Η επιλογή του ηθοποιού Άρη Σερβετάλη, πρωταγωνιστή της θεατρικής παράστασης «Ρινόκερος», να σταματήσει να παίζει μόνο για εμβολιασμένους θεατές, με βάση τα νέα μέτρα, και η απόφασή του να αποχωρήσει από το έργο, έχει προκαλέσει αντιδράσεις και έντονη κριτική δεδομένου ότι η παράσταση κατέβηκε, καθώς ήταν μονόπρακτο. Η ηθοποιός Φαίη Κοκκινοπούλου ανέβασε μια οργισμένη ανάρτηση στο Facebook, σημειώνοντας πως η απόφαση του οδηγεί στην ανεργία πολλούς εργαζόμενους, άποψη που υιοθέτησε και ο υπουργός Ανάπτυξης κι Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης. Τι λένε όμως για όλα αυτά οι συνάδελφοι του Άρη Σερβετάλη και τι κατάσταση επικρατεί τη φετινή χρονιά στο χώρο του ελληνικού θεάτρου;
Της Δήμητρας Τριανταφύλλου
«Πρέπει να χωριστούμε για να πεθαίνουν λιγότεροι άνθρωποι»
Στην όλη συζήτηση της επιλογής ή όχι του εμβολιασμού τόσο για τους ηθοποιούς όσο και για το κοινό, ο ηθοποιός Γρηγόρης Βάλτινος έχει μια πολύ ξεκάθαρη θέση. Ο ίδιος μας είπε τα εξής: «Πώς μπορείς να καλέσεις σε μια αίθουσα εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους την ίδια στιγμή; Πρέπει να είσαι λίγο δολοφόνος. Ποιο rapid test; Το rapid test μπορεί να βγει λάθος. Οι διαχωρισμοί πρέπει να γίνουν για να πεθάνουν λιγότεροι άνθρωποι. Και δεν πρέπει απλώς να σκληραίνουν τα πράγματα, πρέπει να γίνονται απόλυτα με οποιοδήποτε κόστος για τη δουλειά μας. Το μεγαλύτερο κόστος είναι η ζωή.
«Αυτή τη στιγμή καλούμαστε όλοι να σώσουμε τη ζωή μας, τη ζωή των συνανθρώπων μας και την πατρίδα μας. Γίνεται ένας πόλεμος. Στον πόλεμο πρέπει να πάμε όλοι. Δεν γίνεται να λέμε ο ένας στον άλλο: “πήγαινε εσύ στην πρώτη γραμμή που πέφτουν σφαίρες, εγώ θα κάτσω στην πίσω σειρά γιατί φοβάμαι μην σκοτωθώ“. Καλούμαστε όλοι να βάλουμε πλάτη με οποιονδήποτε τρόπο. Δεν είναι ένας διαχωρισμός που γίνεται εν ψυχρώ.
Δεν μπορεί κάποιος ανεμβολίαστος να απαιτεί να κάθεται δίπλα σε έναν άλλο ο οποίος έχει αγωνιστεί δύο χρόνια, εμβολιάστηκε κι είδε την δουλειά του να σταματάει. Ας πάει κάπου παραπέρα αυτός. Δεν υπάρχει άλλη λύση. Πάνω απ’όλα, δεν πρέπει να μπερδεύουμε την ελευθερία με την ασυδοσία και την δημοκρατία με το ο, τι θέλω κάνω. Αυτή είναι η δική μου θέση από την εμπειρία της ζωής που έχω αποκτήσει, την εμπειρία της τέχνης και του επαγγέλματος, από τους αγώνες, από τις δικτατορίες, τις δημοκρατίες, από τους σοσιαλισμούς και τους κομμουνισμούς».
«Είμαι προβληματισμένος, δεν είναι καθόλου ωραίος ο διαχωρισμός»
Διαφορετική είναι η άποψη του ηθοποιού Γιάννη Στάνκογλου. Ο ίδιος από τη θέση του μέσα στο ελληνικό θέατρο πιστεύει τα εξής: «Είναι δικαίωμα του καθενός να κάνει αυτό που θέλει. Το ξέρω ότι είμαστε σε μια κρίσιμη κατάσταση με πολλούς νεκρούς και πολλούς διασωληνωμένους, αλλά εγώ είμαι πάντα υπέρ του δικαιώματος στην διαφορετικότητα και στο δικαίωμα της επιλογής. Τον καταλαβαίνω τον Άρη. Καταλαβαίνω και τους ηθοποιούς που μπορεί να χάσουν τη δουλειά τους και αυτό είναι και το δύσκολο κομμάτι αυτής της απόφασης αλλά ξέρω ότι ο Άρης είχε εξηγήσει τη θέση του.
«Φέτος εγώ πρωταγωνιστώ σε μια παράσταση και τη σκηνοθετώ την ίδια στιγμή. Προφανώς και δέχομαι τα νέα μέτρα και θα συνεχίσω να παίζω με αυτά, αλλά δεν θα ήθελα να είναι έτσι τα πράγματα. Αλλιώς ξεκινήσαμε και αλλιώς το πράγμα προχωράει. Στην αρχή δεν μιλούσαμε για υποχρεωτικό εμβολιασμό και τώρα με την μια ή με την άλλη κίνηση γίνεται υποχρεωτικός. Είμαι και εγώ σε σκέψεις με όλα αυτά αλλά θα συνεχίσω να κάνω θέατρο με τις απαραίτητες προϋποθέσεις.
Πάντως όλο αυτό που ζούμε είναι μια τρέλα, συζητάμε συνέχεια για τις εκκλησίες και πως θα μπαίνουν εντός τους οι πιστοί και στα θέατρα “κόβουμε” πολίτες. Εν κατακλείδι, ο διαχωρισμός της κοινωνίας σε δύο στρατόπεδα δεν είναι καθόλου ωραίος».
«Δεν συμφωνώ με τον Σερβετάλη – εμείς συνεννοηθήκαμε εξ αρχής με όλους τους ηθοποιούς»
Ο γνωστός θεατρικός επιχειρηματίας Κάρολος Παυλάκης συντάσσεται με τα νέα μέτρα. Κατά τον ίδιο, ο πολίτης που θα επιλέξει να πάει στο θέατρο πρέπει να αισθάνεται ασφαλής και όπως λέει ο ίδιος: «Ασφαλής είναι μόνο όταν όλοι οι γύρω του είναι εμβολιασμένοι. Δεν συμφωνώ καθόλου με τον κο Σερβετάλη. Αν αυτή η σκέψη του υπήρχε από το καλοκαίρι όπως λέγεται, κακώς έπαιξε στο θέατρο. Από το καλοκαίρι ήδη ακούγαμε ότι το χειμώνα θα σημειωθεί έξαρση της πανδημίας. Από την άλλη, δεδομένου ότι είχε ξεκαθαρίσει την θέση του στον παραγωγό, τότε η ευθύνη πέφτει και στους δύο. Αυτή η παραγωγή δεν έπρεπε να στηθεί εξαρχής. Οι συνάδελφοι του μένουν ξεκρέμαστοι.
Στη δική μου ομάδα, για να “κλείσουμε” με κάποιον ηθοποιό, το πρώτο πράγμα που ρωτάμε είναι: “είσαστε εμβολιασμένος;” “Είσαστε διατεθειμένος να παίζετε σε θέατρο μόνο για εμβολιασμένους και νοσήσαντες; ” Αν δεν είναι, δεν συνεργαζόμαστε. Επίσης, να σημειώσω πως τα περισσότερα θέατρα δεν επιτρέπαμε την είσοδο ανεμβολίαστων πολιτών με rapid test, μέχρι να έρθουν τα νέα μέτρα. Το να μην έχεις στο θέατρο ανεμβολίαστους πολίτες έχει μια χασούρα στα έσοδα, αλλά από την άλλη, προτιμούμε να έρχονται λιγότεροι και να παραμένουμε υγιείς και εμείς και αυτοί. Αν αυτό πρέπει να γίνει, αυτό θα γίνει».
Πώς δούλευαν στην πράξη μέχρι τα νέα μέτρα οι θεατρικοί χώροι
Άνθρωπος που εργάζεται σε μεγάλο και γνωστό θεατρικό οργανισμό στο κομμάτι της παραγωγής και ο οποίος προτιμά να κρατήσει την ανωνυμία του εξηγεί τι συνέβαινε στο χώρο μέχρι να έρθει η απόφαση της κυβέρνησης για μπλόκο στην είσοδο στους ανεμβολίαστους πολίτες. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήδη από την αρχή της φετινής σεζόν το 90% των θεάτρων είχαν γίνει covid free, δηλαδή δεχόντουσαν θεατές με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης μέχρι και 6 μήνες. Οι μεικτοί θεατρικοί χώροι δεν ξεπερνούσαν σε όλη την Αθήνα τους 15. Μάλιστα, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι ανεμβολίαστοι αναζητούσαν διακαώς αυτούς τους χώρους.
Όταν τέθηκε το ζήτημα της επιλογής ανάμεσα σε covid free ή μεικτό χώρο, για λόγους ασφαλείας και για να μη χάσουν το κοινό τους, οι περισσότεροι επιχειρηματίες επέλεξαν τους πρώτους. Παρ΄ όλα αυτά, όπως μας εξηγήσε ο συγκεκριμένος άνθρωπος, όπως και στην εστίαση, έτσι και στο θέατρο δεν είναι καθόλου λίγοι, το αντίθετο μάλιστα, οι ηθοποιοί που συνεχίζουν να εργάζονται όντας ανεμβολίαστοι κάνοντας τα απαραίτητα rapid test.
Δυστυχώς σύμφωνα με τον ίδιο, η εικόνα του θεάτρου αυτή τη στιγμή δεν είναι καλή αφού ξεκίνησε με καλή δυναμική και διψασμένο κοινό τον περασμένο Οκτώβριο αλλά στα τέλη του ίδιου μήνα άρχισε να πέφτει ραγδαία η επισκεψιμότητα. Οι λόγοι είναι πολλοί: οικονομική δυσπραγία μέσα σε ένα τοπίο καλπάζον πληθωρισμού, μια αίσθηση ότι ο κόσμος δεν θέλει να κλείνεται πια σε αίθουσες μετά από απανωτά lockdown αλλά προτιμά τους χώρους διασκέδασης, αλλά και φόβος για τα κρούσματα που άρχισαν να αυξάνονται ραγδαία.
Ο Γιάννης Στάνκογλου πάντως σημειώνει πως αν και δεν είναι παραγωγός ο ίδιος για να ξέρει από πρώτο χέρι αυτές τις λεπτομέρειες, θεωρεί πως η μαζική επιλογή των covid free χώρων από τους παραγωγούς, σχετίζεται με το ποσό των επιδοτήσεων που παίρνουν αν κάνουν τη συγκεκριμένη επιλογή και όχι αυτή του μεικτού χώρου.
