Η Ελλάδα σημείωσε οριακή άνοδο δύο θέσεων στη φετινή έκδοση του Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσίευσε το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) σε συνεργασία με το καναδικό Ινστιτούτο Fraser. Παρά αυτή τη μικρή βελτίωση, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται στην 70ή θέση μεταξύ 165 χωρών, υποδεικνύοντας τα διαρθρωτικά ζητήματα που παραμένουν άλυτα στην ελληνική οικονομία.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι η Ελλάδα συνεχίζει να κατέχει την τελευταία θέση ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μαζί με την Πολωνία. Ακόμη πιο χαρακτηριστικό είναι ότι η χώρα μας απέχει 14 θέσεις από την επόμενη ευρωπαϊκή χώρα, την Κροατία, η οποία βρίσκεται στην 56η θέση. Αυτή η μεγάλη διαφορά με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ υπογραμμίζει την αδυναμία της Ελλάδας να βελτιώσει τα επίπεδα οικονομικής ελευθερίας της σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στην παγκόσμια κατάταξη, η Ελλάδα κατατάσσεται ανάμεσα στη Μογγολία και την Κένυα, κάτι που αναδεικνύει την αδύναμη οικονομική της επίδοση σε διεθνές επίπεδο. Ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα που πλήττει την ανταγωνιστικότητα της χώρας είναι το μέγεθος του κράτους, με την Ελλάδα να βρίσκεται στη 16η χειρότερη θέση παγκοσμίως σε αυτόν τον τομέα. Το μεγάλο κράτος, με τα πολυάριθμα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα και τη γραφειοκρατία, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για την ενίσχυση της οικονομικής ελευθερίας στη χώρα.
Παρά τις μικρές βελτιώσεις που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα βρίσκεται 33 θέσεις χαμηλότερα σε σύγκριση με το 2000, όταν καταλάμβανε την 37η θέση. Αυτό δείχνει ότι η οικονομική ελευθερία στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί αισθητά τα τελευταία 24 χρόνια, με την πρόοδο να είναι αργή και να μην καλύπτει τη διαφορά που έχει δημιουργηθεί.
Η κατάταξη της Ελλάδας στα πέντε βασικά πεδία του Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας σκιαγραφεί τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικονομία της χώρας:
- Μέγεθος του κράτους: Στην 150ή θέση παγκοσμίως, η Ελλάδα έχει ένα από τα πιο δυσκίνητα και δαπανηρά κρατικά μοντέλα στον κόσμο. Ο δημόσιος τομέας συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξη της ιδιωτικής οικονομίας.
- Κράτος δικαίου και ιδιοκτησιακά δικαιώματα: Η χώρα κατατάσσεται στην 50ή θέση, δείχνοντας μέτριες επιδόσεις στον τομέα της προστασίας των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και της λειτουργίας του κράτους δικαίου, παρά τις αναγκαίες βελτιώσεις.
- Πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα: Η 68η θέση στον τομέα αυτό αντανακλά μια σταθερή πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα (ευρώ), αν και εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα με τη νομισματική πολιτική και την πιστωτική ικανότητα των επιχειρήσεων.
- Ελευθερία στο διεθνές εμπόριο: Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 36η θέση, παρουσιάζοντας καλύτερη επίδοση σε σύγκριση με άλλους τομείς. Ωστόσο, οι ρυθμιστικές δομές και οι διαδικασίες εξακολουθούν να δημιουργούν εμπόδια στην πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων του διεθνούς εμπορίου.
- Ρυθμιστικό περιβάλλον (τραπεζική πίστη, εργασιακά, επιχειρηματικότητα): Στην 75η θέση, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις στην παροχή τραπεζικής πίστης, στα εργασιακά ζητήματα και στις συνθήκες για την έναρξη και λειτουργία επιχειρήσεων. Οι περίπλοκες ρυθμίσεις, η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες εξακολουθούν να δυσχεραίνουν την επιχειρηματικότητα.
Στην κορυφή του Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας βρίσκονται για ακόμα μία χρονιά το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη, οι οποίες καταλαμβάνουν την 1η και τη 2η θέση αντίστοιχα. Η Ελβετία, η Νέα Ζηλανδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες συμπληρώνουν την πεντάδα των χωρών με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως. Αυτές οι χώρες καταφέρνουν να διατηρούν σταθερές επιδόσεις σε όλους τους τομείς του δείκτη, κάτι που τις καθιστά υπόδειγμα για την οικονομική ελευθερία.
Αντίθετα, οι 5 χώρες με τη χαμηλότερη βαθμολογία στον φετινό δείκτη είναι η Αλγερία, η Συρία, το Σουδάν, η Ζιμπάμπουε και τελευταία η Βενεζουέλα. Οι χώρες αυτές αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές κρίσεις, πολιτική αστάθεια και έλλειψη βασικών ελευθεριών, γεγονός που εξηγεί την χαμηλή τους κατάταξη.
Ο δείκτης περιλαμβάνει επίσης αξιοσημείωτες κατατάξεις για χώρες όπως η Δανία (6η), η Ιαπωνία (11η), η Γερμανία (16η), η Ιταλία (51η) και η Γαλλία (36η). Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες διατηρούν υψηλές θέσεις, υποδεικνύοντας σταθερές οικονομικές πολιτικές. Αντίστοιχα, χώρες όπως η Ινδία (84η), η Ρωσία (94η), η Βραζιλία (119η) και η Κίνα (104η) αντιμετωπίζουν προκλήσεις που σχετίζονται με γραφειοκρατία, πολιτικές ελέγχου και έλλειψης ελευθερίας στις αγορές.
Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του ΚΕΦΙΜ, Νίκο Ρώμπαπα:«Η Ελλάδα συνεχίζει και φέτος να καταλαμβάνει την τελευταία θέση στην ΕΕ ως προς την οικονομική ελευθερία. Ταυτόχρονα, είμαστε στην προτελευταία θέση στην ΕΕ ως προς το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών. Τα δύο αυτά δεδομένα συνδέονται απόλυτα. Η ελληνική οικονομία δεν πάσχει από υπερβολική ελευθερία, όπως συνεχίζεται να λέγεται, αλλά ακριβώς από το αντίθετο. Και η κατάσταση δεν θα διορθωθεί ουσιαστικά με αναιμικές βελτιώσεις. Χρειάζεται πολλή περισσότερη προσπάθεια τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από την κοινωνία».
Η παραμονή της Ελλάδας στις χαμηλές θέσεις του Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας αποτελεί ανησυχητικό σημάδι για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Παρά τις οριακές βελτιώσεις που έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια, η χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά εμπόδια, κυρίως λόγω του μεγάλου και δυσκίνητου κράτους και του περίπλοκου ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Οι διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται είναι σημαντικές και βαθιές, προκειμένου η Ελλάδα να βελτιώσει τη θέση της τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, ενισχύοντας την οικονομική της ελευθερία και την ανταγωνιστικότητά της.
