Η κατάσταση με τις «νύχτες οργής» στη Γαλλία μετά τη δολοφονία του 17χρονου Ναέλ από αστυνομικό φαίνεται πως σταδιακά αποκλιμακώνεται. Το οικονομικό κόστος στο Παρίσι και τις άλλες πόλεις που σημαδεύτηκαν – εδώ και μια εβδομάδα – από τις άγριες συγκρούσεις εκτιμάται σε περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ.
Όμως η κοινωνία της Γαλλίας μετράει τις δικές της χρόνιες ανοιχτές πληγές, που την έχουν οδηγήσει σε μια σχεδόν μόνιμη κρίση και σε οργισμένα ξεσπάσματα των νέων. Ο δε Πρόεδρος της χώρας, Εμανουέλ Μακρόν, αναζητά μια απάντηση για τα βασικά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που αναδεικνύουν οι ταραχές.
Κατά τη διάρκεια των ταραχών εκατοντάδες δημόσια κτίρια, επιχειρήσεις και οχήματα κάηκαν ή υπέστησαν ζημιές. Το υπουργείο εσωτερικών μέτρησε προβλήματα σε 243 δημόσιες εγκαταστάσεις, από τις οποίες κάποιες ήταν σε σχολεία, σε κολέγια και σε λύκεια, αλλά και σε άλλα δημόσια κτήρια, όπως για παράδειγμα στη βιβλιοθήκη της Μασσαλίας.
O επικεφαλής της ένωσης εργοδοτών της Γαλλίας (Medef), Ζοφρουά Ρου Ντε Μπεζιέ, υποστήριξε ότι από την έναρξη των ταραχών έχουν λεηλατηθεί πλήρως περισσότερες από 200 επιχειρήσεις, έχουν καταστραφεί 300 υποκαταστήματα τραπεζών και έχουν πληγεί 250 καπνοπωλεία. «Είναι πολύ νωρίς για να δώσουμε ακριβή αριθμό, ωστόσο μιλάμε για περισσότερα από 1 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζουμε τις ζημιές στον τουρισμό», δήλωσε ο επικεφαλής της Medef σε συνέντευξή του στη Le Parisien.
Όπως γράφει η Figaro, πέρα από τις όποιες στοχευμένες οικονομικές παρεμβάσεις και αποζημιώσεις, η Γαλλική προεδρία υπόσχεται ευρύτερες πολιτικές πρωτοβουλίες προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της κοινωνικής κρίσης και των βίαιων συγκρούσεων στις πόλεις.
Ο Εμανουέλ Μακρόν, όπως είχε πράξει και στο παρελθόν μετά τα γεγονότα με το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων», αλλά και τις διαδηλώσεις για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, αναμένεται να επιχειρήσει να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Αποχώρησε εκτάκτως από την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής την περασμένη εβδομάδα και ακύρωσε προγραμματισμένη επίσκεψη στη Γερμανία. Προσπάθησε να δείξει ότι έχει τον έλεγχο της χώρας με τακτικές συνεδριάσεις ενός έκτακτου υπουργικού συμβουλίου της κρίσης. Εξέδωσε παράλληλα πλήθος εντολών προς τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς. Στο ίδιο πλαίσιο θα συναντηθεί αρχικά με τους δημάρχους 220 γαλλικών πόλεων, ώστε να συγκεντρώσει τους λογαριασμούς των ζημιών από τους τοπικούς αξιωματούχους.
Ο Γάλλος Πρόεδρος, σημειώνει το Politico, βαδίζει σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ της εκδήλωσης της ενσυναίσθησης για τη δολοφονία του 17χρονου από αστυνομικό και της αποστολής ενός σκληρού μηνύματος για τα επεισόδια. Χαρακτήρισε «ασυγχώρητη» και «απαράδεκτη» τη δολοφονία του 17χρονου, αλλά ταυτόχρονα κατέκρινε τις ταραχές ως «απαράδεκτη εργαλειοποίηση του θανάτου ενός εφήβου».
Όμως και ο ίδιος γνωρίζει πως πέρα από τις όποιες επικοινωνιακές τακτικές, τα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα που ανέδειξαν οι ταραχές έχουν βαθιές ρίζες στη Γαλλία. Τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας έχουν αναζωπυρώσει μεταξύ άλλων τη συζήτηση για την αστυνομική βία, τον ρατσισμό σε βάρος των μειονοτήτων και την περιθωριοποίησή τους από το ίδιο το γαλλικό κράτος. Πρόκειται για ανοιχτά και άκρως ευαίσθητα ζητήματα στη γαλλική κοινωνία, όπως παραδέχονται σε ΜΜΕ και κρατικοί αξιωματούχοι, επώνυμα και ανώνυμα.
Η Γαλλία φαίνεται να βρίσκεται σε μια μόνιμη κρίση. Όπως υπενθυμίζει το Politico, πρόσφατα, ο Εμανουέλ Μακρόν «επιβίωσε» πολιτικά από τις σφοδρές αντιδράσεις – εντός και εκτός κοινοβουλίου – για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση. Όμως και η πρώτη του θητεία είχε σημαδευτεί από κοινωνικές ταραχές και κρίσεις, από τις διαμαρτυρίες των Κίτρινων Γιλέκων μέχρι την πανδημία του Covid-19 και την πανταχού παρούσα απειλή της τρομοκρατίας.
«Η Γαλλία μοιάζει με μια χύτρα ταχύτητας, κάθε κρίση απελευθερώνει τα προβλήματα, τις κοινωνικές συγκρούσεις, τις εντάσεις και την αμφισβήτηση των θεσμών. Το κράτος επικαλείται διαρκώς τις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφοσύνης, αλλά φαίνεται πως ολόκληρα τμήματα του πληθυσμού δεν βιώνουν κάτι τέτοιο», σημειώνει ο Μπούνο Κατρές, πολιτικός ερευνητής στο ινστιτούτο Sciences Po. Τώρα το σοκ και η έκρηξη οργής για το θάνατο του Ναέλ Μ., ο οποίος της μόλις 17 ετών και βορειοαφρικανικής καταγωγής, έφερε στην επιφάνεια θέματα διακρίσεων, κοινωνικής ένταξης και εγκληματικότητας στα προάστια των γαλλικών πόλεων.
Επίσης η δημόσια πίεση για τις βίαιες, φονικές και ρατσιστικές πρακτικές της γαλλικής αστυνομίας εντείνεται και η κυβέρνηση καλείται να επανεξετάσει τους κανονισμούς εμπλοκής αλλά και την εν γένει λειτουργία της αστυνομίας, η οποία έχει αναδειχθεί στη σκληρότερη της Ευρώπης.
Ο δε περιορισμός των εντάσεων από τους νέους των προαστίων, που οδηγούνται διαρκώς στο περιθώριο και βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα μαύρο παρόν και εξίσου μαύρο μέλλον, απαιτεί ριζικές πολιτικές και ασφαλώς περισσότερα κεφάλαια για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών των κοινωνικών ανισοτήτων, σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η εργασία και η στέγαση.
Πολιτικά η κατάσταση είναι ακόμη δυσκολότερη για τον Μακρόν, πόσο μάλλον έχοντας χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία από τις προηγούμενες εκλογές και βλέποντας την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν να ανεβάζει τα ποσοστά της και να τον κατηγορεί για την εγκληματικότητα και τη μετανάστευση. Κυβερνητικός αξιωματούχος, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είπε πως οι πρόσφατες ταραχές αποκάλυψαν αδυναμίες που θα μπορούσαν «να ενθαρρύνουν έναν λαϊκιστικό λόγο». «Η πολιτική απάντησή μας πρέπει να είναι λογική, να αντιμετωπίζει την πραγματικότητα και την καθημερινή ζωή των Γάλλων», πρόσθεσε. Είναι πιο εύκολο να το λες από το να το κάνεις, σχολιάζει το Politico.
