Την πιο «ατίθαση συμμορία» στην ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας αποφάσισε να περιγράψει η Βάλερυ Κοντάκου στο ντοκιμαντέρ «Μάνα» το οποίο θα προβληθεί στην Ταινιοθήκη στις 8 Οκτωβρίου ενώ τον προσεχή Νοέμβριο θα παρουσιαστεί σε ειδική βραδιά στο Johns Hopkins Carey Business School στη Βαλτιμόρη, με σκοπό να συγκεντρωθούν χρήματα για την αδελφότητα του Λυρείου Παιδικού Χωριού, στο Νέο Βουτζά Αττικής.
Πριν από πενήντα τέσσερα χρόνια περίπου, έξι κορίτσια στην όψιμη εφηβεία τους αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τις οικογένειές τους για να αφιερωθούν σε έναν αγαθοεργή σκοπό. Προκάλεσαν την έντονη αντίδραση των γονιών τους και την ένσταση της κοινής γνώμης. Η επιμονή τους όμως ήταν τέτοια και το όραμά τους τόσο δυνατό ώστε να νικήσουν κάθε εμπόδιο.
Τοποθετημένη χρονικά στις αρχές της δεκαετίας του ’60, η επαναστατική αυτή ενέργεια είχε μια απόχρωση φεμινιστική, επενδυμένη με ένα θρησκευτικό, ίσως συντηρητικό περιτύλιγμα. Το όνειρό τους ήταν να γίνουν καλόγριες, όχι όμως για στενά θρησκευτικούς λόγους, αλλά για να βοηθήσουν απροστάτευτα παιδιά χωρίς γονείς ή με γονείς που δεν ήταν σε θέση να τα μεγαλώσουν. Οι τέσσερις από τις έξι φίλες -όλες τους από τον Πειραιά- ίδρυσαν το Παιδικό Ίδρυμα Λύρειο στο Νέο Βουτζά Αττικής και παραμένουν ενωμένες μετά από τόσα χρόνια, αποδεικνύοντας ότι η αρχική αυτή απόφαση δεν ήταν ένα ρομαντικό όνειρο της νεαρής ηλικίας, αλλά μία συνειδητοποιημένη στάση ζωής.
Η διαφορετική αυτή ιστορία γυναικείας χειραφέτησης συγκίνησε την κινηματογραφίστρια ντοκιμαντέρ Βάλερυ Κοντάκου, η οποία, μετά από 20 χρόνια γνωριμίας με τις μοναχές, αποφάσισε να μοιραστεί την ασυνήθιστη αυτή ιστορία μέσα από τη δουλειά της. Το Μάνα ξετυλίγει την πορεία αυτών των γυναικών, που είναι μητέρες όχι δικών τους παιδιών, αλλά όλων εκείνων που χρειάζονται τη μητρική φροντίδα. «Οι ηρωίδες της ταινίας κατέρριψαν τα στερεότυπα για να κάνουν αυτό που θέλουν. Να δημιουργήσουν και να προσφέρουν αλλάζοντας τις ζωές εκατοντάδων παιδιών ως τώρα, επαναπροσδιορίζοντας την έννοια του όρου οικογένεια», σχολιάζει η σκηνοθέτις.
To ίδρυμα στεγάζει περίπου πενήντα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, από δεκαοχτώ μηνών ως και την ενήλικη ζωή τους. «Είναι ένα είδος διευρυμένης οικογένειας. Μία μεγάλη ελληνικού τύπου οικογένεια που διαρκεί για μια ζωή. Επίσης, όταν υπάρχουν αδέλφια, το ίδρυμα τα αναλαμβάνει όλα. Είναι πραγματικά μοναδικό ότι αυτές οι γυναίκες φροντίζουν τους ανθρώπους που παίρνουν κάτω από τη στέγη τους για μια ζωή, όχι μόνο στα βασικά θέματα αλλά και στο να σπουδάσουν, να κάνουν δική τους οικογένεια. Και είναι επίσης σημαντικό ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν εκεί, παρά το τραυματικό τους παρελθόν, είναι, από όσο τα γνώρισα, ισορροπημένα», είχε δηλώσει η Βάλερυ Κοντάκου.
Η σκηνοθέτις – η οποία πρωτογνώρισε τις μοναχές πριν από 20 χρόνια – υπογράμμισε πως αυτό που της έκανε εντύπωση στις μοναχές ήταν «η προσαρμοστικότητά τους και η ικανότητά τους να μεγαλώνουν παιδιά γεμάτα αυτοπεποίθηση, που ήξεραν ότι ανήκουν κάπου. Το Λύρειο ήταν το σπίτι τους και ήταν περήφανα γι’ αυτό. Μου προξένησε, επίσης, ενδιαφέρον ο κόσμος που ερχόταν από κάθε γωνιά της Αθήνας κάθε Σαββατοκύριακο για να επισκεφτεί τα παιδιά, να τους φέρει πράγματα, να παίξει μαζί τους ή απλά να βοηθήσει με το μαγείρεμα. Είναι μια κοινότητα πολύ ευρύτερη από τα στενά πλαίσια του παιδικού χωριού».
Το «Μάνα» έκανε πρεμιέρα στο 18o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης τον περασμένο Μάρτιο, και στη συνέχεια συμμετείχε στο 29o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Πάρνου στην Εσθονία και στο 14ο Dokufest του Κοσόβου.
