Το τελευταίο διάστημα, η κυβέρνηση κλιμακώνει την πίεσή της προς τις τράπεζες, ζητώντας να συμβάλουν στην αύξηση της προσφοράς στέγης. Ο στόχος είναι να διαθέσουν στην αγορά ένα σημαντικό μέρος των ακινήτων που παραμένουν ανεκμετάλλευτα στα χαρτοφυλάκιά τους, τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 20.000 ακίνητα.
Ως μοχλός πίεσης, στο τραπέζι βρίσκεται η επιβολή αυξημένου ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητα που παραμένουν αδρανή στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων. Σύμφωνα με πληροφορίες, συζητείται ακόμα και ο διπλασιασμός του φόρου για όσα ακίνητα δεν χρησιμοποιούνται. Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην επιτάχυνση της διάθεσής τους, καθώς το αυξημένο κόστος συντήρησης θα λειτουργήσει ως κίνητρο για τις τράπεζες και τους διαχειριστές να τα «ρίξουν» πιο γρήγορα στην αγορά.
Οι τράπεζες εκτιμάται ότι διατηρούν ακίνητα λογιστικής αξίας άνω των 8 δισ. ευρώ στα χαρτοφυλάκιά τους. Πρόκειται για έναν σημαντικό αριθμό ακινήτων, που, αν αξιοποιηθεί, θα μπορούσε να αποτελέσει ουσιαστική παρέμβαση στο πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης. Η επιστροφή των περίπου 20.000 ακινήτων στην αγορά αναδεικνύεται σε έναν από τους βασικούς άξονες της κυβερνητικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Ωστόσο, τα κατασχεμένα ακίνητα δημιουργούν προκλήσεις για τις διοικήσεις των τραπεζών. Παρά τις προσπάθειες να πωληθούν ως «πακέτα» σε μεγάλους επενδυτές, η ζήτηση παραμένει χαμηλή. Επιπλέον, πολλά από τα ακίνητα αυτά συνοδεύονται από σοβαρές εκκρεμότητες, όπως πολεοδομικές παραβάσεις ή νομικά ζητήματα, που απαιτούν χρόνο και σημαντικά κεφάλαια για να διευθετηθούν. Αυτό καθυστερεί τη διαδικασία πώλησης και επιβαρύνει τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Η πρόταση των servicers
Μια εναλλακτική πρόταση έχει τεθεί στο τραπέζι από τους διαχειριστές (servicers) των κόκκινων δανείων. Η πρόταση προβλέπει ότι οι αγοραστές ακινήτων που αποκτώνται μέσω πλειστηριασμών θα αναλαμβάνουν την τακτοποίηση των νομικών και τεχνικών εκκρεμοτήτων. Σε αντάλλαγμα, οι αγοραστές θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν τα ακίνητα με έκπτωση στην τιμή αγοράς. Με τον τρόπο αυτό, οι τράπεζες και οι servicers θα μπορούν να εξυγιάνουν τα χαρτοφυλάκιά τους με ταχύτερο ρυθμό, ενώ θα δοθεί η ευκαιρία σε περισσότερα ακίνητα να ενταχθούν ξανά στην αγορά.
Οι επιπτώσεις στην αγορά
Η ταχεία διάθεση αυτών των ακινήτων στην αγορά θα μπορούσε να έχει ποικίλες συνέπειες. Από τη μία πλευρά, η αύξηση της προσφοράς θα μπορούσε να ασκήσει καθοδικές πιέσεις στις τιμές, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε στέγη για αγοραστές και ενοικιαστές. Από την άλλη πλευρά, μια απότομη πτώση των τιμών ενδέχεται να υποχρεώσει τις τράπεζες να σχηματίσουν πρόσθετες προβλέψεις στους ισολογισμούς τους, επιβαρύνοντας τη χρηματοοικονομική τους εικόνα.
Η κυβέρνηση, οι τράπεζες και οι servicers καλούνται να βρουν μια ισορροπία. Από τη μια πλευρά, πρέπει να αυξηθεί η προσφορά στέγης, ενώ από την άλλη, να διασφαλιστεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το στοίχημα είναι σύνθετο και απαιτεί καλά μελετημένες κινήσεις ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση στην επόμενη ημέρα της αγοράς ακινήτων.
