Στη νότια άκρη της Νορμανδίας, στη Γαλλία, βρίσκεται το Parc Naturel du Perche. Εκεί είδε η Natasha Breed του BBC τσίρκο με άγρια ζώα.
«Δεν έχει καμία σχέση με τη σαβάνα της Κένυας που έχω συνηθίσει. Κι όμως, στη μέση του Perche, λιγότερο από δέκα μέτρα μακριά μου βρίσκεται ένα λιοντάρι. Είναι περίπου τεσσάρων χρονών, με πλούσια χαίτη και ελαφρώς ροζ μύτη.
Κάθεται σαν τη Σφίγγα και με κοιτάζει», γράφει η Breed σε άρθρο της στο BBC με τίτλο «Η θλιβερή ζωή ενός λιονταριού του τσίρκο».
«Πόσες φορές έχω δει λιοντάρια σαν κι αυτό να κοιτάζουν νωχελικά τις ατελείωτες εκτάσεις; Ή να περιμένουν το θηλυκό λιοντάρι που πλησιάζει για να τρίψει τη μουσούδα του, όπως συνηθίζουν; Ή να κλείνει τα μάτια του απολαμβάνοντας την πατρική ικανοποίηση καθώς τα μικρά του παίζουν με την ουρά και τη χαίτη του;
Έχω δουλέψει πολλά χρόνια με συνεργεία που κάνουν γυρίσματα για την άγρια ζωή και ακολουθούν τα λιοντάρια στην Αφρική κι έχω μάθει το πώς η διάθεσή τους αποτυπώνεται στο βλέμμα τους. Όταν διασταυρώνεται με το δικό σου, έχω ζήσει το σφίξιμο στο στομάχι από το ένστικτο που μου λέει πως με μία λάθος κίνηση θα είμαι παρελθόν.
Αλλά τα μάτια αυτού του λιονταριού ίσα που μισανοίγουν καθώς το πλησιάζω. Δεν υπάρχει ίχνος ενδιαφέροντος αντίθετα με το συνήθειο όλων των αιλουροειδών που δεν μένουν αδιάφορα στη θέα ενός κινούμενου στόχου, είτε πρόκειται για το μελλοντικό γεύμα τους είτε όχι.
Δεν ασχολείται καθόλου μαζί μου, όπως κάθε λιοντάρι στην Αφρική που αντιλαμβάνεται έναν άνδρα να το πλησιάζει με τα πόδια. Αυτό το λιοντάρι μοιάζει κουρασμένο, αποκαρδιωμένο και- κάτι που δεν έχω ξαναδεί: να βαριέται.
Το τσίρκο με τη σκηνή και τα τρέιλερ είχε σταματήσει στο πάρκινγκ ενός εγκαταλειμμένου καταστήματος, όπου και θα γίνονται οι «παραστάσεις» επί πέντε ημέρες.
Ρωτάω έναν άνδρα αν μπορώ να ρίξω μια ματιά και μου γνέφει καταφατικά.
Βλέπω τέσσερις βακτριανές καμήλες να στέκονται στο τσιμέντο. Δεν υπάρχουν χόρτα, δεν υπάρχουν δέντρα. Μόνο η διαγράμμιση εκεί όπου κάποτε οι πελάτες άφηναν τα αυτοκίνητά τους. Μια λάμπα κάνει λίγη σκιά κι εκεί έχουν στριμωχτεί οι καμήλες.
Σε ένα άλλο τρέιλερ βλέπω κι άλλα λιοντάρια και τίγρεις, ακόμα και λευκές. Είναι τουλάχιστον έξι αιλουροειδή μέσα στο κλουβί με εμβαδό 24 πόδια. Κάποια κοιμούνται, άλλα στέκονται και κοιτάζουν με θαμπά μάτια τους περαστικούς και τα αυτοκίνητα.
Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα πως απαγόρευση της χρήσης ζώων σε τσίρκο θα τεθεί σε ισχύ στη χώρα από το 2015.
Πόσα μεγάλα αιλουροειδή, ελέφαντες και άλλα άγρια ζώα βλέπουν τον κόσμο μέσα από τα κάγκελα του κλουβιού τους χωρίς να έχουν ποτέ γνωρίσει το απέραντο της άγριας φύσης; Πόσα γνωρίζουν τη θολή καθημερινότητα των δρόμων καθώς ταξιδεύουν από πόλη σε πόλη;
Τις τρομακτικές φλόγες καθώς πηδούν, ξανά και ξανά κάθε βράδυ, μέσα από τη φλεγόμενη στεφάνη; Πόσα χορεύουν εν μέσω σφυριγμάτων και χειροκροτημάτων;
Γνωρίζουν μόνο την ανία των απαίσιων φυλακών τους. Και την ανέλπιδη μονοτονία της ατελείωτης εξορίας τους».
Η Νatasha Breed έχει εργαστεί με συνεργεία του BBC Natural History Unit στην Αφρική για 20 χρόνια.
