Διαγνωσμένος με αυτισμό και καθυστέρηση στην ανάπτυξη από τα νεαρά του χρόνια, ο Jason Arday δεν μπορούσε να μιλήσει μέχρι την ηλικία των 11 και δεν μπορούσε να διαβάσει ή να γράψει μέχρι τα 18 του. Σήμερα, σε ηλικία 37 ετών, πρόκειται να γίνει ο νεότερος μαύρος που διορίστηκε ποτέ σε θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.
Από μικρό παιδί ο νεαρός Jason, αν και δεν μπορούσε να μιλήσει, αμφισβητούσε με θέρμη τον κόσμο γύρω του. «Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι άστεγοι;» θυμάται να αναρωτιέται. «Γιατί υπάρχει πόλεμος;»
Ο καθηγητής Arday, κοινωνιολόγος πλέον, γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Clapham του νοτιοδυτικού Λονδίνου, λέει ότι αυτό που διαμόρφωσε τις σκέψεις του ήταν η παρακολούθηση της απελευθέρωσης του Νέλσον Μαντέλα από τη φυλακή στην τηλεόραση και ο συμβολικός θρίαμβος της Νότιας Αφρικής στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ράγκμπι του 1995.
Θυμάται ότι συγκινήθηκε βαθιά από τον πόνο των άλλων και ότι ένιωσε έντονη την ανάγκη να δράσει. «Θυμάμαι να σκέφτομαι ότι αν δεν τα καταφέρω ως ποδοσφαιριστής ή επαγγελματίας παίκτης του σνούκερ, τότε θέλω να σώσω τον κόσμο», λέει χαρακτηριστικά.
Με την υποστήριξη του μέντορα, καθηγητή και φίλου του στο κολέγιο, Sandro Sandri, ο καθηγητής Arday άρχισε τελικά να διαβάζει και να γράφει στα τέλη της εφηβείας του. Στη συνέχεια, πήρε πτυχίο στη φυσική αγωγή και τις εκπαιδευτικές σπουδές από το Πανεπιστήμιο του Surrey, προτού εκπαιδευτεί ως καθηγητής φυσικής αγωγής.
Το γεγονός ότι μεγάλωσε σε μια σχετικά μειονεκτική περιοχή και στη συνέχεια εργάστηκε ως δάσκαλος σε σχολείο, όπως αναφέρει, του έδωσε «εκ των έσω» την ξεκάθαρη εικόνα των συστημικών ανισοτήτων που αντιμετώπιζαν οι νέοι που ανήκαν σε εθνικές μειονότητες στην εκπαίδευση.
Πως αποφάσισε να γίνει καθηγητής κοινωνιολογίας
Σε ηλικία 22 ετών, ο καθηγητής Arday ενδιαφέρθηκε για την ιδέα της πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών και μίλησε γι’ αυτό με τον μέντορά του. «Ο Sandro μου είπε: ‘’Νομίζω ότι μπορείς να το κάνεις αυτό – νομίζω ότι μπορούμε να τα βάλουμε με τον κόσμο και να κερδίσουμε’’», λέει.
«Κοιτάζοντας πίσω, τότε ήταν που πίστεψα για πρώτη φορά πραγματικά στον εαυτό μου. Πολλοί ακαδημαϊκοί λένε ότι σκόνταψαν σε αυτό το επάγγελμα, αλλά από εκείνη τη στιγμή ήμουν αποφασισμένος και συγκεντρωμένος – ήξερα ότι αυτός θα ήταν ο στόχος μου».
Το να γίνει ακαδημαϊκός, ωστόσο, ήταν πολύ δύσκολο, ιδίως επειδή είχε ελάχιστη πρακτική κατάρτιση ή καθοδήγηση σχετικά με το πώς να το κάνει.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο καθηγητής Arday εργαζόταν ως λέκτορας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το βράδυ, οι ώρες του ήταν γεμάτες με τη σύνταξη ακαδημαϊκών εργασιών και τη μελέτη της κοινωνιολογίας. «Όταν άρχισα να γράφω ακαδημαϊκές εργασίες, δεν είχα ιδέα τι έκανα», λέει. «Δεν είχα μέντορα και κανείς δε μου έδειξε ποτέ πώς να γράφω. Ό,τι υπέβαλα απορρίφθηκε. Η διαδικασία της αξιολόγησης από ομότιμους ήταν τόσο σκληρή, που ήταν σχεδόν αστεία, αλλά την αντιμετώπισα ως εμπειρία μάθησης και, παραδόξως, άρχισα να την απολαμβάνω».
Ο καθηγητής Arday απέκτησε δύο μεταπτυχιακούς τίτλους και ένα διδακτορικό στις εκπαιδευτικές σπουδές.
Ερωτηθείς πότε συνειδητοποίησε ότι είναι κοινωνιολόγος, λέει ότι αυτό συνέβη μάλλον το 2015. «Μετά από σκέψη, ήταν αυτό που ήθελα να κάνω». Οκτώ χρόνια μετά, είναι έτοιμος να γίνει καθηγητής κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης στο Κέιμπριτζ.
Σύμφωνα με το bbc.com, αυτή τη στιγμή υπάρχουν πέντε μαύροι άνθρωποι που είναι καθηγητές στο πανεπιστήμιο. Τα επίσημα στοιχεία από την Υπηρεσία Στατιστικής της Ανώτατης Εκπαίδευσης δείχνουν πώς, το 2021, μόλις 155 από τους περισσότερους από 23.000 καθηγητές πανεπιστημίου στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν μαύροι.
Ο καθηγητής Arday, ο οποίος θα αναλάβει το νέο του ρόλο στις 6 Μαρτίου, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη βελτίωση της εκπροσώπησης των εθνοτικών μειονοτήτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. «Το έργο μου επικεντρώνεται κυρίως στο πώς μπορούμε να ανοίξουμε τις πόρτες σε περισσότερους ανθρώπους από μειονεκτούντα περιβάλλοντα και να εκδημοκρατίσουμε πραγματικά την τριτοβάθμια εκπαίδευση», λέει.
«Ελπίζω ότι η παρουσία μου σε ένα μέρος, όπως το Κέιμπριτζ, θα μου δώσει τη δυνατότητα να ηγηθώ αυτής της ατζέντας σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο», σημειώνει ο Arday. «Το να μιλάς γι’ αυτό είναι ένα πράγμα- το να το κάνεις είναι αυτό που έχει σημασία».
