«Πάρτι Γενεθλίων» του Χάρολντ Πίντερ, στο Από Μηχανής Θέατρο

Παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων στο newsbeast.gr

22·11·2016 11:24

Ο Χάρολντ Πίντερ έγραψε το Πάρτι Γενεθλίων το 1958 σε νεαρή ηλικία, εισπράττοντας την γενική αποδοκιμασία. Ωστόσο λίγο αργότερα το έργο βρήκε την υποδοχή που του άξιζε ως «κωμωδία της απειλής».

Γράφει η Χαρά Κιούση

Τίτλος που αφορά στα πρώιμα έργα του Νομπελίστα συγγραφέα. Σε μια παρηκμασμένη παραθαλάσσια πανσιόν ο μοναδικός ένοικος, ο Στάνλεϊ, εκμεταλλεύεται την προθυμία των ιδιοκτητών και ιδιαίτερα της Μεγκ, που του αφοσιώνεται μ’ ένα ιδιαίτερο τρόπο.

Ο μεσήλικας σύζυγός της ο Πητ, πηγαινοέρχεται αδιάφορα στην ασήμαντη δουλειά του, δίχως να δίνει την πρέπουσα προσοχή στην ίδια, αλλά και στην κακότροπη συμπεριφορά του Στάνλεϊ. Ο νέος αυτός άνδρας όπως φαίνεται, επέλεξε το ερημικό αυτό σπίτι για ν’ αποφύγει ανεπιθύμητες συναντήσεις και να προφυλάξει την ρημαγμένη του ζωή.

Όταν είναι ήρεμος και έχει την στοιχειώδη ευπρέπεια επιστρέφει στο παρελθόν, για ν’ ανασύρει κάποιες στιγμές μεγαλείου που θα γεμίσουν την άδεια ζωή της Μεγκ. Την ανέραστη ζωή του προσπαθεί αναποτελεσματικά να διεγείρει η Λούλου, με την φρεσκάδα της νιότης της. Την μίζερη καθημερινότητά τους έρχονται να ταρακουνήσουν δυο άγνωστοι άντρες, ως καινούργιοι ένοικοι.

Η παρουσία τους αναστατώνει τον νευρικό Στάνλεϊ ενώ η Μεγκ με αφορμή τα υποτιθέμενα γενέθλιά του, διοργανώνει ένα πάρτι. Αργότερα η μυστηριώδης αναχώρηση και των τριών ανδρών θα μείνει ανεμπόδιστη από τον υποψιασμένο αλλά άβουλο Πητ.
Η δραματουργία από την υποθετικά αθώα κατάσταση, μετακυλίεται στο απειλητικά παράλογο, λόγω του τρόπου που λειτουργούν οι χαρακτήρες. Τα ανεξήγητα κενά του λόγου επαυξάνουν την ένταση, την απειλή και την απομόνωση, καθ’ ότι η επικοινωνία μεταξύ τους καθίσταται αδύνατη.

Στο έργο που διαδραματίζεται σε μια ημέρα με λιτές περιγραφές από λέξεις – οντότητες και δίσημες, προκύπτει μια ψυχαναγκαστική διαδικασία με δράση εσωτερική. Πότε – πότε συμβαίνουν σημεία μιας υποτυπώδους συνεννόησης και επικοινωνίας που καταλήγουν γρήγορα σε πλήρη αποτυχία. Οι αποδραματοποιημένοι διάλογοι σε γλώσσα απλοϊκά κυνική, οι ομιλούσες σιωπές και παύσεις αποτελούν ένα «στρατήγημα συστηματικό» που φορτίζουν την ατμόσφαιρα με ανομολόγητη ενοχή και ψυχρή βία. Βαθιές επιθυμίες και προσωπικά μυστικά καταποντίζονται στην τραγικότητα της μεταπολεμικής πραγματικότητας.

Η σκηνοθετική μελέτη αποκάλυψε τα «σκοτεινά στοιχεία κι’ έφτασε στα άδυτα της ψυχής» όπου ελλοχεύει ο φόβος, ο πόνος και η αβεβαιότητα του παρόντος και του μέλλοντος. Η παράσταση αρχίζει και τελειώνει με τα ίδια τετριμμένα λόγια ανάμεσα στο ζευγάρι, που του λείπει η ουσιαστική επαφή και σχέση.

Η Μίνα Αδαμάκη – Μεγκ με υποκριτική δεινότητα χτίζει και ζει μια φαντασίωση που πληρεί τα κενά της, ως γυναίκα μάνα και ερωμένη. Φαινομενικά ήρεμη και ατάραχη, με θεατρικότητα στην αφέλεια, ανοχή και ελαφράδα, με γυναικεία φιλάρεσκα τεχνάσματα και ανικανοποίητες μητρικές φροντίδες νοιάζεται το «παιδί».

Αυτό το «παιδί» το υποδύεται ο ο Άκις Βλουτής – σπουδαίος ηθοποιός – που με το ρόλο του Στάνλεϊ σηκώνει το βάρος της παράστασης. Κυρίαρχος της σιωπής προσωποιεί το αόρατο, το έμψυχο πάθος και τις βαθιές ρωγμές του. Σωματοποιεί με απαράμιλλο τρόπο την εσωτερική του ερημιά, την οργή, τη μανία που τον διακατέχει, ωσότου καταλήξει κατατονικός στο αναπηρικό καροτσάκι. Μορφοποιεί το άφατο και το αδύνατο να ειπωθεί, για να το αμφισβητήσει και να το επαναδιαπραγματευτεί. Δίνοντας έτσι στους θεατές κίνητρο για να προσδιορίσουν την απόκρυψη του αινιγματικού κινήτρου και την σκόπιμη αποσιώπησή του. Είναι βασανιστής ή βασανιζόμενος, επινοεί το παρελθόν του, πάσχει από μνήμη, αποκρύπτει κάτι ή όχι;

Ποιοι είναι οι δυο εμφανιζόμενοι ένοικοι της πανσιόν; Είναι δύο σταλμένοι κακοποιοί από κάποια μυστηριώδη οργάνωση ή δυο νοσοκόμοι που θα οδηγήσουν τον φυγάδα Στάνλεϊ στο ειδικό θεραπευτήριο; Τους υποδύονται με μαεστρία ο Νέστωρ Κοψιδάς και ο Αλέξανδρος Μούκανος.

Ο Φώτης Αρμένης στο ρόλο του ανήμπορου συζύγου και η Δήμητρα Κόκκορη ως Λούλου υποστηρίζουν ικανοποιητικά το θεατρικό εγχείρημα. Η σκηνική δράση με την συναρπαστική σκηνή της τυφλόμυγας και του πάρτι, εξελίσσεται σ’ ένα παιχνίδι ανάμεσα στο κλειστοφοβικό κλίμα και στην επιθυμία της διαφυγής. Κάτι που ενισχύεται από την υπέροχη μουσική και τον ενδιαφέροντα φωτισμό. Λιτό σκηνικό και διπλά κοστούμια για τους ήρωες, πλην του Στάνλεϊ που καταρρέει μέσα στην εξαθλιωμένη του ένδυση.

Μια παράσταση εξαιρετική, ανοιχτή σε πολιτικά μηνύματα, αντάξια της φήμης του ακτιβιστή Χάρολντ Πίντερ.