Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι απολαμβάνουν μια καλή ταινία με φίλτρα, ξόρκια και άλλα τέτοια μεταφυσικά, το είδος γνώρισε δόξες και ήττες στα ταμεία κατά καιρούς.
Βλέπετε άλλοτε είναι της μόδας και άλλοτε το καπελώνει η επιστημονική φαντασία, παρά τις πολλές ομοιότητές τους σε φόρμα και περιεχόμενο.
Γενναίοι μαχητές μπλέκονται με μυστηριώδεις μάγους σε επικές περιπέτειες, μέσα σε απόκοσμα όντα και πανίσχυρα ξόρκια, με συχνό διακύβευμα ένα ολόκληρο βασίλειο. Έτσι γίνονταν τουλάχιστον στη δεκαετία του 1980, τη πιο λαμπρή εποχή για το υποείδος της φαντασίας που συζητάμε. Ένα εκτεταμένο υποείδος που μας χάρισε μεγάλες κινηματογραφικές στιγμές αυθεντικής διασκέδασης, καμιά αμφιβολία, παρά το γεγονός ότι απλώνεται σε πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους θεματικές.
Από μαθητευόμενους μάγους με ραβδάκια και μάγισσες πάνω στις σκούπες τους μέχρι κακόβουλα πνεύματα άλλων κόσμων και πολέμαρχους με έφεση στις αποκρυφιστικές τελετές, η επικράτεια της κινηματογραφικής μαγείας δεν έχει πρακτικά τέλος.
Να λοιπόν τι μπορεί να κάνει η έβδομη τέχνη με αυτούς τους ανθρώπους που συνομιλούν με άλλες διαστάσεις και έχουν μια υπερφυσική δεξιοτεχνία στα χέρια…
Ποια λίστα με μάγους θα μπορούσε να αφήσει έξω τον μεγάλο Μέρλιν; Που τόσες κινηματογραφικές ενσαρκώσεις έχει γνωρίσει όλα αυτά τα χρόνια, αν και καμιά δεν κατάφερε να ξεπεράσει την επική περιπέτεια φαντασίας του John Boorman στη χρυσή δεκαετία του είδους.
Εδώ ο Μέρλιν (Nicol Williamson) έρχεται αντιμέτωπος με την αδίστακτα σαγηνευτική Μοργκάνα (Helen Mirren) σε έναν σταθμό του είδους που έχει όλα τα λατρεμένα συστατικά: μάγους, ξόρκια, βασιλιάδες, ιππότες, στρογγυλές τράπεζες, μάχες. Ο Boorman δεν έμεινε ωστόσο εκεί, καθώς καταβυθίστηκε στο μεσαιωνικό μυθιστόρημα του Thomas Malory του 15ου αιώνα για να βρει την πραγματική σκοτεινιά και σαγήνη του κέλτικου μύθου, παραδίδοντας ένα οπτικά εντυπωσιακό φιλμ που μπλέκει μυθιστορία και θεατρινισμό…
Άλλος ένας εμβληματικός κινηματογραφικός μάγος, εδώ θα μνημονεύσουμε τη γνωστότερη και πιο εμπορική ενσάρκωση του περίφημου παιδικού μυθιστορήματος του Φρανκ Μπάουμ (1901), αυτή που έκανε ταινία το 1939 ο Victor Fleming, την άφησε όμως ημιτελή γιατί πήγε να σώσει το «Όσα παίρνει ο άνεμος» (1939)!
Η Ντόροθι και τα συναπαντήματά της με τους μάγους, τις μάγισσες και τον αλλόκοτο κόσμο της χώρας του Οζ παραμένει θρυλική για την εξαίσια χρήση του Technicolor, την υπέροχη πλοκή και τη μοναδική μουσική της. Αλλά και τους αξέχαστους χαρακτήρες της, το Σκιάχτρο, τον Τενεκεδένιο Ξυλοκόπο και το Δειλό Λιοντάρι που θα τη συντροφεύσουν στο ταξίδι τη προς τη Σμαραγδένια Πόλη. Το γεγονός ότι ήταν στα χρόνια της η ακριβότερη παραγωγή της MGM συνέβαλε αποφασιστικά στην επιβίωσή της όλες αυτές τις δεκαετίες…
Την ώρα που ούτε ο ανεπανάληπτος μαθητευόμενος μάγος θα μπορούσε να μείνει εκτός, είναι το φιλμ του (και το βιβλίο) που δεν περιλαμβάνει τον Lord Voldemort αυτό που θεωρείται από τους περισσότερους ως το κορυφαίο της μυθολογίας. Με τον Αλφόνσο Κουαρόν στη σκηνοθεσία, η τρίτη Χάρι Πότερ ταινία ήταν αυτή που ανέβασε τον πήχη και σκιαγράφησε ένα σαφώς σκοτεινότερο και πιο περίπλοκο σύμπαν που αγάπησαν κυρίως οι μεγάλοι.
Ο Κουαρόν μας χάρισε επίσης και μερικές από τις πιο εντυπωσιακές στιγμές μαγείας της σειράς, φιλοτεχνώντας ένα οπτικά άρτιο αποτέλεσμα. Κι αν με τον Χάρι Πότερ δεν μπορείς να κάνεις λάθος, μιας και αναβίωσε σχεδόν μόνος του το είδος στις μέρες μας, είναι ο «Αιχμάλωτος του Αζκαμπάν» που τον έκανε από ιστορίες για παιδάκια ορόσημο της σύγχρονης φαντασίας…
Το μικρό αγόρι από την Κιμμερία που διψά για εκδίκηση κατά του πανίσχυρου πολέμαρχου που σκότωσε τους γονείς του δεν χρειάζεται συστάσεις. Στο μακρύ του ταξίδι θα συναντήσει μάγισσες και βασιλιάδες, θα τα βάλει με μονομάχους στην αρένα και θα κάνει πολλά και διάφορα, μέχρι να τον φέρουν οι περιστάσεις αντιμέτωπο με τον Τάλσα Ντουμ. Τον μεταμορφωμένο σε φίδι Τάλσα Ντουμ!
Η τραγική ειρωνεία της υπόθεσης είναι πως ο «Κόναν ο Βάρβαρος» είχε χαρακτηριστεί αποτυχία ήδη από τα χαρτιά: είχε για πρωταγωνιστή τον αζαχάρωτο Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ και ήταν βασισμένος στις σοβαρές και ολότελα στριφνές ιστορίες του Ρόμπερτ Χάουαρντ που δεν είχαν τίποτα το κινηματογραφικό εντός τους. Κι όμως, ο «Κόναν» έγινε φαινόμενο, έμεινε κλασικός και καθιέρωσε τον Άρνι στο πανί, κι αυτό γιατί ο σκηνοθέτης του John Milius τόλμησε να τον πάρει πολύ στα σοβαρά, αφήνοντας τις εμπορικές συνταγές στην άκρη και γεμίζοντάς τον με αίμα και βία. Και είχε φυσικά και τη θεσπέσια μουσική του Βασίλη Πολυδούρη κρυμμένο άσο στο μανίκι του…
Μια ανεξάρτητη ομάδα αμερικανών και βρετανών καλλιτεχνών ανέλαβαν το 1963 το δύσκολο έργο να μεταφέρουν στο πανί την αργοναυτική εκστρατεία χωρίς τα μέσα και τους πόρους των μεγάλων χολιγουντιανών στούντιο. Κι ενώ όφειλαν να αποτύχουν, αυτό που έκαναν ήταν να παραδώσουν έναν λαμπρό θρύλο του είδους, ένα οπτικό αριστούργημα που βασίστηκε σε εφέ καταδικασμένα να μη δουλέψουν.
Κι όμως! Ποιος μπορεί να ξεχάσει τη μάχη με τους σκελετούς, έναν μικρό θρίαμβο της τεχνικής του stop-motion; Καλτιά για σειρά ετών, ο «Ιάσων και οι αργοναύτες» είναι ωστόσο πολλά περισσότερα από αυτό, παραμένοντας μια επική, θεαματική και ακραία διασκεδαστική ταινία δράσης από αυτές που δεν φτιάχνει πια το σινεμά. Όταν μάλιστα ο animator Ray Harryhausen πήρε το 1992 το τιμητικό του Όσκαρ, ο Τομ Χανκς έσπευσε να σχολιάσει: «Κάποιοι λένε την ‘‘Καζαμπλάνκα’’ ή τον ‘‘Πολίτη Κέιν’’. Εγώ λέω πως ‘‘Ο Ιάσων και οι αργοναύτες’’ είναι η καλύτερη ταινία όλων των εποχών»…
Δύσκολα θα βρεις σύγχρονη μυθολογία που να ενσαρκώνει το σινεμά του φανταστικού καλύτερα από τον αριστουργηματικό «Άρχοντα», μια σειρά ταινιών που η σοφία του Χόλιγουντ θεωρούσε πως απλά-απλά δεν μπορούσε να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη. Κι όμως μεταφέρθηκε και πέτυχε όπως ούτε στα πιο τρελά όνειρα της New Line.
Τα κλειδιά της Μέσης Γης πήγαν τελικά στον Πίτερ Τζάκσον έπειτα από χρόνια και χρόνια περιπετειών στην ανάπτυξη του πρώτου φιλμ, σαν από ευτύχημα της μοίρας, κι αυτός άφησε την αριστουργηματική ιστορία του λόγιου Τζον Τόλκιν και τις οπτικά μεγαλειώδεις σκηνές να κλέψουν τη δόξα από τα αστέρια της υποκριτικής. Δεκαεφτά Όσκαρ και αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια μετά, ο «Άρχοντας» παραμένει ο σύγχρονος ογκόλιθος που κάθε ταινία με μάγους και μαγεία οφείλει να αντιπαρατεθεί. Και να χάσει, αλλά να πέσει με το κεφάλι ψηλά…
