Σχέδιο για τη μερική κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις βρίσκεται υπό συζήτηση μεταξύ των υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών. Το σχέδιο, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το 2026, περιλαμβάνει μια σειρά από αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των αυξήσεων στις συντάξεις. Η μεγαλύτερη αλλαγή αφορά την αλλαγή της βάσης υπολογισμού των αυξήσεων, οι οποίες δεν θα εξαρτώνται πλέον από τον πληθωρισμό, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα, αλλά από την αύξηση του μέσου μισθολογικού κόστους.
Το σχέδιο περιλαμβάνει δύο βασικές κατευθύνσεις: η πρώτη αφορά την πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς έως ένα ποσό, το οποίο θα συνδέεται είτε με το ύψος της σύνταξης είτε με το ύψος της προσωπικής διαφοράς. Υπολογίζεται ότι το μέτρο θα επηρεάσει περίπου 450.000 συνταξιούχους. Η δεύτερη κατεύθυνση αφορά τη διατήρηση της προσωπικής διαφοράς σε υψηλότερες συντάξεις, με τη συνέχιση της απομείωσής της, ανάλογα με τις μελλοντικές αυξήσεις που θα δίνονται στις συντάξεις.
Τα τελευταία τρία χρόνια οι συνταξιούχοι έχουν απωλέσει αυξήσεις ύψους 13,15% λόγω της προσωπικής διαφοράς
Προς το παρόν, δεν έχει καθοριστεί το ακριβές ποσοστό μείωσης της προσωπικής διαφοράς, καθώς οι αρμόδιοι φορείς εξετάζουν το κόστος που θα προκύψει για τις συνταξιοδοτικές δαπάνες.
Ενδεικτικά, τα τελευταία τρία χρόνια οι συνταξιούχοι έχουν απωλέσει αυξήσεις ύψους 13,15% λόγω της προσωπικής διαφοράς. Το 2020 υπήρχαν 1,2 εκατομμύρια συνταξιούχοι που είχαν προσωπική διαφορά, ενώ σήμερα, μετά τις αυξήσεις από το 2021 και μετά, το νούμερο έχει μειωθεί στους 680.000, δηλαδή περίπου 500.000 συνταξιούχοι δεν έχουν πλέον προσωπική διαφορά.
Αναμένεται ότι περίπου 450.000 συνταξιούχοι εξακολουθούν να έχουν προσωπική διαφορά έως και 2.000 ευρώ, και εφόσον εφαρμοστεί το νέο σύστημα το 2026, θα δικαιούνται την πλήρη αύξηση των συντάξεων που θα αποφασιστεί από την κυβέρνηση. Το 2024, 1,9 εκατομμύρια συνταξιούχοι έλαβαν αύξηση συνολικού κόστους 440 εκατ. ευρώ, με μέση αύξηση 232 ευρώ ανά συνταξιούχο. Εάν το νέο σύστημα εφαρμοστεί, θα προστεθούν 450.000 συνταξιούχοι που μέχρι τώρα δεν έλαβαν αύξηση λόγω της προσωπικής διαφοράς, με το επιπλέον κόστος να ανέρχεται σε 200 εκατ. ευρώ.
Αυτό το επιπλέον κόστος εκτιμάται ότι είναι εφικτό να καλυφθεί, καθώς τα έσοδα από την αύξηση του αριθμού των εργαζόμενων συνταξιούχων, οι οποίοι συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση του συστήματος, μπορούν να επαρκέσουν για την κάλυψη αυτών των εξόδων. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το παράδειγμα ενός συνταξιούχου με σύνταξη 1.500 ευρώ, εκ των οποίων τα 1.100 ευρώ αποτελούν την κανονική σύνταξη και τα 400 ευρώ την προσωπική διαφορά. Ο συγκεκριμένος συνταξιούχος θα χρειαστεί να περιμένει μέχρι το 2037 για να καλύψει τα 400 ευρώ από την προσωπική διαφορά, με ετήσιες αυξήσεις 2,4%, καθώς, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η προσωπική διαφορά συμψηφίζεται με τις εκάστοτε αυξήσεις μέχρι να μηδενιστεί.
Το μέτρο αυτό αναμένεται να ανακουφίσει τους συνταξιούχους που πλήττονται από την προσωπική διαφορά και να ενισχύσει το αίσθημα δικαιοσύνης στο συνταξιοδοτικό σύστημα, ενισχύοντας παράλληλα την οικονομική ευστάθεια των συντάξεων για τα επόμενα χρόνια. Η κυβέρνηση προσβλέπει στην υλοποίηση του νέου συστήματος ως ένα βήμα προς την επίλυση των ανισοτήτων που έχουν δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια και στην ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, καθώς και στη μείωση των οικονομικών ανισοτήτων για τους συνταξιούχους.
Η πλήρης εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των συνταξιούχων, καθώς οι αυξήσεις θα κατανέμονται με μεγαλύτερη δικαιοσύνη, ανακουφίζοντας όσους έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τις συνέπειες της προσωπικής διαφοράς. Αξιοσημείωτο είναι ότι το νέο σύστημα θα επιδιώξει την αναβάθμιση του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων, προκειμένου να αντανακλά καλύτερα τις πραγματικές συνθήκες της οικονομίας και της αγοράς εργασίας.
