Το 2020 και το πρώτο τρίμηνο του 2021 απέδειξε ότι εκτός από την υγειονομική κρίση με τον κορονοϊό έχουμε και μια δεύτερη πανδημία που λέγεται αύξηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Όλες οι μελέτες στις δυτικές χώρες στα αστικά λήμματα δείχνουν διπλασιασμό της χρήσης αντικαταθλιπτικών και ηρεμιστικών χαπιών αλλά και 30% αύξηση στην χρήση κοκαΐνης, κάνναβης και άλλων ναρκωτικών ουσιών.
Γράφει ο Στάθης Μπαρτζώκας*
Ας δούμε όμως τι συνέβη το 2020-2021. Ο σύγχρονος κόσμος υπέστη ένα παγκόσμιο σοκ με τα συνεχή lock down, την απαγόρευση μετακινήσεων, το κλείσιμο στο σπίτι και την αποφυγή ανθρώπινων επαφών, ειδικά με ηλικιωμένα άτομα.
Παιδιά άφηναν φαγητό στους μεγαλύτερους στην είσοδο του σπιτιού τους, ηλικιωμένοι χαιρετούσαν τα εγγόνια τους από τα μπαλκόνια και γενικά η κατάσταση θύμιζε και θυμίζει οτιδήποτε άλλο εκτός από ανθρώπινη ζωή.
Πολιτιστικοί χώροι, θέατρα, κινηματογράφοι, γυμναστήρια αλλά και αθλητικοί χώροι που θα μπορούσαν να εκτονώσουν το συναίσθημα παρέμειναν κλειστοί. Πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες και συνήθειες καταργήθηκαν και οι άνθρωποι περνούσαν άπειρες ώρες πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή. Όλη αυτή η πρωτόγνωρη κατάσταση οδήγησε αρκετούς από τους ψυχικά ευάλωτους συνανθρώπους μας σε καταχρήσεις χαπιών και ναρκωτικών.
Η λέξη κατάθλιψη συνδυάζεται με την λέξη απώλεια. Η ανθρωπότητα έχασε πολλά από τα μέχρι τώρα δεδομένα, οικονομίες βυθίστηκαν, δουλειές χάθηκαν, φτώχεια και ανεργία επέστρεψαν σε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού.
Το άγχος συνδυάζεται με την λέξη απειλή και ο άνθρωπος βίωσε το πρωτόγνωρο συναίσθημα και να απειλείται η δικιά του ζωή από τον ιό αλλά και να απειλείται ότι θα κολλήσει αγαπημένα του πρόσωπα. Είχαμε λοιπόν ένα δίπολο συναισθημάτων που αφορούσε και την προσωπική υγεία αλλά και την υγεία των άλλων. Άρα βλέπουμε η πανδημία covid-19 αποτέλεσε ένα τόσο ψυχοπιεστικό γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να αυξήσει δραματικά τις καταχρήσεις.
Κάτι άλλο που πρέπει να παρατηρήσουμε είναι ότι εφόσον τα σύνορα έκλεισαν η μεταφορά ναρκωτικών ουσιών από την Ασία και από την Λατινική Αμερική δυσκόλεψε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση της τιμής των ναρκωτικών οπότε οι οικονομικά εξουθενωμένοι χρήστες αντιμετώπισαν και αυτό το μεγάλο πρόβλημα. Η παραβατικότητα αυξήθηκε όπως δείχνουν όλες οι στατιστικές, υπηρεσίες ντελίβερι ναρκωτικών σε σπίτια συστήθηκαν και κάποιοι βρήκαν διέξοδο στο σκοτεινό διαδίκτυο. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την νόθευση των ναρκωτικών άρα και την μεγαλύτερη βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα.
Η κοινωνική απομόνωση και η έλλειψη επαφών αύξηση την νόσο κατάθλιψη σε διπλάσια ύψη όπως δείχνουν και τα υπολείμματα αντικαταθλιπτικών στα αστικά λήμματα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η κατάθλιψη πλέον αποτελεί την πρώτη ασθένεια το 2021 μαζί με τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν μαζί με την κοινωνική απομόνωση η οποία οδήγησε τους ανθρώπους σε μοναχικούς δρόμους, κακές σκέψης για τον εαυτό τους και έλλειψη σκοπού και προοπτικής. όλοι έβλεπαν ένα μέλλον μαύρο χωρίς δουλειές και οικονομική σταθερότητα.
Ας ελπίσουμε ότι με την επιστροφή στην όποια κανονικότητα αργά ή γρήγορα θα μειωθεί και η κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών και χαπιών.
* Στάθης Μπαρτζώκας είναι Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής
