Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ετοιμάζεται μέχρι το τέλος Ιουνίου να ακυρώσει την ιστορική απόφαση του 1973 με την οποία αναγνωρίστηκε το δικαίωμα στην άμβλωση. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν σχετικοί ομοσπονδιακοί νόμοι, η απόφαση ορόσημο του Ανώτατου Δικαστηρίου, που έχει μείνει στην ιστορία ως «Ρόου εναντίον Γουέιντ», είναι εκείνη που εγγυάται το δικαίωμα μιας γυναίκας στην άμβλωση στις ΗΠΑ.
Μια δικαστική απόφαση του 1992 επιτρέπει την πρόσβαση στην άμβλωση όσο το έμβρυο δεν είναι ακόμη βιώσιμο, δηλαδή περί την 22η ως την 24η εβδομάδα της κύησης.
Οι πολιτείες, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, δεν επιτρέπεται να θεσπίσουν νόμους που θα «επιβάρυναν ασκόπως» μια γυναίκα που επιθυμεί να υποβληθεί σε άμβλωση.
Αυτό το νομικό πλαίσιο πιθανόν να ανατραπεί σύντομα.
Σύμφωνα με ένα προσχέδιο απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο διέρρευσε στον Τύπο στις αρχές Μαΐου, η συντηρητική πλειοψηφία του 9μελούς Σώματος αναμένεται να ανατρέψει την ιστορική απόφαση του 1973.
«Αναμένουμε ότι θα ανατραπεί η απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ» έγραψε ο δικαστής Σάμιουελ Αλίτο, ο οποίος συνέταξε το προσχέδιο απόφασης. «Ήρθε η ώρα να σεβαστούμε το σύνταγμα και να επιστρέψουμε το ζήτημα της άμβλωσης στους εκλεγμένους από τον λαό εκπροσώπους» έκρινε.
Εν αναμονή της ανατροπής του νόμου, οι βουλευτές σε 13 πολιτείες υπό ρεπουμπλικανική διακυβέρνηση έχουν προετοιμάσει ήδη πολιτειακούς νόμους που θα τεθούν άμεσα σε ισχύ σε περίπτωση που το Ανώτατο Δικαστήριο ανατρέψει την απόφαση «Ρόου εναντίον Γουέιντ».
Κάποιες πολιτείες απαιτούν γονεϊκή συναίνεση
Οι συντηρητικές πολιτείες έχουν επί μακρόν δοκιμάσει τα όρια της «άσκοπης επιβάρυνσης» για να επιβάλλουν νόμους που περιορίζουν την άμβλωση υποχρεώνοντας πολλές κλινικές να κλείσουν.
Οι πολιτείες της Δυτικής Βιρτζίνια και του Μισσισιπή, για παράδειγμα, έχουν η καθεμία από μια κλινική για άμβλωση, ενώ στην Καλιφόρνια υπάρχουν περισσότερες από 150.
Κάποιες πολιτείες υποχρεώνουν τις ανήλικες να έχουν γονεϊκή συναίνεση προτού υποβληθούν σε άμβλωση ή να ακούσουν τον χτύπο της καρδιάς του εμβρύου.
Από την 1η Σεπτεμβρίου το Τέξας, έπειτα από έναν μακρύ δικαστικό αγώνα, έχει απαγορεύσει τις αμβλώσεις μετά τις έξι εβδομάδες, προτού κάποιες γυναίκες συνειδητοποιήσουν ότι είναι έγκυες.
Τα χρήματα είναι ένας άλλος παράγοντας. Σχεδόν 12 πολιτείες απαγορεύουν την αποζημίωση μιας γυναίκας που υποβάλλεται σε άμβλωση από τα ασφαλιστικά ταμεία. Όμως άλλες 15 πολιτείες αποζημιώνουν από τα δημόσια ταμεία τις γυναίκες χαμηλού εισοδήματος που προβαίνουν σε αυτή τη διαδικασία.
Φτώχεια και μειονότητες
Το 2020 πραγματοποιήθηκαν πάνω από 930.000 αμβλώσεις στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Guttmacher, το οποίο παρατήρησε αύξηση πρόσφατα έπειτα από 30 χρόνια σταθερής μείωσης του αριθμού τους.
Αυτό αναλογεί σε 14,4 αμβλώσεις για κάθε 1.000 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, περίπου ίδιο ποσοστό με εκείνο στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες.
Σχεδόν το 50% των γυναικών που υποβάλλονται σε άμβλωση ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας με τις μαύρες και ισπανόφωνες γυναίκες να υπερτερούν αριθμητικά με 29% και 24% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τα Αμερικανικά Κέντρα για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών, το 92,2% των αμβλώσεων στις ΗΠΑ πραγματοποιείται κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης.
Διχασμένη η κοινή γνώμη
Ποσοστό μεγαλύτερο του 60% των Αμερικανών θεωρεί ότι η άμβλωση θα πρέπει να παραμείνει νόμιμη σε κάθε περίπτωση ή στις περισσότερες περιπτώσεις, ένα ποσοστό το οποίο έχει παραμείνει σχετικώς σταθερό τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με μια έρευνα του Ερευνητικού Κέντρου Pew.
Αλλά υπάρχουν τεράστιες διαφορές με βάση τις πολιτικές πεποιθήσεις: το 80% των Δημοκρατικών πιστεύει ότι η άμβλωση θα πρέπει να παραμείνει νόμιμη σε όλες ή στις περισσότερες περιπτώσεις, ενώ μόλις το 35% των Ρεπουμπλικανών εκτιμά το ίδιο.
Και το χάσμα διευρύνεται. Τα ποσοστά αυτά ήταν 72% και 39% αντίστοιχα το 2016.
Μεγάλο ρόλο παίζουν και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις. Το 77% των λευκών Ευαγγελιστών πιστεύει ότι η άμβλωση θα πρέπει να είναι παράνομη στις περισσότερες περιπτώσεις.
Κατά την προεκλογική του εκστρατεία το 2016, ο ρεπουμπλικανός Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να προσελκύσει πολλούς ψηφοφόρους από τη θρησκευόμενη Δεξιά με την υπόσχεσή του να διορίσει δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο που έχουν ίδιες απόψεις με εκείνους και που θα ήταν έτοιμοι να ακυρώσουν την ιστορική απόφαση.
Κατά την τετραετή παραμονή του στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ διόρισε τρεις δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο χαρίζοντας έτσι στους συντηρητικούς μια ισχυρή πλειοψηφία 6-3.
