Με την επικείμενη αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ από την πολιτική σκηνή της Γερμανίας η ακροδεξιά στη χώρα θα χάσει τον βασικό της στόχο και θα πρέπει να ανανεώσει το πολιτικό της οπλοστάσιο.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) θα συγκεντρώσει ένα μάλλον απογοητευτικό ποσοστό στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής, όμως το κόμμα έχει εδραιωθεί στην εθνική πολιτική σκηνή.
Το σύνθημα «η Μέρκελ πρέπει να φύγει» –βασικό σλόγκαν του αντιμεταναστευτικού, αντισυστημικού κόμματος– θα πάψει να έχει νόημα μετά την αποχώρηση της Γερμανίδας καγκελαρίου από την πολιτική και θα αφήσει στη θέση του μια πιο διάχυτη οργή με περισσότερες μορφές.
«Η αποχώρηση της καγκελαρίου είναι κάτι καλό προς το παρόν διότι δημιουργεί χώρο για αλλαγή», εκτίμησε ο Τίνο Χρουπάλα, συμπρόεδρος και ομοσπονδιακός εκπρόσωπος του AfD.
«Οι επιπτώσεις της εποχής Μέρκελ θα βαραίνουν τη Γερμανία για καιρό», πρόσθεσε. «Η Άνγκελα Μέρκελ θα παραμείνει ως η χειρότερη καγκελάριος στην Ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας», τόνισε ο Χρουπάλα.
Το AfD κατηγορεί για πολλά την Μέρκελ: από «τη μαζική, παράνομη μετανάστευση» στη Γερμανία μετά την απόφασή της να ανοίξει τα σύνορα της χώρας στους πρόσφυγες από τη Συρία και το Ιράκ το 2015 και την «κοστοβόρα ενεργειακή μετάβαση» αφού αποφάσισε το 2011 να εγκαταλείψει σταδιακά η Γερμανία την πυρηνική ενέργεια, ως «την αέναη ροή ευρώ» στις χώρες της νότιας Ευρώπης.
Πρώτο κόμμα της αντιπολίτευσης
Η στρατηγική αυτή κατά της Μέρκελ επέτρεψε στο AfD το 2017 να εισέλθει με εντυπωσιακό τρόπο στο κοινοβούλιο, συγκεντρώνοντας το 12,6% των ψήφων, και να γίνει το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης.
Το AfD ιδρύθηκε το 2013 υιοθετώντας μια αντιευρωπαϊκή στάση, όμως κέρδισε ψηφοφόρους –κυρίως στην ανατολική Γερμανία– χάρη στην ολοένα και πιο ακραία ξενοφοβική και αντιισλαμική ρητορική του.
Όμως η στρατηγική αυτή φαίνεται ότι δεν λειτουργεί πια. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το AfD συγκεντρώνει μόλις το 11% στη πρόθεση ψήφου και πλέον αναζητεί τρόπους να ανανεωθεί.
«Η περίοδος αυτής της πολιτικής εναντίον ενός προσώπου έχει τελειώσει. Πρέπει να επιτεθούμε στην πολιτική ατζέντα της παγκοσμιοποίησης, χωρίς να αναφερόμαστε σε ονόματα», τονίζει ο Χρουπάλα.
«Η Μέρκελ ως πρόσωπο δεν έχει κανένα ενδιαφέρον, αλλά εκπροσωπεί ένα σύστημα (…) μπορούμε εύκολα να αντικαταστήσουμε το ‘η Μέρκελ πρέπει να φύγει’ με το ‘ο Λάσετ πρέπει να φύγει’, με το ‘ο Σολτς πρέπει να φύγει’ ή ‘η Μπέρμποκ πρέπει να φύγει’», ισχυρίζεται ο Κριστόφ Μπερντ, επικεφαλής της ομάδας Zukunft Ηeimat (Μέλλον Πατρίδα), αναφερόμενος στα δύο φαβορί των ομοσπονδιακών εκλογών, τον Σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς και τον συντηρητικό Άρμιν Λάσετ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο στόχος θα επιτευχθεί «όταν οι πολιτικές της αποφάσεις θα έχουν αντιστραφεί και η Μέρκελ θα έχει λογοδοτήσει πολιτικά και, εφόσον είναι απαραίτητο, δικαστικά».
Η φυγή της Μέρκελ δεν θα αποδυναμώσει την ακροδεξιά
«Αποφασίζοντας σκοπίμως να μην κλείσει τα γερμανικά σύνορα το 2015 όταν έφτασαν οι πρόσφυγες στη Γερμανία μέσω της Ουγγαρίας και της βαλκανικής οδού η Άγγελα Μέρκελ αναδείχθηκε στην προσωποποίηση του κακού για τη γερμανική ακροδεξιά», σχολιάζει ο Γιαν Ρίμπε του ιδρύματος αντιμετώπισης του ρατσισμού Amadeu- Antonio.
Το σύνθημα «η Μέρκελ πρέπει να φύγει» ήταν «περισσότερο ένα σύνθημα κατά του συστήματος παρά εναντίον του προσώπου της Μέρκελ και θα εξακολουθήσει να υφίσταται», συμφωνεί ο Μίρο Ντίτριχ, ειδικός του παρατηρητηρίου της ακροδεξιάς CeMAS.
Οι απόγονοι της Μέρκελ «δεν θα λειτουργήσουν τόσο καλά ως αποδιοπομπαίοι τράγοι, όμως αυτό σίγουρα δεν θα οδηγήσει σε μια μακροπρόθεσμη αποδυνάμωση της ακροδεξιάς», προειδοποιεί ο Ρίμπε.
Η ακροδεξιά «θα εξακολουθήσει να κατηγορεί τη Γερμανία ότι είναι μια δικτατορία και τους Σολτς και Λάσετ ως εκπροσώπους του συστήματος Μέρκελ. Αν η (επικεφαλής των Πρασίνων Αναλένα) Μπέρμποκ γίνει καγκελάριος, το μίσος κάποιων ενδέχεται να εκραγεί», προσθέτει.
Εξάλλου το AfD πρέπει να αλλάξει και πολιτικό πρόγραμμα. Η εμμονή του στη μετανάστευση δεν έχει πλέον τον ίδιο αντίκτυπο στους Γερμανούς όπως το 2017: μόνο το 20% εκτιμά ότι αποτελεί προτεραιότητα, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Bild, πολύ πίσω από τη διάσωση του κλίματος (35%) και τις συντάξεις (33%).
Σε αυτό προστίθενται οι συνεχείς εσωτερικές διαμάχες στο AfD, με τις αντιπαραθέσεις μεταξύ της πιο ακραίας πτέρυγας και των υπερμάχων μιας πιο ήπιας στάσης, αλλά και τη σχετική του αποτυχία μέχρι στιγμής να εκμεταλλευθεί το κίνημα κατά των μασκών στη Γερμανία.
