«Πρέπει να πάρω στο ανήλικο παιδί μου smartphone ή να προτιμήσω κάποια άλλη συσκευή;». Είναι φυσικό να κάνουμε αυτή την ερώτηση. Ως γονέας, πιθανότατα γνωρίζετε άλλους γονείς των παιδιών σας που από το δημοτικό σχολείου τους αγόρασαν smartphone. Μπορεί να σας είπαν ότι αισθάνονται καλύτερα γνωρίζοντας ότι μπορούν να επικοινωνήσουν ανά πάσα ώρα και στιγμή με το παιδί τους ή ότι μία εφαρμογή παρακολούθησης στο τηλέφωνο των παιδιών τους τους προσφέρει ηρεμία. Αυτοί είναι οι κύριοι λόγοι για τους οποίους τα παιδιά έχουν συχνά από πολύ μικρές ηλικίες smartphone.
Στην πραγματικότητα, μια έρευνα του 2019 έδειξε ότι περισσότερα από τα μισά παιδιά έχουν αποκτήσει smartphone μέχρι την ηλικία των 11 ετών. Δυστυχώς, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους αυτό το φαινόμενο δεν είναι ιδανικό.
Πρώτον, τα smartphones έχουν σχεδιαστεί για χρήση από ενήλικες. Διαθέτουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, εφαρμογές μέσων κοινωνικής δικτύωσης και δυνατότητα αποδοχής κλήσεων και μηνυμάτων από οποιονδήποτε – όπως εκείνους τους απατεώνες που σας τηλεφωνούν υποστηρίζοντας ότι οφείλετε χρήματα στην εφορία ή τυχαία άτομα που στέλνουν μηνύματα με ακατάλληλες φωτογραφίες. Θέλετε τα παιδιά σας να εμπλέκονται με αυτούς τους ανθρώπους; Ή να ασχολούνται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όταν δεν είναι ακόμα αρκετά μεγάλα για να αντιμετωπίσουν τους πιθανούς κινδύνους;
Δεύτερον, τα smartphones δεν είναι η μόνη επιλογή για να παρακολουθείτε ή να επικοινωνείτε με το παιδί σας.
Ένα σωστά επιλεγμένο και ρυθμισμένο παιδικό smartwatch επιτρέπει να καλέσετε το παιδί σας – αλλά μόνο εσείς και άλλα άτομα που τοποθετείτε σε μια λίστα εγκεκριμένων επαφών. Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο και οι εφαρμογές μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα πρέπει να είναι εντελώς αποκλεισμένες και το ενσωματωμένο GPS θα πρέπει να επιτρέπει την παρακολούθηση της τοποθεσίας του παιδιού σας σε πραγματικό χρόνο. Το πιο σημαντικό είναι ότι αυτές οι συσκευές έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να επιτρέπουν στα παιδιά περισσότερη ελευθερία προστατεύοντάς τα και παρέχοντάς σας ηρεμία. Όταν λοιπόν μιλάμε για έξυπνα ρολόγια ειδικά σχεδιασμένα για παιδιά, είναι δύσκολο να μη δει κανείς τα πλεονεκτήματα.
Ανάλογα με την κατάσταση, ένα έξυπνο ρολόι μπορεί να είναι καλύτερη επιλογή από ένα tablet ή ένα smartphone, ειδικά για μικρότερα παιδιά. Δεδομένου ότι το ρολόι έχει περιορισμένη επεξεργαστική ισχύ, χρησιμοποιείται κυρίως για λειτουργίες όπως λήψη φωτογραφιών και βίντεο ή περιορισμένη επικοινωνία και παρακολούθηση GPS μεταξύ γονέων και παιδιών.
Πολλά έξυπνα ρολόγια έχουν σχεδιαστεί για να είναι εκπαιδευτικά και διαθέτουν απλά παιχνίδια που μπορούν να παίξουν τα παιδιά. Υπάρχουν έξυπνα ρολόγια που παρέχουν εξαιρετικά χαρακτηριστικά ασφαλείας με χαμηλό κόστος, ενώ δεν διαθέτουν οποιουδήποτε είδους συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο και είναι ιδανικές για παιδιά 5-11 ετών.
Σε ποια ηλικία θα μπορούσε να ακολουθήσει μετά το κινητό και το tablet;
Ακριβώς επειδή στα νήπια αρέσει να πιέζουν κουμπιά και να παρακολουθούν βίντεο δεν σημαίνει ότι είναι έτοιμα για έναν υπολογιστή. Οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν να περιμένετε μέχρι το παιδί σας να είναι τουλάχιστον στην προσχολική ηλικία. Τα παιδιά κάτω των 2 ετών μαθαίνουν καλύτερα από τις εμπειρίες και τις αλληλεπιδράσεις του πραγματικού κόσμου και κάθε λεπτό που αφιερώνεται μπροστά σε μια συσκευή με οθόνη είναι ένα λεπτό που το παιδί σας δεν εξερευνά τον κόσμο και δεν χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του. Κάτι που είναι ιδιαιτέρα σημαντικό για την ανάπτυξη του παιδιού σας.
Ωστόσο, στην ηλικία των 3 ετών, πολλά παιδιά είναι ενεργοί χρήστες των ψηφιακών μέσων και μπορούν να επωφεληθούν από το εκπαιδευτικό τους περιεχόμενο. Αυτό το περιεχόμενο χρησιμοποιεί συχνά στρατηγικές όπως η επανάληψη μιας ιδέας, η παρουσίαση εικόνων και ήχων που τραβούν την προσοχή και η χρήση παιδικών και όχι ενηλίκων φωνών για τους χαρακτήρες
Το παιδί σας μπορεί να είναι έτοιμο αργά ή γρήγορα να έχει τη δική του συσκευή ανάλογα με το επίπεδο επίβλεψης που απαιτείται. Σε ένα εποπτευόμενο περιβάλλον, τα παιδιά ηλικίας έως 5 ετών μπορούν να συμμετέχουν σε μαθησιακές δραστηριότητες χρησιμοποιώντας smartphone και tablet κάθε είδους. Σε ένα περιβάλλον χωρίς επίβλεψη, δεν θα συνιστούσα να αγοράσετε smartphone ή tablet για ένα παιδί τουλάχιστον μέχρι τα 13 του έτη.
Ποιοι μπορεί να είναι οι κίνδυνοι και ποια τα οφέλη από τη χρήση smartwatch και μετά κινητού από μικρή ηλικία;
Τα παιδικά smartwatches έχουν GPS Trackers
Οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν για τα παιδιά τους όταν δεν τα βλέπουν. Ωστόσο, με ένα έξυπνο ρολόι που παρακολουθεί πού βρίσκονται, μπορείτε να τα ελέγξετε ανά πάσα στιγμή. Τα καλύτερα παιδικά έξυπνα ρολόγια διαθέτουν ανιχνευτή GPS που λειτουργεί οπουδήποτε στον κόσμο και στέλνει τακτικά ping γεωγραφικής τοποθεσίας στο τηλέφωνο του γονέα. Επιπλέον, ορισμένα έξυπνα ρολόγια διαθέτουν λειτουργία κλήσης SOS που επιτρέπει στα παιδιά να στέλνουν μια ειδοποίηση σε εγκεκριμένες επαφές σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Τα παιδικά smartwatches βοηθούν την ανάπτυξη των παιδιών
Τα έξυπνα ρολόγια για παιδιά μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της υγιούς ανάπτυξης των παιδιών σας. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα παρακολούθησης φυσικής κατάστασης βοηθά τα παιδιά να ασκηθούν και οι λειτουργίες παρακολούθησης τοποθεσίας δίνουν στα παιδιά σας την ελευθερία να περπατούν στη γειτονιά. Θα νιώσετε καλά γνωρίζοντας ότι μπορείτε πάντα να τα εντοπίσετε. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά μπορούν να ασκούνται περισσότερο και να περνούν λιγότερο χρόνο κοιτάζοντας μια οθόνη, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ρολόι για να τα καλείτε όποτε θέλετε.
Ένα παιδικό smartwatch περιορίζει την αποδιοργάνωση στην σχολική τάξη
Οι οθόνες μας περιβάλλουν όλους, είτε πρόκειται για τηλέφωνο, tablet ή τηλεόραση. Οι ειδικοί συνιστούν τον περιορισμό του χρόνου οθόνης για τα παιδιά και τη διασφάλιση καταναλώνεται ποιοτικό περιεχόμενο όταν χρησιμοποιούν οθόνες. Ένα παιδικό έξυπνο ρολόι είναι μια εξαιρετική εναλλακτική λύση ενός smartphone. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο είναι περιορισμένα στα παιδικά έξυπνα ρολόγια. Αυτό όχι μόνο σημαίνει λιγότερους περισπασμούς, αλλά αποτρέπει επίσης την έκθεση σε διαδικτυακούς εκφοβιστές και αρπακτικά, που διαπιστώνεται όλο και περισσότερο ότι ανιχνεύουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, το έξυπνο ρολόι των παιδιών σας δεν θα τους αποσπά την προσοχή στην τάξη – ένα ολοένα και μεγαλύτερο πρόβλημα στα σχολεία. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι όταν επιτρέπεται στους μαθητές να χρησιμοποιούν συσκευές στην τάξη, οι βαθμολογίες των τεστ μειώνονται – ακόμα και για εκείνους τους μαθητές που επιλέγουν να μην χρησιμοποιούν τις δικές τους συσκευές. Αυτό υποδηλώνει ότι τα smartphones καταλήγουν να αποσπούν την προσοχή ολόκληρης της τάξης.
Εναλλακτική μέθοδος μάθησης
Για τα παιδιά σχολικής ηλικίας, ένα smartphone ή ένα tablet μπορεί να τους προσφέρει ένα επιπλέον επίπεδο μάθησης, πέρα από την παραδοσιακή μάθηση στην τάξη ή το βιβλίο. Τα smartphone και τα tablet παρέχουν στους μαθητές πολλαπλές ευκαιρίες πρόσβασης στο περιεχόμενο και συμμετοχής στο πρόγραμμα σπουδών. Συνδέουν τους μαθητές με τον κόσμο πέρα από τους τέσσερις τοίχους των κτιρίων τους και τους δίνουν πρόσβαση σε ειδικούς ανά τον κόσμο που λύνουν προβλήματα τους σε πραγματικό χρόνο.
Τα smartwatches μπορούν να πραγματοποιούν τηλεφωνικές κλήσεις
Για τους γονείς που αναζητούν μια συσκευή all-in-one για να επικοινωνούν και να προστατεύουν το παιδί τους, τα παιδικά έξυπνα ρολόγια είναι η καλύτερη λύση. Το παιδικό έξυπνο ρολόι επιτρέπει στους γονείς να πραγματοποιούν κλήσεις και να στέλνουν μηνύματα κειμένου, κάνοντας την επικοινωνία γρήγορη και άνετη. Δεδομένου ότι τα περισσότερα παιδικά έξυπνα ρολόγια είναι εύκολα στη χρήση, τόσο τα παιδιά όσο και οι γονείς θα απολαμβάνουν φωνητικές κλήσεις και μηνύματα. Τα παιδικά έξυπνα ρολόγια συχνά συνοδεύονται από περιορισμένες κλήσεις και διαχείριση επαφών, έτσι ώστε οι ξένοι να μην μπορούν να επικοινωνήσουν με τη συσκευή. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί θέλετε να μάθετε σε ποιον μιλάει το παιδί σας. Δεν χρειάζεται να ασχολούνται με τηλεπωλητές, απατεώνες ή πιθανούς θηρευτές. Ευτυχώς, τα έξυπνα ρολόγια για παιδιά παρέχουν μια εναλλακτική λύση που μπορεί να κάνει τα παιδιά και τους γονείς ευτυχισμένους.
Αυτές οι συσκευές βοηθούν τα παιδιά να μάθουν για την τεχνολογία μέσω απλών, εύχρηστων οθονών. Μπορούν πάντα να τηλεφωνήσουν αν σας χρειάζονται και μπορούν να μιλήσουν με φίλους. Το καλύτερο από όλα, μπορείτε να περιορίσετε τη χρήση σε συγκεκριμένες ώρες ή χρονικούς περιορισμούς, ώστε τα παιδιά σας να μην στέλνουν μηνύματα στους φίλους τους αντί να κάνουν τα μαθήματά τους. Με απλά λόγια τα παιδικά έξυπνα ρολόγια μυούν τα παιδιά στην τεχνολογία χωρίς τους ίδιους κινδύνους με τις άλλες συσκευές.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν μπορούν να υπάρξουν κίνδυνοι.
Τα έξυπνα ρολόγια μπορεί να παραβιαστούν
Μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών του Münster βρήκε πολλά σχετικά με πιθανές ευπάθειες σε ορισμένα έξυπνα ρολόγια. Αυτά περιλάμβαναν τη δυνατότητα παρακολούθησης της κυκλοφορίας δεδομένων προς και από το έξυπνο ρολόι.
Επιπλέον, ορισμένες εφαρμογές που συνοδεύουν έξυπνα ρολόγια μπορούν να δημιουργηθούν αντίστροφα για να χειριστούν τις εφαρμογές του ρολογιού ή να βρουν και να εκμεταλλευτούν περισσότερα τρωτά σημεία. Σε πρακτικούς όρους, αυτό σήμαινε ότι οι χάκερ μπορούσαν να εξετάσουν τα δεδομένα του ρολογιού, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών και του ήχου. Μπορούσαν να ακούσουν φωνητικά μηνύματα και μηνύματα κειμένου που αποστέλλονται από και προς το ρολόι και σε ορισμένες περιπτώσεις να δημιουργήσουν ψεύτικα μηνύματα που θα μπορούσαν να σταλούν στο ρολόι.
Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφειλόταν στην παράλειψη χαρακτηριστικών όπως η κρυπτογράφηση, αλλά οι ερευνητές βρήκαν επίσης, για παράδειγμα, διακομιστές στους οποίους μπορούσαν να εισέλθουν και να χειριστούν χωρίς να χρειάζεται να παρέχουν διαπιστευτήρια σύνδεσης.
Πόσο αυστηροί πρέπει να είναι οι γονείς στην επιτήρηση; Πόσο σφιχτά πρέπει να είναι τα όρια;
Οι γονείς έχουν αρκετές επιλογές για να μετριάσουν τις ανησυχίες γύρω από την ασφάλεια των έξυπνων ρολογιών. Διαβάστε τις κριτικές του προϊόντος, ιδιαίτερα τις πιο τεχνικές που εμβαθύνουν στον τρόπο λειτουργίας του και που εξετάζουν επίσης την εφαρμογή τους. Επίσης, ελέγξτε τις κριτικές χρηστών για τυχόν προβλήματα με το λογισμικό ή παράπονα σχετικά με τη λειτουργικότητα. Δείτε τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ρολογιού, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου κρυπτογράφησης της κυκλοφορίας και του πρωτοκόλλου που χρησιμοποιεί. Εάν δεν παρέχει κανένα από αυτά, υποθέστε ότι δεν κρυπτογραφεί καθόλου δεδομένα. Δείτε τις άδειες που ζητούνται από την εφαρμογή που συνοδεύει το ρολόι.
Σε τι ζητά πρόσβαση η εφαρμογή; Γνωρίζετε πού πηγαίνουν οι πληροφορίες που παρέχετε; Εάν το ρολόι παρέχει δεδομένα τοποθεσίας, βεβαιωθείτε ότι καταλαβαίνετε ποια μέθοδο χρησιμοποιεί. Ο τριγωνισμός, για παράδειγμα, είναι λιγότερο ακριβής από το GPS. Μην ξεχνάτε τα βασικά. Τα παιδιά θα πρέπει να ξέρουν πώς να εντοπίζουν κινδύνους ή ασυνήθιστα μηνύματα, να ακολουθούν τους κανόνες που έχετε ορίσει για τη χρήση της συσκευής και να είναι σε θέση να επικοινωνήσουν μαζί σας σε περίπτωση κάποιας κακοτοπιάς.
Με ποιο τρόπο μπορεί να ενσταλαχτεί στα παιδιά η παιδαγωγική ή τέλος πάντων καλή χρήση των ψηφιακών συσκευών και να μην ρουφάει μια μαύρη τρύπα των social media στα παιδιά;
Το πιο σημαντικό είναι οι γονείς να συμμετέχουν πολύ στην εμπειρία του παιδιού τους με τις ηλεκτρονικές συσκευές, ειδικά σε νεαρή ηλικία. Ο στόχος είναι η ισορροπημένη έκθεση. Οι γονείς θα πρέπει να κρατούν τις συσκευές σε κοινόχρηστους οικογενειακούς χώρους, έτσι ώστε να μπορεί να παρακολουθείται η χρήση πολυμέσων του παιδιού και οι τηλεοράσεις και οι υπολογιστές θα πρέπει να μένουν μακριά από τα υπνοδωμάτια.
Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να αξιοποιήσει περισσότερο ένα smartphone ή tablet μοιραζόμενοι μαζί αυτή την ψηφιακή εμπειρία. Ασχοληθείτε με το παιδί σας καθώς δοκιμάζει μια νέα εφαρμογή, κάνοντας ερωτήσεις σχετικά με το παιχνίδι και επισημαίνοντας διάφορες πτυχές του περιεχομένου που παρακολουθεί. Αυτή η πρακτική, που συνήθως ονομάζεται «συν-παρακολούθηση» μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των δεξιοτήτων κατανόησης του παιδιού σας.
Οι γονείς πρέπει να αποτελούν πρότυπα για τα παιδιά τους. Ενώ όλοι αποδεχόμαστε αυτές τις σπουδαίες πτυχές αυτών των ψηφιακών συσκευών, οι γονείς πρέπει να βρουν μια ισορροπία ανάμεσα στον ψηφιακό και πραγματικό κόσμο. Ο πραγματικός κόσμος είναι ένα πολύ σημαντικό μέρος για να αναπτύξουν τα παιδιά γνωστικές, κοινωνικές και γλωσσικές δεξιότητες. Για παράδειγμα, επιτρέψτε στο παιδί σας να τραβήξει φωτογραφίες με έντομα από το κινητό σας και στη συνέχεια συνδεθείτε στο διαδίκτυο για να διαβάσετε μαζί περισσότερα για τα έντομα στις φωτογραφίες που τράβηξαν.
Περιορισμός χρήσης οθόνης
Θα συνιστούσα όχι περισσότερο από μισή ώρα χρήσης για ένα παιδί τεσσάρων έως πέντε ετών, όχι περισσότερο από μία ώρα χρήσης για ένα παιδί έξι έως επτά ετών. Συνιστώ όχι περισσότερες από δύο ώρες για έναν μαθητή γυμνασίου, εάν το παιχνίδι είναι το επίκεντρο της αλληλεπίδρασης. Ωστόσο, εάν ο μαθητής χρησιμοποιεί τη συσκευή ως εργαλείο παραγωγικότητας, ο χρόνος θα είναι προφανώς μεγαλύτερος. Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει, μπορείτε να επιτρέψετε περισσότερη ελευθερία. Χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο σταδιακής απελευθέρωσης, όπου δίνετε στο παιδί περισσότερο χρόνο με τη συσκευή, καθώς αποδεικνύει ότι μπορεί να το διαχειριστεί.
Λάβετε επίσης υπόψη τον κίνδυνο οφθαλμολογικών προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσει ο υπερβολικός χρόνος οθόνης. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τον κανόνα 20-20-6: κάθε 20 λεπτά, αφιερώστε 20 δευτερόλεπτα κοιτάζοντας κάτι 6 μέτρα μακριά.
Το περιεχόμενο έχει σημασία
Είτε επιλέξετε ένα smartphone είτε tablet είτε smartwatch θα πρέπει να λάβετε υπόψη τα χρησιμοποιείτε περιεχόμενο φιλικό προς τα παιδιά. Είναι σημαντικό να εστιάσετε στο περιεχόμενο και τα μηνύματα που περνάει στο παιδί σας όταν κάνετε επιλογές πολυμέσων κατάλληλων για την ηλικία τους. Το τι βλέπουν και τι παίζουν τα παιδιά έχει σημασία.
Συνιστώ στους γονείς να μάθουν να διακρίνουν μεταξύ εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού περιεχομένου. Μια άλλη καλή ιδέα είναι να επιλέγετε κάθε εφαρμογή, έχοντας κατά νου τι μπορεί να χειριστεί το παιδί σας βάσει της ηλικίας του
Χρησιμοποιούν πολλά παιδιά στην Ελλάδα smartwatch;
Τα τελευταία 2 χρόνια στην Ελλάδα έχει αρχίσει να γίνεται πιο διαδεδομένη η χρήση των έξυπνων ρολογιών για όλες τις ηλικίες. Βέβαια, οι περισσότεροι γονείς εξακολουθούν να επιλέγουν ως πρώτη συσκευή για το παιδί τους το tablet. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή δεν είναι ακόμα οι ίδιοι οι γονείς εξοικειωμένοι με τις διαφορετικές λειτουργίες και επιλογές που παρέχεται σε ένα smartwatch συν του ότι θεωρούν ότι η μετάβαση από μία μεγάλη οθόνη όπως πχ στην τηλεόραση θα πρέπει να γίνει εξίσου σε μία συσκευή με μεγάλη οθόνη όπως το tablet.
Κάτι που αποδεικνύεται κακή επιλογή για μικρότερες ηλικίες παιδιών – καθώς στην πορεία και ειδικά στις περιπτώσεις όπου η χρήση της συσκευής γίνεται χωρίς την ταυτόχρονη παρακολούθηση από τον γονέα – ανακύπτουν σημαντικές αναπτυξιακές δυσκολίες για τα παιδιά.
*Η Κέλλυ Ιωάννου είναι υποψήφια διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας και διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute)
