Το να «χολιγουντίζει» ένα φιλμ σημαίνει ότι ιστορικά ή επιστημονικά δεδομένα έχουν διαστρεβλωθεί επίτηδες για να «ενισχυθεί» η δραματικότητα της ταινίας. Κοινώς, την τιγκάρεις στο ψέμα και την υπερβολή για να «κολλήσει» το κοινό! Κι όμως, αυτό που καταφέρνουν οι ταινίες που έχουν υποστεί ολίγον από «χολιγουντοποίηση» είναι η επανεκπαίδευση του κόσμου στη βάση του λάθους, κι αυτό για χάρη της ψυχαγωγίας πάντα. Ας δούμε μια σειρά από φιλμ που έλαβαν το άγγιγμα το Χόλιγουντ και καταστράφηκαν έτσι όλες οι κινηματογραφικές αρετές τους… Ο Ιντιάνα Τζόουνς και το Βασίλειο του Κρυστάλλινου Κρανίου (2008) Μία μόνο σκηνή φτάνει για να μπει η νέα περιπέτεια του Ίντι στη λίστα μας και όποιος την έχει δει ξέρει καλά πού αναφερόμαστε: στο σκηνικό φυσικά με τον Ιντιάνα που κρύβεται στο ψυγείο και γλιτώνει από ατομική έκρηξη! Ο Τζορτζ Λούκας, που υπέγραψε το μεγαλύτερο μέρος του σεναρίου, ορκίζεται ότι συμβουλεύτηκε πυρηνικούς φυσικούς για την αληθοφάνεια της σκηνής, οι οποίοι τον καθησύχασαν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι εφικτό, ο μόλυβδος του ψυγείου δηλαδή μπορεί να σταματήσει τη ραδιενέργεια. Ακόμα κι έτσι, και υποθέτοντας φυσικά ότι ο ήρωάς μας δεν έσπασε το σβέρκο του από την πτώση και η ραδιενέργεια δεν διείσδυσε στο εσωτερικό του ψυγείου, τι γίνεται με τη θερμότητα; Κάτι που φαίνεται να ξέχασε ο Λούκας να λάβει υπόψη του: η θερμότητα διεισδύει στο ψυγείο λοιπόν και ψήνει κυριολεκτικά οτιδήποτε υπάρχει μέσα στη συσκευή! Και με την εκτόξευση του ψυγείου, ο καλοψημένος Ιντιάνα Τζόουνς γίνεται κατόπιν συντρίμμια…

Μέρα Ανεξαρτησίας (1994) Οι εξωγήινοι επιτίθενται για άλλη μια φορά στη Γη σε μια ταινία που παραμοιάζει με τον «Πόλεμο των Κόσμων» του H.G. Wells. Τόσο μάλιστα που ο Σπίλμπεργκ, ο οποίος ετοιμαζόταν να γυρίσει το ριμέικ του «Πολέμου των Κόσμων» την ίδια χρονιά, αποφάσισε να περιμένει μερικά χρόνια! Τέλος πάντων, δεν είναι αυτό το θέμα μας. Οι εξωγήινοι διαθέτουν λοιπόν ένα είδος προστατευτικής ασπίδας σε όλα τους τα σκάφη, από τη ναυαρχίδα μέχρι και το τελευταίο μαχητικό, την οποία και πρέπει να σπάσουν οι άνθρωποι αν θέλουν να έχουν μια ευκαιρία δίκαιου πολέμου. Το έργο ανατίθεται στον Γκόλντμπλουμ, ο οποίος «φυτεύει» έναν ιό στον υπολογιστή του μητρικού σκάφους για να ακυρώσει το πρόγραμμα της ασπίδας. Και τα καταφέρνει, παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιεί το λειτουργικό σύστημα του Macintosh του 1993 για να διεισδύσει στον υπαρανεπτυγμένο εξωγήινο υπολογιστή! Κανένα πρόβλημα, κανένα θέμα ασυμβατότητας των δύο συσκευών, το πράγμα απλά δουλεύει. Και να μην αναφέρουμε και το άλλο: το γεγονός δηλαδή ότι το μητρικό σκάφος, ένα αντικείμενο με μάζα το 1/4 της σελήνης(!), παραμένει ακίνητο καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας. Αν αυτό συνέβαινε στην πραγματικότητα, θα προκαλούσε τέτοια παλιρροϊκά κύματα που θα εξαφάνιζαν όλες τις παραλιακές πόλεις του πλανήτη, περιλαμβανομένων Λονδίνου, Τόκιου, Νέας Υόρκης κ.λπ.

Αμαντέους (1984) Αυτό είναι η τραγικότερη απόδειξη των κινδύνων που εγκυμονεί η «χολιγουντοποίηση» μιας ιστορίας, τη δημιουργία δηλαδή παρερμηνειών για μια ιστορική προσωπικότητα. Είναι γνωστό ότι ο Αντόνιο Σαλιέρι απεχθανόταν τον Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα έφτανε στο σημείο να τον δηλητηριάσει κιόλας! Λάτρης του ταλέντου του Μότσαρτ και ο ίδιος, δεν δηλητηρίασε ποτέ μια από τις μεγαλύτερες μουσικές διάνοιες που πέρασαν από τον κόσμο μας. Στο φιλμ ο Σαλιέρι απεικονίζεται ως ένας μυστηριώδης άντρας με μάσκα που παραγγέλνει στον Μότσαρτ το περίφημο Ρέκβιεμ, το οποίο προορίζει βέβαια για τον θάνατο του σπουδαίου συνθέτη, δολοφονώντας τον με δηλητήριο. Ο Σαλιέρι ποτέ δεν έκανε κάτι τέτοιο. Για τον θάνατο του Μότσαρτ υπάρχουν άλλωστε δεκάδες υποθέσεις, με τις πλέον βάσιμες να κάνουν λόγο για ασθένεια…

The Day After Tomorrow (2004) Η ταινία είναι εμπνευσμένη από το βιβλίο «The Coming Global Superstorm» των Art Bell και Whitley Strieber, με τη φράση «εμπνευσμένη από» να χρησιμοποιείται φυσικά όταν πολύ λίγα στοιχεία από την αρχική ιστορία παραμένουν πιστά! Κι ενώ το φιλμ υποτίθεται ότι λειτουργεί προειδοποιητικά για τους ανθρώπους δίνοντας βάση στο φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η εξωφρενικά ξαφνική εμφάνιση της μοιραίας καταιγίδας δεν πρόκειται να συμβεί με τέτοιον τρόπο. Υπερθέρμανση ξε-υπερθέρμανση, το τέλος της οικουμένης δεν θα έρθει σε μια μέρα, όπως το θέλει η ταινία, με τους τρεις γιγαντιαίους τυφώνες να πλήττουν και να αφανίζουν Βόρεια Αμερική (φυσικά), Δυτική Ευρώπη και Ρωσία, με τον παγετό που επικρατεί να εξαφανίζει τη ζωή από το Βόρειο Ημισφαίριο. Κι ενώ το βιβλίο διατείνεται ότι αυτό θα συμβεί σε μια περίοδο δεκαετίας, στην ταινία παίρνει όχι περισσότερο από 5 μέρες! They Died with Their Boots On (1941) Ο Έρολ Φλιν υποδύεται τον στρατηγό Κάστερ σε ένα από τα λιγότερο ακριβή ιστορικά φιλμ στην ιστορία των ιστορικών φιλμ! Όπως είναι γνωστό από την πραγματική ιστορία, ο Κάστερ κάθε άλλο παρά ήρωας ήταν ή παράδειγμα προς μίμηση. Στην ταινία τον βλέπουμε να σέβεται τους ινδιάνους Σιου και να προσπαθεί ακόμα και να τους σώσει, όταν στην πραγματικότητα ήταν αυτός που τους εξολόθρευσε: έμπαινε με τα στρατεύματά του στους ινδιάνικους καταυλισμούς, σκότωνε όσους μπορούσε και λεηλατούσε τα υπάρχοντά τους, κάτι μάλιστα για το οποίο υπερηφανευόταν ανοιχτά! Δεν έπιανε μάλιστα ποτέ αιχμαλώτους, καθώς το μίσος που έτρεφε για τους αυτόχθονες Αμερικανούς ήταν παροιμιώδες. Και βέβαια αυτός και το Τρελό Άλογο δεν συναντήθηκαν ποτέ στον αληθινό κόσμο, όπως τους θέλει η βεβιασμένη χολιγουντιανή προσπάθεια για συγκίνηση… The Shawshank Redemption (1994) Το μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ μεταφέρεται στην οθόνη, όχι χωρίς παρατράγουδα. Από πού να ξεκινήσει όμως κανείς; Από το γεγονός ότι ο Brooks Hatlen υποχρεώνεται να πάρει αναστολή της ποινής του, γεγονός που θα τον κάνει λίγο αργότερα να κρεμαστεί; Αυτό παραείναι ψέμα, ακόμα και για τον Στίβεν Κινγκ, καθώς ποτέ δεν υποχρεώθηκε κατάδικος να βγει από τη φυλακή πριν από την ολοκλήρωση της ποινής του! Πουθενά στα εγκληματικά χρονικά των ΗΠΑ δεν συναντάμε τέτοιο περιστατικό σε όλο τον 20ό αιώνα. Είναι όμως και το άλλο: ο Andy Dufresne περνά 19 ολόκληρα χρόνια σκάβοντας το τούνελ απόδρασης στο κελί του. Κι όμως, κανείς τρόφιμος φυλακών δεν περνά στο ίδιο κελί παρά μερικούς μήνες, ακριβώς για να αποτραπούν οποιαδήποτε σχέδια δραπέτευσης! Η όλη απόδραση του καταδίκου είναι γεμάτη από σεναριακές τρύπες, όπως ας πούμε οι ευρύχωροι σωλήνες αποχέτευσης που χωρούν βολικά ολόκληρο ανθρώπινο σώμα και το άπλετο οξυγόνο που υπάρχει φυσικά μέσα τους, εκεί που στην πραγματικότητα θα συναντούσε κανείς μόνο μεθάνιο και άζωτο…

Braveheart (1995) Η δημοφιλής ταινία βασίζεται σε μόνο μία πηγή: το έπος του σκοτσέζου ποιητή του 15ου αιώνα Blind Harry, ο οποίος έζησε 200 περίπου χρόνια μετά την εποχή του William Wallace. Τα βαθύτατα αντι-βρετανικά αισθήματα του σκοτσέζου ποιητή δεν μπορεί, θα επηρέασαν κάπως τα κατορθώματα που αποδίδει στον ήρωα της χώρας! Έχουμε και λέμε λοιπόν για την ταινία: η μάχη της Γέφυρας του (ποταμού) Stirling δεν λαμβάνει χώρα σε γέφυρα, όπως έγινε στην πράξη, αλλά σε ένα τεράστιο και καταπράσινο λιβάδι, με τους άγγλους πάνοπλους ιππότες να επιτίθενται καταπάνω στο σκοτσέζικο πεζικό και τα δόρατά του! Δεν χρειάζεται να είναι κανείς στρατηγός για να καταλάβει ότι το ιππικό δεν επιχειρούσε με τέτοιον τρόπο στη μάχη, κάτι που θα ισοδυναμούσε με απόπειρα αυτοκτονίας. Στην πραγματικότητα ωστόσο η μάχη έλαβε χώρα πάνω στενό πέτρινο γεφύρι του ποταμού Stirling, γι’ αυτό και αναγκάστηκε το ιππικό των Άγγλων να επιτεθεί στην εμπροσθοφυλακή των Σκοτσέζων, κάτι που έχει πλέον νόημα! Τις ίδιες στρατηγικές αναληθοφάνειες συναντάμε και στη μάχη του Falkirk, με το σκοτσέζικο ιππικό να μην εξαγοράζεται βέβαια από τον βασιλιά Εδουάρδο Α’ αλλά να εγκαταλείπει τη μάχη λόγω φόβου. Όσο για τη γαλλίδα πριγκίπισσα Ισαβέλα, ήταν μόλις 7 ετών όταν εκτελέστηκε ο Wallace, με οποιοδήποτε ρομάντζο μεταξύ τους να φαντάζει παιδοφιλία. Η λίστα με τις ιστορικές ανακρίβειες της ταινίας δεν έχει πραγματικά τέλος, με τη διαστρέβλωση ωστόσο της βιογραφίας των προσωπικοτήτων να είναι η πλέον ανησυχητική: ο Robert Bruce, για παράδειγμα, απεικονίζεται λίγο-πολύ ως προδότης, ενώ στην πραγματικότητα ήταν τόσο πατριώτης και έξοχος πολεμιστής όσο και ο Wallace. Και για το τέλος το καλύτερο: ενώ αναμφίβολα δεν θα ήταν σκοτσέζικη ταινία χωρίς κιλτ, οι Σκοτσέζοι δεν τα φόρεσαν πριν από τις αρχές του 16ου αιώνα… U-571 (2000) Εδώ μιλάμε για την «αμερικανοποιήση» γεγονότος στο οποίο οι Αμερικανοί δεν είχαν καμία ανάμειξη! Στην ταινία, αμερικανικό υποβρύχιο στέλνεται να εντοπίσει το γερμανικό U-571, το οποίο μεταφέρει υποτίθεται την περίφημη συσκευή κωδικοποίησης Enigma: οι Αμερικανοί κατατροπώνουν τους Γερμανούς, κλέβουν το Enigma και βυθίζουν κι ένα δεύτερο υποβρύχιο (και ένα πολεμικό πλοίο φυσικά) ως μπόνους! Τι το κακό έχει αυτό; Είναι ψέμα. Ήταν οι Βρετανοί που έκαναν επιδρομή στο γερμανικό υποβρύχιο και απέκτησαν το πρώτο Enigma, με το υποβρύχιο να είναι στην πράξη το U-110 (9 Μαΐου 1941). Υπήρχε και ένα υποβρύχιο U-571, δεν έπαιξε ωστόσο κανέναν ρόλο στο γεγονός ούτε και αιχμαλωτίστηκε ποτέ. Η ταινία εξόργισε μάλιστα τους Βρετανούς, με τον ίδιο τον πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ να διαμαρτύρεται, γεγονός που θα έφερνε κάτι σαν απολογία από τον Μπιλ Κλίντον! Κι ενώ δεν ήταν λίγες οι συμμαχικές αποστολές για την κλοπή του περίφημου Enigma, η συντριπτική πλειονότητα έγινε από βρετανικές δυνάμεις…