Ο εντομολόγος Richard Karban ξέρει πώς να κάνει ένα φυτό να… «μιλήσει».
Για να ξεκινήσει την ιδιαίτερη αυτή μορφή «επικοινωνίας» λειτουργεί όπως θα έκανε μια ακρίδα ή ένα σκαθάρι, δηλαδή κόβει με τη βοήθεια ενός ψαλιδιού μερικά φύλλα σε ένα θάμνο, φροντίζοντας να κάνει μικρές τομές στις άκρες, «σαν μικρές δαγκωματιές από έντομα».
Μερικούς μήνες μετά ο Karban και ο καθηγητής Davis του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, ο οποίος μελετά τον τρόπο επικοινωνίας των φυτών που βρίσκονται σε άμυνα, επιστρέφουν στο θάμνο και εξετάζουν τα φύλλα του, πολλά από τα οποία έχουν πια υποστεί «ζημιά» από πραγματικές ακρίδες και σκαθάρια.
Ωστόσο, αυτό που παρατήρησαν ήταν ότι σε απόσταση 60 περίπου εκατοστών από τα σημεία εκείνα που είχε «καταστρέψει» ο ίδιος, τα φύλλα γλίτωσαν την επιδρομή των πεινασμένων εντόμων.
Αυτό συνέβη, όπως αναφέρει δημοσίευμα της Elizabeth Preston στο nautil.us, γιατί οι μικρές τομές που έκανε ο Karban έστειλαν το μήνυμα στα φύλλα εκείνα ότι δέχονταν επίθεση από έντομα, με αποτέλεσμα να απελευθερώσουν χημικές ουσίες στον αέρα.
Τα γειτονικά σε αυτά φύλλα αποκρυπτογράφησαν το κωδικοποιημένο αυτό μήνυμα και άρχισαν να προετοιμάζουν τη δική τους άμυνα απέναντι στους «εισβολείς».
Τα φυτά, λοιπόν, μπορεί να μοιάζουν σιωπηλά σε εμάς, ωστόσο έχουν το δικό τους τρόπο «επικοινωνίας».
Στέλνουν μηνύματα στον αέρα συνεχώς, τα οποία τα βοηθούν να αμύνονται στις επιθέσεις εντόμων ή άλλων απειλών, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αυτά προειδοποιούν ακόμη και τους «γείτονές» τους.
Επιπλέον, τα φυτά μπορούν να στέλνουν μηνύματα «SOS» σε αρπακτικά, τα οποία τρέφονται από τα έντομα-εισβολείς, προκειμένου να έρθουν να τα «σώσουν» από την επιδρομή.
Τα φυτά μιλούν με «χημικούς κώδικες» -μόρια που περιέχουν άνθρακα-, οι οποίοι καλούνται πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs). Χαρακτηρίζονται από την ευκολία με την οποία μεταφέρονται μέσω του αέρα, ενώ τα φυτά μόνα τους μπορούν να «παράγουν» περισσότερες από 30.000 διαφορετικές «ποικιλίες». Κάποιες θυμίζουν τη μυρωδιά άλλων βοτάνων ή φυτών, ενώ άλλες απελευθερώνονται μόνο ως απάντηση σε συγκεκριμένο ερέθισμα.
Ο άνθρωπος βέβαια μόλις ξεκίνησε τις προσπάθειες αποκωδικοποίησης του τρόπου «ομιλίας» των φυτών.
«Δε γνωρίζουμε ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται τα μηνύματα» είπε από την πλευρά της η μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Amy Trowbridge.
Για να καταφέρουν οι επιστήμονες να αποκωδικοποιήσουν τα κρυπτογραφημένα μηνύματα που στέλνουν τα φυτά, θα πρέπει είναι σε θέση να αποκρυπτογραφήσουν τη χημεία ολόκληρων οικοσυστημάτων.
Και για ποιο λόγο θα έπρεπε να το κάνουμε αυτό;
Εν πρώτοις, επειδή αυτό θα μάς βοηθήσει να κατανοήσουμε πώς τα φυτά αντιδρούν στις περιβαλλοντικές αλλαγές, όπως για παράδειγμα αυτές που συμβαίνουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη Γη.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να μπερδέψει την επικοινωνία των φυτών και να προκαλέσει ανισορροπία στα οικοσυστήματα, καθώς κάποια μηνύματα ενδέχεται να ενισχυθούν, ενώ άλλα να μην ανιχνευθούν καν από τους δέκτες τους.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα απολαμβάνετε την ηρεμία που προσφέρει μια βόλτα στο δάσος ή σε ένα πάρκο, θυμηθείτε ότι γύρω σας υπάρχει πολύς «θόρυβος» μόνο που εσείς δε μπορείτε να τον ακούσετε.
