Με αφορμή τη συμπλήρωση 50 ετών από την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO), του κορυφαίου διακρατικού οργανισμού αστρονομικής έρευνας στον κόσμο, το Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας της Ακαδημίας Αθηνών και το Ίδρυμα Ευγενίδου (Συνεργάτης Εκπαίδευσης και Επικοινωνίας του ESO – ESO Outreach Partner), συνδιοργανώνουν στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Ευγενίδου (Λεωφ. Συγγρού 387, 175 64 Π. Φάληρο) τη Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012 και ώρα 19:00 ειδική εκδήλωση αφιερωμένη στην 50ή επέτειο του ESO.

Προσκεκλημένοι ομιλητές θα είναι ο Πάνος Α. Πάτσης, Διευθυντής Ερευνών και Διευθύνων στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας της Ακαδημίας Αθηνών και ο Ιάσων Σπυρομίλιος, αστρονόμος του ESO και επικεφαλής της ομάδας έργου του ESO (2006-2010) για την ανάπτυξη του Εξαιρετικά Μεγάλου Τηλεσκοπίου της Ευρώπης (E-ELT). Ο Πάνος Πάτσης θα κάνει αναδρομή στην 50ετή ιστορία του ESO, ενώ ο Ιάσων Σπυρομίλιος, θα αναφερθεί στο μέλλον της Ευρωπαϊκής Αστρονομίας, όπως αυτό αναμένεται να διαμορφωθεί με την κατασκευή και τη λειτουργία του E-ELΤ.

Με την ολοκλήρωση των ομιλιών θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια της έκθεσης «Το Καταπληκτικό Σύμπαν – Ο Κόσμος μέσα από τα μάτια του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου». Πρόκειται για μια εντυπωσιακή έκθεση 25 αστροφωτογραφιών, που ελήφθησαν με τη βοήθεια των τηλεσκοπίων του ESO, στην οποία περιλαμβάνεται και μια συνοπτική παρουσίαση της 50ετούς ιστορίας του.

Η συμμετοχή είναι ελεύθερη, με δελτία εισόδου τα οποία θα διανεμηθούν από τη Γραμματεία Εισόδου του Ιδρύματος Ευγενίδου στις 18:00 της ίδιας ημέρας.

Πρόγραμμα Εκδήλωσης

19:00 Προσέλευση – Καλωσόρισμα
Διονύσης Σιμόπουλος, Διευθυντής Πλανηταρίου Ιδρύματος Ευγενίδου.
19:15 Πάνος Α. Πάτσης, Διευθυντής Ερευνών και Διευθύνων στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας της Ακαδημίας Αθηνών.
“Το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο”.
19:30 Ιάσωνας Σπυρομίλιος, Αστρονόμος στο ESO και επικεφαλής της ομάδας έργου του ESO για την ανάπτυξη του E-ELT (2006-2010).
“Το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Αστρονομίας με το E-ELT”.
20:15 Συζήτηση με το κοινό.
21:00 Εγκαίνια Έκθεσης: Το Καταπληκτικό Σύμπαν–Ο Κόσμος μέσα από τα μάτια
του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου.

«Η Ευρώπη στα Άστρα : 50 Χρόνια Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου»

Όταν, μισό αιώνα πριν, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία, τα 5 ιδρυτικά μέλη του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO) υπέγραφαν τη σχετική σύμβαση ίδρυσής του στις 5 Οκτωβρίου 1962, ποτέ δεν θα μπορούσαν να φανταστούν ότι το ESO θα εξελισσόταν στον κορυφαίο διακρατικό οργανισμό επίγειας αστρονομικής έρευνας του κόσμου.

Πρωτοπόρο στον σχεδιασμό, στην κατασκευή και στη διαχείριση των ισχυρότερων επίγειων αστεροσκοπείων του πλανήτη, το ESO διαθέτει σήμερα τρία μοναδικά και παγκόσμιας κλάσης παρατηρησιακά κέντρα στην περιοχή της ερήμου Atacama στη Χιλή. Εκεί, χάρη στο μεγάλο υψόμετρο και το ιδιαίτερα ξηρό κλίμα, δίνεται η ευκαιρία στους αστρονόμους να έχουν πρόσβαση ίσως στον πλέον καθάριο ουρανό του Νότιου Ημισφαιρίου.

Το πρώτο απ’ αυτά βρίσκεται στο La Silla, όπου λειτουργούν αρκετά μεσαίου μεγέθους, αλλά τελευταίας τεχνολογίας, τηλεσκόπια. Στο Paranal, στις καλύτερες αστρονομικές εγκαταστάσεις του κόσμου, όσον αφορά στο ορατό και στα υπέρυθρα μήκη κύματος, βρίσκεται εγκατεστημένο το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT), το οποίο αποτελείται από 4 τηλεσκοπικές μονάδες, εξοπλισμένες με κάτοπτρα διαμέτρου 8,2 m το καθένα. Τα τηλεσκόπια αυτά «συνεπικουρούνται» από 4 μικρότερα και όλα μαζί μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα γιγάντιο οπτικό συμβολόμετρο με ισοδύναμη διάμετρο κατόπτρου που φτάνει τα 200 m. Στην ίδια τοποθεσία βρίσκεται το VISTA, το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο επισκοπήσεων του κόσμου στο υπέρυθρο, όπως επίσης και το τηλεσκόπιο επισκοπήσεων VST που «βλέπει» στο ορατό.

Στο οροπέδιο Chajnantor, σε υψόμετρο 5.000 m, το ESO και οι διεθνείς εταίροι του, κατασκευάζουν και ήδη χρησιμοποιούν την τηλεσκοπική διάταξη ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array). Πρόκειται για ένα επαναστατικό τηλεσκόπιο, που ανιχνεύει χιλιοστομετρικά και υποχιλιοστομετρικά μήκη κύματος και το οποίο, όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του, θα αποτελείται από τουλάχιστον 66 γιγάντιες κεραίες διαμέτρου 12 m και 7 m, από τις οποίες έχουν ήδη εγκατασταθεί οι 27. Στο ίδιο οροπέδιο και στα πλαίσια μίας ακόμη διεθνούς συνεργασίας, το ESO έχει εγκαταστήσει και θέσει σε λειτουργία το τηλεσκόπιο APEX (Atacama Pathfinder Experiment) και ήδη σχεδιάζει τη νέα γενιά των μεγάλων τηλεσκοπίων. Με διάμετρο κατόπτρου της τάξης των 40 m, το Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο της Ευρώπης (E–ELT) θα είναι το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο του κόσμου στο οπτικό και στο εγγύς υπέρυθρο φάσμα: το μεγαλύτερο «μάτι» του κόσμου στον ουρανό.

Το ESO υποστηρίζεται από 14 κράτη-μέλη: την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Δανία, τη Δημοκρατία της Τσεχίας, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, την Πορτογαλία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία, καθώς και τη Βραζιλία, η οποία βρίσκεται στη διαδικασία επικύρωσης της ιδιότητάς της ως μέλους στο Κοινοβούλιο της χώρας. Συνεχώς στην αιχμή των τεχνολογικών εξελίξεων, το ESO είναι πανέτοιμο να αντιμετωπίσει νέες και άγνωστες ακόμη περιοχές της επιστημονικής διερεύνησης.