Φονικές πλημμύρες στο Πακιστάν, ιστορικών διαστάσεων ξηρασία και καύσωνες στην Κίνα και την Ευρώπη, καταρρακτώδεις βροχές στη μία πλευρά των ΗΠΑ και η χειρότερη ξηρασία εδώ και αιώνες στην άλλη: από τη μία άκρη του βόρειου ημισφαιρίου ως την άλλη τα ακραία καιρικά φαινόμενα κατέστησαν πιο σαφή από ποτέ την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής για δισεκατομμύρια ανθρώπους.
«Αυτό το καλοκαίρι μάς δίδαξε ότι βρισκόμαστε εν μέσω κλιματικής κρίσης και ότι οι επιπτώσεις της είναι εδώ, παντού γύρω μας», δήλωσε ο περιβαλλοντολόγος Στέφαν Ράμστορφ. «Οδεύουμε προς μια κλιματική καταστροφή σε παγκόσμιο επίπεδο, αν δεν δράσουμε γρήγορα και με αποφασιστικότητα», υπογράμμισε.
Όντως, φέτος το καλοκαίρι τα ακραία καιρικά φαινόμενα ακολουθούσαν το ένα το άλλο: ήδη από την άνοιξη στην Ινδία καταγράφηκε ένας ακραίος και πρόωρος καύσωνας, με τη θερμοκρασία συχνά να ξεπερνά τους 45 βαθμούς Κελσίου. Τον Ιούνιο ένας «θόλος ζέστης» κάλυπτε 120 εκατομμύρια Αμερικανούς, με μια σειρά καταιγίδων και πλημμυρών να τον ακολουθεί. Στο μεταξύ το δυτικό τμήμα των ΗΠΑ πλήττεται από ξηρασία που διαρκεί δύο δεκαετίες και πρόκειται για τη χειρότερη εδώ και 12 αιώνες.
Στην Ισπανία και την Πορτογαλία ξέσπασαν τεράστιες πυρκαγιές, ένας παγετώνας κατέρρευσε στην Ιταλία προκαλώντας τον θάνατο πέντε ανθρώπων. Στην Κίνα καταγράφεται ιστορική ξηρασία η οποία επηρεάζει τη μισή χώρα, με αποτέλεσμα σε πολλά σημεία του ο εμβληματικός ποταμός Γιανγκτσέ, ζωτικής σημασίας πηγή πόσιμου νερού και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, να έχει στερέψει.
Αν και είναι πολύ νωρίς για να αποδοθεί στην κλιματική αλλαγή το ένα ή το άλλο φαινόμενο, η συσσώρευσή τους μοιάζει να ακολουθεί τις προβλέψεις.
«Η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας που οφείλεται στη χρήση ορυκτών καυσίμων είχε προβλεφθεί σωστά από τη δεκαετία του 1970», υπενθύμισε ο Ράμστορφ του Ινστιτούτου του Πότσνταμ PIK.
Οι καύσωνες επαναλαμβάνονται, έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και είναι ακόμη πιο θερμοί και «το εύρος του φαινομένου αντιστοιχεί σε αυτό που είχε προβλεφθεί», όπως και η αύξηση των ισχυρών βροχοπτώσεων και της ξηρασίας, «που είχαν προβλεφθεί πριν από τρεις δεκαετίες».
«Η Ευρώπη αποτελεί ένα θερμό σημείο για τους καύσωνες, έχοντας την τάση να εμφανίζει τέτοια φαινόμενα τρεις ή τέσσερις φορές πιο γρήγορα σε σχέση με άλλες περιοχές σε αντίστοιχο γεωγραφικό πλάτος στο βόρειο ημισφαίριο».
Στη Βρετανία για πρώτη φορά φέτος η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου, ενώ απέναντι, στις γαλλικές ακτές, η θερμοκρασία κυμαινόταν 4 με 5 βαθμούς πάνω από το κανονικό.
«Μπορούμε να διερωτηθούμε αν η ξηρασία που έπληξε το βόρειο ημισφαίριο το 2022 μπορεί να θεωρηθεί μία από τις χειρότερες στη σύγχρονη ιστορία λόγω του εύρους και της έντασής της», δήλωσε ο Ομάρ Μπαντούς του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού.
Οι επιπτώσεις της ζέστης και της ξηρασίας συχνά συσσωρεύονται. Για κάθε έναν βαθμό Κελσίου που αυξάνεται η θερμοκρασία της Γης, εξατμίζεται στην ατμόσφαιρα 7% περισσότερο νερό, σύμφωνα με τους ειδικούς του ΟΗΕ για το Κλίμα.
Αυτό έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα: στο Πακιστάν οι κατακλυσμιαίοι μουσώνες προκάλεσαν τον θάνατο περισσότερων από 1.100 ανθρώπων, βύθισαν το ένα τρίτο της χώρας κάτω από το νερό, κατέστρεψαν καλλιέργειες και έπληξαν 33 εκατομμύρια ανθρώπους.
Η Κίνα, που ζει το πιο ζεστό καλοκαίρι των τελευταίων έξι δεκαετιών, αύξησε την παραγωγή άνθρακα για να αντισταθμίσει την περιορισμένη λειτουργία των υδροηλεκτρικών σταθμών.
Στην Ευρώπη η ξηρασία διευκόλυνε την εξάπλωση πυρκαγιών σε πολλές χώρες, οι καλλιέργειες καλαμποκιού στη Γαλλία κάηκαν από τη ζέστη, ενώ πεσμένα φύλλα κάλυπταν τους δρόμους του Λονδίνου τον Αύγουστο.
Το καλοκαίρι του 2022 θα είναι το πιο δροσερό της ζωής μας; «Όχι, θα υπάρξουν πιο δροσερά καλοκαίρια από αυτό του 2022», διαβεβαίωσε ο περιβαλλοντολόγος Ζαν Ζουζέλ, «αλλά αυτά τα ζεστά καλοκαίρια θα γίνονται ολοένα και πιο συχνά» και «προς το 2040-2050 το καλοκαίρι του 2022 θα αποτελεί κανόνα».
«Δεν είναι επειδή αμφιβάλλαμε για την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής που δεν δράσαμε και δεν πρόκειται να δράσουμε επειδή τη βλέπουμε», δήλωσε ο γεωγράφος του CNRS Ξαβιέ Αρνό ντε Σαρτρ, εκτιμώντας ότι η απουσία δράσης οφείλεται «στην έλλειψη βούλησης».
Για την αμερικανική μη κυβερνητική οργάνωση Union of Concerned Scientists (UCS), το καλοκαίρι δεν είναι πλέον «η ωραία εποχή», αλλά «η εποχή των κινδύνων».
