Στη Βραζιλία, τη δεύτερη πλέον πληγείσα χώρα από την πανδημία του νέου κορονοϊού μετά τις ΗΠΑ, ένα πράγμα φαίνεται να διασπείρεται ταχύτερα από τον ιό: οι ύποπτες και σε ορισμένες περιπτώσεις περίεργες στρατηγικές αντιμετώπισής του.
Οι προτάσεις για αμέτρητες αυτοσχέδιες θεραπείες μεταδίδονται μέσω του WhatsApp, του Facebook ή του παραδοσιακού τρόπου, «από στόμα σε στόμα».
Κάποιες φορές, μηνύματα ενθαρρύνουν τη χρήση φαρμάκων, όπως της υδροξυχλωροκίνης κατά της ελονοσίας, το οποίο ο πρόεδρος Μπολσονάρου προωθεί, παρά τις ελάχιστες αποδείξεις για την αποτελεσματικότητά του εναντίον της Covid-19.
Όμως, το ίδιο συχνά, οι προτάσεις είναι μάλλον εκκεντρικές: από φασόλια με μαγικές δυνάμεις σε ασπιρίνη διαλυμένη σε ζεστό μέλι.
«Νόσησα από τον νέο κορονοϊό, όμως παρείχαν μόνη μου φροντίδα στον εαυτό μου χρησιμοποιώντας θεραπευτικά βότανα», λέει η Μπετς Τσεϊροσίνα, μια πωλήτρια σε υπαίθριες αγορές, στην πόλη Μπέλεμ.
«Πήρα μερικά φύλλα από βαμβάκι και επαζότε. Τα πολτοποίησα σε ένα μίξερ, πρόσθεσα μέλι και έπινα μισό φλυτζάνι τρεις φορές την ημέρα», εξηγεί, ενώ στέκεται στον πάγκο της στην υπαίθρια αγορά, όπου πουλάει το μείγμα. Σύμφωνα με την ίδια, η δουλειά πηγαίνει όλο και καλύτερα.
Το μεγαλύτερο κράτος της Λατινικής Αμερικής γνωρίζει τι εστί παραπληροφόρηση, όμως επαγγελματίες υγείας προειδοποιούν ότι η κατάσταση ήταν σπάνια τόσο επικίνδυνη όσο σήμερα, καθώς θεραπείες αναπόδεικτης αποτελεσματικότητας κυκλοφορούν μεσούσης της πανδημίας.
Δεν είναι σαφές από πού προήλθαν οι «κομπογιαννίτικες» θεραπείες, αν και ειδικοί τονίζουν πως το άγχος που επικρατεί αποτελεί βασικό συστατικό τους, όταν οι πολιτικοί στέλνουν αντικρουόμενα μηνύματα ή απορρίπτουν τις συστάσεις των επαγγελματιών υγείας.
Στη Βραζιλία, ο πρόεδρος Μπολσονάρου έχει απορρίψει τον κορονοϊό χαρακτηρίζοντάς τον «γριπούλα», ενώ υποστηρίζει πως η εμπειρία του ως αθλητής του προσφέρει ανοσία από τις χειρότερες επιπτώσεις της νόσου.
Η Covid-19 έχει ήδη σκοτώσει περισσότερους από 45.000 ανθρώπους στη Βραζιλία, με τον αριθμό των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων να προσεγγίζει το 1 εκατομμύριο.
Μεταξύ των ασυνήθιστων «θεραπειών» που προτείνονται εναντίον του νέου κορονοϊού και έλαβαν δημοσιογράφοι του Ρόιτερς με μηνύματα στο WhatsApp τις τελευταίες εβδομάδες είναι η κατανάλωση φρούτων, όπως αβοκάντο και ανανά.
Στον Αμαζόνιο, οι ντόπιοι βασίζονται σε φυτικές θεραπείες, όπως το τσάι jambu, που χρησιμοποιείται συνήθως για την αντιμετώπιση του πονόδοντου.
Η Νατάλια Λεάλ, διευθύντρια περιεχομένου του Agencia Lupa, ενός ιστότοπου διασταύρωσης πληροφοριών, λέει πως η Βραζιλία ηγείται παγκοσμίως στην παραπληροφόρηση σχετικά με τον νέο κορονοϊό. Σε ανάλυση που έκανε ο ιστότοπος καταδεικνύεται ότι η Βραζιλία παρήγαγε μακράν τις πλέον ανακριβείς αναρτήσεις σχετικά με τον αριθμό των θανάτων από την Covid-19 και των κρουσμάτων από οποιαδήποτε άλλη χώρα παγκοσμίως.
Το Reuters δεν βρήκε καταγραφές περιστατικών με ασθενείς να αρρωσταίνουν σοβαρότερα από τις «φανταστικές» αυτές θεραπείες, όμως γιατροί τονίζουν ότι υπάρχουν Βραζιλιάνοι που αψηφούν τις ιατρικές συστάσεις σχετικά με την κοινωνική αποστασιοποίηση και βασίζονται σε αναπόδεικτες θεραπείες.
Και σε όλο αυτό δεν βοηθάει, λέει η Νατάλια Παστερνάκ, βιολόγος και επικεφαλής του Question of Science Institute, ενός think-tank στο Σάο Πάολο, που ο Μπολσονάρου προκρίνει μη αποδεδειγμένες θεραπείες.