Τους ονόμασαν «ανθρώπους που διαλύουν τους μύθους»: πρόκειται για ευρωπαίους ειδικούς οι οποίοι σαρώνουν τις πληροφορίες και τις ειδήσεις που μεταδίδουν τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, ιδιαίτερα για την Κριμαία και την Ουκρανία, στην προσπάθειά τους να απαντήσουν και να συγκροτήσουν μια «αντι-προπαγάνδα» προς χρήση στις χώρες όπου ζουν ρωσόφωνες μειοψηφίες.
Η απόφαση να δίνονται απαντήσεις στην εκστρατεία παραπληροφόρησης αυτών των μέσων ελήφθη από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των «28» στις 19 και 20 Μαρτίου, στις Βρυξέλλες. Αλλά δεν δόθηκε μεγάλη έκταση, καθώς οι ηγέτες θέλουν να «παγώσουν» τη συζήτηση για τις κυρώσεις με δεδομένη τη μείωση των συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία.
Η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για τις διεθνείς υποθέσεις Φεντερίκα Μογκερίνι εξουσιοδοτήθηκε να παρουσιάσει ένα «στρατηγικό σχέδιο», που θα βοηθήσει να ξεχαστεί ότι στη σύνοδο του ερχόμενου Μαΐου στη Ρίγα μόνο τρεις, και όχι έξι, χώρες (η Ουκρανία, η Γεωργία και ο Μόλδοβας) θα επιβεβαιώσουν την προσέγγισή τους με την ΕΕ. Το σχέδιο αυτό θα επικυρωθεί στη συνέχεια στη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου.
Σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, πρόκειται για μια «αντι-αφήγηση» με τη βοήθεια άρθρων, απόψεων, δεδομένων και μηνυμάτων, ακόμη και στη ρωσική γλώσσα. Το πρώτο βήμα αυτού του σχεδίου είναι η συγκρότηση μιας ομάδας επικοινωνίας. Το έργο της διπλωματικής υπηρεσίας θα συμπληρωθεί από το έργο ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Δημοκρατία, με στόχο την υποστήριξη των οπαδών της δημοκρατικής αλλαγής στις χώρες που συνορεύουν με την ΕΕ.
Η ρωσική προπαγάνδα έχει ξεκινήσει εδώ και πολλούς μήνες, γράφει ο Ζαν-Πιερ Στρουμπάντς στην εφημερίδα Μοντ. Η ουκρανική κρίση, σε συνδυασμό με την πολιτική των κυρώσεων που ακολουθεί η ΕΕ, έχει προκαλέσει μια σκλήρυνση του αντιδυτικού και εθνικιστικού λόγου του Κρεμλίνου. Καταφεύγοντας στη συνωμοσιολογία, ο πρόεδρος Πούτιν έχει υποστηρίξει από τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι η κρίση στην Ουκρανία προκλήθηκε και δημιουργήθηκε από ορισμένες δυτικές χώρες με σκοπό να δοθεί ένας λόγος ύπαρξης στο ΝΑΤΟ.
Στη συνέχεια, το περιβάλλον του προέδρου υποστήριξε ότι ο στόχος ήταν η απομόνωση της Ρωσίας, η οικονομική της ασφυξία και η ανατροπή του προέδρου της. Όσο για τους ουκρανούς διαδηλωτές, χαρακτηρίστηκαν από την αρχή «φασίστες» και «νεοναζί», όπως άλλωστε και οι υποστηρικτές τους. Η προσάρτηση της Κριμαίας, τέλος, συνέβαλε στο να ενισχυθεί ένα αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας και να χλευαστούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη, «μια δύναμη σε παρακμή».
Ανησυχώντας για την αντίδραση της ρωσικής κοινής γνώμης, που στηρίζει μαζικά τον Πούτιν, τέσσερις χώρες (η Βρετανία, η Δανία, η Εσθονία και η Λιθουανία) επεξεργάστηκαν μια πρώτη απάντηση τον περασμένο Ιανουάριο. Το σχέδιο εκείνο προέβλεπε τη δημιουργία ενός ρωσόφωνου καναλιού που θα αποτελούσε μια εναλλακτική λύση στα υπάρχοντα προγράμματα. Αλλά η ιδέα αυτή κρίθηκε ακριβή και αναποτελεσματική, και δεν προχώρησε.
Η Λετονία, που προεδρεύει αυτό το εξάμηνο της ΕΕ, πρότεινε τον Φεβρουάριο ένα σχέδιο δράσης κατά της παραπληροφόρησης, με στόχο κυρίως τις χώρες που γειτονεύουν με τη Ρωσία. Η Γερμανία, η Πολωνία και η Σουηδία συμφώνησαν με την πρωτοβουλία αυτή, ενώ η Ουγγαρία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Σλοβακία εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους. Οι χώρες αυτές υποστήριξαν ότι και μόνο η αναγγελία μιας τέτοιας πρωτοβουλίας σημαίνει ότι η Ρωσία έχει κερδίσει ήδη τη μάχη της ενημέρωσης. «Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι τα δικά μας μέσα ενημέρωσης είναι ανεξάρτητα», επισήμανε ένας Ιταλός διπλωμάτης.
