Η πανδημία μας στέρησε πολλά. Ένα από αυτά ήταν η αίσθηση της όσφρησης. Το Μουσείο του Πράδο στη Μαδρίτη αποφάσισε να πάρει πρωτοβουλία να αποκαταστήσει την «κανονικότητα». Έτσι σε έκθεση που φιλοξενεί οι υπεύθυνοι προνόησαν ώστε οι χιλιάδες επισκέπτες που κάθε χρόνο κοντοστέκονται για να αποθαυμάσουν τον πίνακα του 17ου αιώνα του Γιαν Μπρύγκελ του Πρεσβύτερου «Η Αίσθηση της Όσφρησης» να απολαμβάνουν τις μυρωδιές της πλούσια χλωρίδας.
Ο εν λόγω πίνακας απεικονίζει μία γυμνή γυναίκα με ένα μικρό παιδί και τριγύρω ζώα και ολάνθιστα λουλούδια.
Η έκθεση βασίζεται στην ιδέα της σειράς έργων «Πέντε Αισθήσεις» που δημιούργησε ο Μπρύγκελ μεταξύ 1617 και 1618 στην Αντβέρπη μαζί με τον φίλο και συνεργάτη του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, ο οποίος ζωγράφισε τις αλληγορικές φιγούρες.
Η «La esencia de un cuadro. Una exposición olfativa (Η Ουσία Ενός Πίνακα. Μια Οσφρητική Έκθεση» όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, φέρνει στο προσκήνιο ότι η ζωγραφική αντί να είναι μια απλή προσομοίωση της πραγματικότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εικονίσει μια μεγαλύτερη ομοιότητα με την ίδια την πραγματικότητα.
Από κοινού, ο Alejandro Vergara, επικεφαλής επιμελητής Φλαμανδικών και Βορειοευρωπαϊκών έργων ζωγραφικής στο Πράδο και ο Gregorio Sola, επικεφαλής αρωματοποιός στην ισπανική αρωματοποιία Puig επέλεξαν 10 αντικείμενα από τον πίνακα «Η Αίσθηση της Όσφρησης» – κυρίως λουλούδια, όπως γιασεμί, τριαντάφυλλο, αραλία, ίριδα, πορτοκαλανθό, ασφόδελο και γαρύφαλλο αλλά και μια συκιά και ένα ζευγάρι δερμάτινα γάντια- για να παρουσιάσουν τα αρώματά τους. Ενδιαφέρον έχει το ότι επέλεξαν να παρουσιάσουν και μια πλέον δυσάρεστη οσμή, αυτή της μοσχογαλής.
Καθώς οι επισκέπτες εισέρχονται στην Αίθουσα 83, σε τέσσερις σταθμούς που εκλύουν οσμές και βρίσκονται μπροστά από τον πίνακα έχουν τη δυνατότητα, σε οθόνη, να απομονώσουν και να κάνουν ζουμ στα οσφρητικά στοιχεία του έργου, εκλύοντας την οσμή που αντιστοιχεί. Οι συσκευές ακούν στο όνομα AirParfum (είναι πατέντα της Puig) εκλύουν στον αέρα σωματίδια τα οποία μπορεί να μυρίσει ο επισκέπτης φορώντας μάσκα – είναι υποχρεωτική – από απόσταση μισού μέτρου.
Ο Vergara εξήγησε ότι αποφάσισε να ενσωματώσει οσφρητικό στοιχείο αφότου διάβασε επιστολή που έστειλε στον Μπρύγκελ ένας από τους πάτρονές του, ο Ιταλός καρδινάλιος Φεντερίκο Μπορομέο. Στην επιστολή, ο φημισμένος μαικήνας καλλιτεχνών έγραφε ότι όταν έβλεπε τον χειμώνα λουλούδια που είχε ζωγραφίσει ο Μπρύγκελ μπορούσε να μυρίσει τους ευωδιαστούς ανθούς.
Η έκθεση «Η Ουσία Ενός Πίνακα. Μια Οσφρητική Έκθεση» στο Πράδο ολοκληρώνεται στις 3 Ιουλίου.
