Στα εκατομμύρια των προσφύγων που αναζητούν «ένα σπίτι μακριά από το σπίτι τους», ήταν αφιερωμένη η χθεσινή συναυλία του ιρλανδικού ροκ συγκροτήματος U2 στο Βερολίνο, με τον Μπόνο να ευχαριστεί τους Γερμανούς που «έδωσαν στον κόσμο ένα μάθημα συμπόνιας» και να δίνει στην παράσταση χαρακτήρα μυσταγωγίας.

Η διεθνής περιοδεία του συγκροτήματος τιτλοφορείται «iNNOCENCE+eXPERIENCE» – και οι αναφορές τόσο στην εποχή της αθωότητας των μουσικών στο Δουβλίνο την δεκαετία του ’70 και στη σημερινή τους εμπειρία και απήχηση, όσο και στην ψηφιακή εποχή της πληροφορίας και της εικόνας, δεν θα μπορούσαν να είναι σαφέστερες.

Οι U2 ανέβηκαν στην σκηνή του «Mercedes-Benz Arena», απέναντι από το εναπομείναν κομμάτι του Τείχους, στην East Side Gallery του Βερολίνου, όπως τους γνωρίζουμε – με την κιθάρα και το πιάνο του Edge, το μπάσο του Άνταμ Κλέιτον, τα ντραμς του Λάρι Μάλεν και το μικρόφωνο του Μπόνο, που σε κάποιο σημείο αντικαταστάθηκε από ντουντούκα. Χωρίς φωνητικά, χωρίς χορευτές, χωρίς σόου, αλλά με δύο σκηνές στις άκρες της αρένας, μια γέφυρα να τις ενώνει ως τρίτη σκηνή και με μια τεράστια οθόνη LED η οποία κρεμόταν από την οροφή και είχε ισότιμο ρόλο στην παράσταση.

Η αναφορά στην αθωότητα ξεκίνησε με την παλιά γειτονιά του Μπόνο στην ψηφιακή οθόνη, με το σπίτι και τελικά το δωμάτιο όπου ως έφηβος έγραψε τα πρώτα του τραγούδια. Ο τραγουδιστής μπαινόβγαινε στο σπίτι του, πότε ο ίδιος και πότε ως ολόγραμμα, περιγράφοντας τις ρίζες του συγκροτήματος και τα ορόσημά του. Από την περιγραφή δεν θα μπορούσε να λείπει η αναφορά στα αιματηρά επεισόδια του Ντέρι τον Ιανουάριο του 1972, όταν 14 διαδηλωτές έπεσαν νεκροί από τα πυρά της βρετανικής αστυνομίας. Στην οθόνη προβλήθηκαν τα πρόσωπα των νεκρών και ο τραγουδιστής ζήτησε «δικαίωση» για τα θύματα και κάλεσε το κοινό «να μην ξεχνά», καταλήγοντας στο εμβληματικό «Sunday, Bloody Sunday».

Η αθωότητα ωστόσο δεν είναι εύκολο να διατηρηθεί, παραδέχθηκε φωναχτά ο ίδιος ο Μπόνο. Άλλωστε έχουν μεσολαβήσει τόσα από τότε που τέσσερις έφηβοι σκάρωναν τα πρώτα τους τραγούδια σε μια γειτονιά του βορειοανατολικού Δουβλίνου. Πόλεμοι, τρομοκρατικές επιθέσεις, AIDS, η προσφυγική κρίση… Μπορούμε να γίνουμε «παγκόσμιοι πολίτες», όπως ζήτησε ο Μπόνο; «Όλα είναι αδύνατα, μέχρι να γίνουν πραγματικότητα», έδωσε μόνος την απάντηση, μεταφέροντας τα λόγια του Νέλσον Μαντέλα και ζήτησε από το κοινό να ενημερωθεί για τους 17 «Παγκόσμιους Στόχους» βιώσιμης ανάπτυξης που έθεσε ο ΟΗΕ. «Ποιος μπορούσε πριν από δέκα χρόνια να σκεφτεί ότι θα ερχόταν μια μέρα που θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μια γενιά χωρίς AIDS; Κι όμως, τώρα φαίνεται ρεαλιστικό. Διότι ο κόσμος βγήκε στο δρόμο και το απαίτησε», φώναξε.

«Πολλά φαίνονται ουτοπικά, αλλά όχι. Υπάρχει πραγματικά η ευκαιρία αν συνεργαστούμε, να πετύχουμε κάποιους από αυτούς τους στόχους και να κάνουμε καλύτερη τη ζωή για ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους που ζουν στον πλανήτη, χωρίς πρόσβαση σε αγαθά που εμείς θεωρούμε λίγο-πολύ δεδομένα», συνέχισε, για να καταλήξει στο θέμα της προσφυγικής κρίσης και στον ρόλο της Γερμανίας. «Αυτό που κάνετε εδώ, σε αυτή τη χώρα, είναι απίστευτο. Η προσφυγική κρίση είναι τόσο περίπλοκη, τόσο μπερδεμένη… Οι άνθρωποι της Γερμανίας έδωσαν στον κόσμο ένα μάθημα συμπόνιας και ένα μάθημα για το πώς θα κάνουμε την Ευρώπη, κάτι του οποίου θα θέλουμε όλοι να είμαστε κομμάτι. Ευχαριστούμε», είπε και αφιέρωσε στους Γερμανούς το τραγούδι «In the name of love» (στο όνομα της αγάπης). Στην οθόνη περνούσαν σκηνές από βομβαρδισμένες πόλεις της Συρίας, από ανθρώπους στο ταξίδι της προσφυγιάς, αλλά και από διαδηλώσεις στην Πλατεία Συντάγματος, ακόμη και από το γνωστό hashtag του Twitter #UnfuckGreece. Νωρίτερα ο Μπόνο είχε συναντηθεί με τον γερμανό υπουργό Αναπτυξιακής Βοήθειας, Γκερντ Μίλερ, τον οποίο ευχαρίστησε και από το μικρόφωνο της συναυλίας.

Οι αναφορές όμως στην τεχνολογική εξέλιξη και στην μετάδοση της πληροφορίας, δεν τελείωσαν εκεί. Στην σκηνή ανέβηκε η βοσνιακής καταγωγής Ιρλανδή Άμρα, φανατική θαυμάστρια των U2, η οποία ταξιδεύει μαζί τους από το 1997. Το συγκρότημα έπαιζε, κι εκείνη, κρατώντας ένα «έξυπνο κινητό», χόρευε ανάμεσά τους και κατέγραφε την εικόνα, η οποία μεταδιδόταν από την οθόνη και ζωντανά από την ιστοσελίδα του συγκροτήματος, μαζί με τα σχόλια των χρηστών του Twitter.

Λίγο πριν από το τέλος, ο Μπόνο ζήτησε από το στάδιο να τραγουδήσει για τα 70ά γενέθλια του γερμανού σκηνοθέτη Βιμ Βέντερς, που παρακολουθούσε την συναυλία, για να καταλήξει με το θρυλικό «40» που πήρε το όνομά του από τον αντίστοιχο Ψαλμό της Βίβλου. «How long must we sing this song, how long, how long…», τραγουδούσαν περισσότεροι από 17.000 άνθρωποι, ακόμη και αφού το συγκρότημα είχε εγκαταλείψει τη σκηνή.

Το βέβαιο είναι ότι ακόμη και σήμερα, πολλά χρόνια μετά το τέλος της – όποιας – εποχής της αθωότητας, το κοινό των U2 εξακολουθεί να περιμένει από το συγκρότημα κάτι περισσότερο από μια καλή παράσταση. Η επιρροή του επικεφαλής του συγκροτήματος παραμένει άλλωστε τεράστια και ισχυρότερη από αυτή πολλών πολιτικών. Χθες το βράδυ στο Βερολίνο, ίσως και να βρέθηκε τελικά μια καλή ισορροπία ανάμεσα στην αθωότητα και την εμπειρία…