Το 2032 αποτελεί μία χρονιά ορόσημο για την ελληνική οικονομία, καθώς τότε η χώρα θα πρέπει να αποπληρώσει δάνειο, τουλάχιστον με βάση την αρχική εκτίμηση, ύψους 96 δισ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα από το EFSF κατά το δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης της οικονομίας. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι η κατάσταση δεν είναι ακριβώς έτσι και η Ελλάδα δεν θα κληθεί να πληρώσει εφάπαξ ένα τόσο μεγάλο ποσό, που ακόμη και για μία χώρα πολύ μεγαλύτερη από τη δική μας θα ήταν δυσβάσταχτο.
Σύμφωνα λοιπόν με πηγές από το υπουργείο Οικονομικών, με βάση τη διευθέτηση του χρέους που έγινε τον Μάιο του 2018, η εικόνα είναι διαφορετική. Με τη συμφωνία, η περίοδος χάριτος για τους τόκους ήταν 10 χρόνια, αλλά η αποπληρωμή τους θα ξεκινούσε 25 χρόνια μετά την τελευταία δόση από το δάνειο του EFSF, που έγινε το 2013.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι η λήξη της αναστολής θα είναι το 2032, αλλά η περίοδος αποπληρωμής θα ξεκινήσει το 2038. Μάλιστα, στην ίδια συμφωνία προβλέπεται ότι οι αναβαλλόμενοι τόκοι, οι οποίοι ανέρχονται σε 25 δισ. ευρώ, θα αποπληρωθούν εφάπαξ, αλλά σε ισόποσες δόσεις μέσα σε 25 χρόνια από το 2038 (αν και από το υπουργείο τονίζουν ότι οι πληρωμές θα ξεκινήσουν το 2037). Συνεπώς, το σύνολο των αναβαλλόμενων τόκων θα αποπληρωθεί σε ισόποσες δόσεις του 1 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, μέχρι το 2053.
Παράλληλα, στην κυβέρνηση έχουν ξεκινήσει κινήσεις προκειμένου να κάνουν την κατάσταση πιο βιώσιμη. Αν και η χώρα δεν θα χρειαστεί να πληρώσει εφάπαξ το ποσό των 96 δισ. ευρώ και θα το κάνει σταδιακά, η οφειλή παραμένει η ίδια. Μία από τις κινήσεις είναι να αξιοποιηθεί καλύτερα το «μαξιλάρι» των αποθεματικών, ώστε να ξεκινήσει άμεσα η μείωση του χρέους. Βρισκόμαστε εν αναμονή της τελικής έγκρισης από τους δανειστές, με την πρώτη αντίδραση να είναι θετική.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Οικονομικών, οι προτεινόμενες ενέργειες αποσκοπούν στη βελτίωση της θέσης της Ελλάδας στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Το σχέδιο περιλαμβάνει αιτήματα για τη σταδιακή αποδέσμευση μέρους των 15,7 δισ. ευρώ από το «μαξιλάρι» διαθεσίμων. Αυτά τα αποθεματικά δημιουργήθηκαν μέσω των δανείων των μνημονίων και προορίζονται για την πρόωρη αποπληρωμή ακριβών δανείων, προκειμένου να μειωθεί η χρηματοοικονομική επιβάρυνση της χώρας.
Επιπλέον, η κυβέρνηση σχεδιάζει τη σταδιακή ενσωμάτωση των αναβαλλόμενων τόκων στο χρέος, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πίεση που θα προκύψει από το 2032 και μετά. Αυτές οι πρωτοβουλίες συνδέονται με τη διαβούλευση για τον νέο μεσοπρόθεσμο προϋπολογισμό, ο οποίος αναμένεται να κατατεθεί τον Οκτώβριο, καθώς και με τις υπόλοιπες υποχρεώσεις της χώρας προς τους δανειστές.
Η συνάντηση των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα από 9 έως 11 Οκτωβρίου θα είναι κρίσιμη για την εξέλιξη αυτών των συζητήσεων. Αυτή η συνάντηση έρχεται σε μια μεταβατική περίοδο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς αλλάζει το προσωπικό και η δομή των διευθύνσεών της.
Ο στόχος της κυβέρνησης για θετική αξιολόγηση από τους θεσμούς
Στόχος της ελληνικής κυβέρνησης είναι να εξασφαλίσει μία θετική αξιολόγηση στο πλαίσιο της Μεταπρογραμματικής Εποπτείας. Αυτή η αξιολόγηση θα διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις για περισσότερα δημοσιονομικά περιθώρια και καλύτερες σχέσεις με τις αγορές.
Σχετικά με το «μαξιλάρι» των 15,7 δισ. ευρώ, οι διαπραγματεύσεις για την αποδέσμευσή του είναι σε εξέλιξη εδώ και καιρό. Η Ελλάδα έχει υποβάλει ένα τριπλό αίτημα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς (EWG και ESM) μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου.
Το αίτημα περιλαμβάνει τρία σημαντικά βήματα: πρώτον, την πρόωρη αποπληρωμή των ακριβών δανείων του πρώτου μνημονίου, δεύτερον, την έγκριση από τα κράτη-μέλη της ΕΕ για αυτή την αποπληρωμή και τρίτον, τη χρήση ενός μέρους των 15,7 δισ. ευρώ από το «μαξιλάρι» για να καλυφθούν οι δόσεις αυτών των δανείων για τρία χρόνια. Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τον Δεκέμβριο και να επαναληφθεί τα επόμενα χρόνια.
Ακόμα, η κυβέρνηση προχωρά στην επίλυση του προβλήματος των αναβαλλόμενων τόκων. Η πρόταση είναι να ενσωματωθούν αυτοί οι τόκοι σταδιακά στο χρέος, έτσι ώστε να μην επιβαρυνθεί απότομα η οικονομία.
Οι συγκεκριμένες ενέργειες και προτάσεις θα συζητηθούν εκτενώς κατά την επίσκεψη των θεσμών (Κομισιόν, ΕΚΤ, ESM) στην Αθήνα. Οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν επίσης στον πρώτο πολυετή προϋπολογισμό της χώρας και στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες.
Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, με πρώτο σημαντικό ορόσημο την κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού στη Βουλή στις 7 Οκτωβρίου.
Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν τη στρατηγική της κυβέρνησης για τη διαχείριση του χρέους και την επιδίωξή της να δημιουργήσει μια πιο βιώσιμη οικονομική κατάσταση για τη χώρα, εν μέσω των προκλήσεων που θα κληθεί να αντιμετωπίσει στο εγγύς μέλλον.
