CEOs είναι προβληματισμένοι από τη συνέχιση της στασιμότητας, ενώ επτά στους δέκα πιστεύουν ότι η ελληνική οικονομία θα εισέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2017 ή αργότερα. Αυτό προέκυψε, μεταξύ άλλων, από την τριμηνιαία έρευνα που διεξάγεται σε δείγμα 3.020 διευθυνόντων συμβούλων/γενικών διευθυντών των μεγαλυτέρων ελληνικών επιχειρήσεων από την Εταιρεία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), σε συνεργασία με την ICAP Group. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε την περίοδο 28/09/2015 έως 09/10/2015.

Σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας, ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP-CEO General Index), το τρίτο τρίμηνο του 2015, παρουσίασε μικρή άνοδο και διαμορφώθηκε στις 112 μονάδες. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η εξέλιξη του δείκτη αποτυπώνει τη σταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης, μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και τη δέσμευση της κυβέρνησης που έχει προκύψει, να εφαρμόσει το συμφωνηθέν με τους πιστωτές πρόγραμμα προσαρμογής. Ωστόσο, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα, «παραμένουν ανοικτά σημαντικά ζητήματα, όπως η αβεβαιότητα σχετικά με το χρόνο άρσης των κεφαλαιακών ελέγχων που επηρεάζουν αρνητικά την προσπάθεια εξόδου από την κρίση. Παράλληλα, η παρατεταμένη περίοδος καθυστέρησης στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής θα οδηγήσει την ελληνική οικονομία σε ύφεση τόσο για το 2015 όσο και για το 2016, σύμφωνα με το ΔΝΤ».

Η ανάλυση των αποτελεσμάτων ανά τάξη μεγέθους δείχνει διαφορετική πορεία του δείκτη ανάλογα με το μέγεθος των επιχειρήσεων. Στις μεγάλες και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, ο δείκτης σημείωσε άνοδο έναντι στασιμότητας στις μικρές και μεσαίες. Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης (ΕΑΣΕ-CEO Current status Index) συνέχισε την πτωτική πορεία και διαμορφώθηκε στις 94 μονάδες έναντι 104 το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ ο δείκτης προσδοκιών (ΕΑΣΕ-CEO Expectation Index) σημείωσε άνοδο στις 131 μονάδες έναντι 115 μονάδων του προηγούμενου τριμήνου.

Αναλυτικά, οι επιμέρους δείκτες καταγράφουν τις παρακάτω εξελίξεις για το τρίτο τρίμηνο του 2015:

Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης της χώρας εμφάνισε μικρή άνοδο και διαμορφώθηκε στις 104 μονάδες έναντι 98 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε, μειώθηκε στο 90% έναντι 94%, το προηγούμενο τρίμηνο. Ο δείκτης οικονομικής κατάστασης της χώρας ένα έτος μετά, σημείωσε αξιόλογη άνοδο στις 155 μονάδες έναντι 123 του προηγούμενου τριμήνου, αποτυπώνοντας την αισιοδοξία των CEOs για την πορεία της χώρας κατά το επόμενο έτος. Το ποσοστό των CEOs που εκτιμά ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα είναι καλύτερη στο επόμενο έτος παρουσίασε άνοδο στο 22% (έναντι 12% το προηγούμενο τρίμηνο), ποσοστό που αυξάνεται στο 36% για τους CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων.

Ο δείκτης της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις, συνέχισε την πτωτική πορεία και διαμορφώθηκε στις 106 μονάδες έναντι 121 το προηγούμενο τρίμηνο. Μόνο το 6% των CEOs δηλώνουν ότι η τρέχουσα κατάσταση του κλάδου τους είναι καλύτερη σε σχέση με ένα έτος πριν. Ο δείκτης προσδοκιών για την οικονομική κατάσταση του κλάδου δραστηριοποίησης σημείωσε αισθητή άνοδο στις 139 μονάδες έναντι 123 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που θεωρούν ότι σε έναν χρόνο οι κλάδοι που δραστηριοποιούνται θα είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση σε σχέση με την τωρινή αυξήθηκε στο 20% (έναντι 13% το προηγούμενο τρίμηνο), ποσοστό που αυξάνεται στο 35% για τους CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων.

Η πορεία του δείκτη τρέχουσας οικονομικής κατάστασης των εταιρειών εξακολουθεί να είναι καθοδική για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο και διαμορφώθηκε στις 84 μονάδες έναντι 102 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση των εταιρειών τους είναι καλύτερη σε σχέση με ένα έτος πριν μειώθηκε στο 28% έναντι 38% το προηγούμενο τρίμηνο. Ο δείκτης προσδοκιών των CEOs για την οικονομική κατάσταση της εταιρείας τους το επόμενο έτος αυξήθηκε στις 119 μονάδες έναντι 103 το προηγούμενο τρίμηνο, εκφράζοντας την αισιοδοξία τους σχετικά με τη μελλοντική πορεία των επιχειρήσεων που διοικούν. Το ποσοστό των CEOs που προσδοκά βελτίωση αυξήθηκε στο 38% έναντι 27%, το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ ιδιαίτερα αισιόδοξοι εμφανίζονται οι CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων σε ποσοστό 53%.

Ο δείκτης τρεχουσών δαπανών για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου παρουσίασε νέα μείωση στις 83 μονάδες έναντι 91 το προηγούμενο τρίμηνο. Ωστόσο, το 17% των CEOs δηλώνει ότι η τρέχουσα επενδυτική δαπάνη των επιχειρήσεων που διοικεί είναι υψηλότερη σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ποσοστό που αυξάνεται στο 27% για τους CEOs των βιομηχανιών. Ο δείκτης επενδυτικών προσδοκιών σημείωσε άνοδο στις 119 μονάδες έναντι 110, το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η επενδυτική δαπάνη στις επιχειρήσεις που διοικούν θα είναι υψηλότερη κατά τον επόμενο χρόνο, βελτιώθηκε στο 24% (έναντι 15% του προηγούμενου τριμήνου), ποσοστό που αυξάνεται στο 36% για τους CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων.

Ο δείκτης τρέχουσας απασχόλησης σημείωσε πτώση, μετά από τρία συνεχόμενα τρίμηνα ανοδικής πορείας και διαμορφώθηκε στις 91 μονάδες έναντι 108, το προηγούμενο τρίμηνο. Αξιόλογη πτώση στο 28% (έναντι 39% το προηγούμενο τρίμηνο) σημείωσε το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι ο αριθμός των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που διοικούν είναι αυξημένος σε σύγκριση με ένα έτος πριν. Αντίθετα, ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης παρουσίασε μικρή άνοδο και διαμορφώθηκε στις 122 μονάδες έναντι 117, το προηγούμενο τρίμηνο. Το 24% των CEOs δηλώνει ότι η απασχόληση στις εταιρείες που διοικεί θα είναι αυξημένη ένα έτος μετά, ποσοστό που αυξάνεται στο 28% για τους CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων.

Εκτός των βασικών ερωτήσεων που υποβάλλονται κάθε τρίμηνο στους CEOs, ζητήθηκε επιπλέον να εκφράσουν την αίσθησή τους για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Το 75% των CEOs είναι προβληματισμένοι από τη συνέχιση της στασιμότητας και την ισορροπία της οικονομίας σε χαμηλά επίπεδα. Το 18% των CEOs είναι απαισιόδοξοι, πιστεύοντας ότι η προσπάθεια της ελληνικής οικονομίας δεν θα έχει επιτυχή κατάληξη, ενώ, παράλληλα, θα υπάρχουν συγκρούσεις με τους δανειστές. Μόνο το 7% του συνόλου δηλώνει την αισιοδοξία του ότι η ελληνική οικονομία θα επανέλθει σε ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, προσελκύοντας, παράλληλα, σημαντικές επενδύσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι ιδιαίτερα αισιόδοξοι σε ποσοστό 19% εμφανίζονται οι CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Παράλληλα, το 67% των CEOs πιστεύει ότι η ελληνική οικονομία θα εισέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2017 ή αργότερα. Το 32% των CEOs τοποθετεί το χρονικό αυτό σημείο στο Β’ εξάμηνο του 2016, ποσοστό που αυξάνεται στο 42% μεταξύ των CEOs πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Μόλις το 1% του συνόλου τοποθετεί την επάνοδο σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης κατά το Α’ εξάμηνο του 2016.

Ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, πρόεδρος της ΕΑΣΕ & διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ICAP, δήλωσε: «Ο δείκτης οικονομικού κλίματος στο 3ο τρίμηνο του 2015 σημείωσε ανάκαμψη και διαμορφώθηκε στις 112 μονάδες έναντι 110 του προηγούμενου τριμήνου. Η αναστροφή της πτωτικής πορείας των τελευταίων μηνών οφείλεται στην ενσωμάτωση των προσδοκιών για μελλοντική βελτίωση της οικονομικής κατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις όλων των πολιτικών δυνάμεων να εφαρμοστεί το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων που είχε διακοπεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο η ελληνική οικονομία μέσα από αβέβαιους δρόμους και καθυστερήσεις έφτασε σε οριακό σημείο εξόδου από την ευρωζώνη, γεγονός που θα οδηγούσε σε οπισθοδρόμηση δεκαετιών. Ωστόσο, παρά τη συγκρατημένη αισιοδοξία, το 75% των CEOs δηλώνουν προβληματισμένοι για την παράταση της στασιμότητας και την ισορροπία της οικονομίας σε χαμηλό επίπεδο, προβλέποντας, παράλληλα, την ανάκαμψη της οικονομίας το 2017 ή αργότερα».