Η πρώτη αμερικανική ταινία αντιναζιστικής προπαγάνδας, που παρουσίαζε αντισημιτικές ενέργειες στη Γερμανία του 1933 και μέχρι τώρα θεωρείτο «χαμένη», θα προβληθεί τον Οκτώβριο στη Νέα Υόρκη αφού η μοναδική κόπια της εντοπίστηκε και αποκαταστάθηκε από την Κινηματοθήκη των Βρυξελλών.

Το μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ «Χίτλερ, το βασίλειο του τρόμου» βρέθηκε κατά τύχη κρυμμένο μέσα σε ένα μεταλλικό κουτί, στα αρχεία της Βασιλικής Κινηματοθήκης του Βελγίου.

«Με τράβηξε ο τίτλος του ενώ έκανα μια βόλτα στις συλλογές. Ακολούθησε έρευνα του θέματος και αντιληφθήκαμε ότι επρόκειτο για τη μοναδική κόπια που είχε σωθεί», εξήγησε ο Μπρούνο Μεσντά, ο υπεύθυνος της ψηφιακής συλλογής του ιδρύματος.

Όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ, η ασπρόμαυρη ταινία έχει διάρκεια περίπου 65 λεπτά και γυρίστηκε από τον Κορνέλιους Βάντερμπιλτ, κληρονόμο μιας πλούσιας αμερικανικής οικογένειας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ο Βάντερμπιλτ, μαθητευόμενος δημοσιογράφος ακόμη, περιηγήθηκε στην Ευρώπη και βρέθηκε στο Βερολίνο στις 5 Μαρτίου 1933, την ημέρα που το ναζιστικό κόμμα κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές. Κινηματογράφησε τα πλήθη των υποστηρικτών του Αδόλφου Χίτλερ, τις στρατιωτικές παρελάσεις αλλά και τη φυγή των Εβραίων.

Μετά από ένα βιαστικό μοντάζ, η ταινία «Το βασίλειο του τρόμου» προβλήθηκε τον Απρίλιο του 1934 σε έναν κινηματογράφο του Μπρόντγουεϊ. “Είχε μεγάλη επιτυχία, η αίθουσα ήταν γεμάτη”, σχολίασε ο Μεσντά. Παρά την επιτυχία όμως, η διανομή του ντοκιμαντέρ σταμάτησε καθώς διαμαρτυρήθηκε ο τότε πρεσβευτής της Γερμανίας στις ΗΠΑ και η Ουάσινγκτον ήθελε να διατηρήσει καλές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Πέντε χρόνια αργότερα, το 1939, η ταινία ξαναπροβλήθηκε με ενσωματωμένες σκηνές από την εισβολή των ναζί στην Πολωνία, αλλά πέρασε απαρατήρητη.

«Το ενδιαφέρον για την ταινία αυτή δεν είναι κινηματογραφικό –έχει κακή σκηνοθεσία και κακό μοντάζ– αλλά ιστορικό. Είναι μια ουσιαστική μαρτυρία», σχολίασε ο Μεστνά.

Ο Βάντερμπιλτ ισχυριζόταν ότι ήταν ο μοναδικός Αμερικανός που πήρε συνέντευξη από το Χίτλερ την ημέρα του εκλογικού θριάμβου του. Η συνάντηση αυτή, που δεν έχει αποδειχθεί, αναπαριστάνεται στην ταινία με έναν ηθοποιό στο ρόλο του Χίτλερ και τον δημοσιογράφο να ρωτάει ποια είναι τα σχέδιά του για τους Εβραίους.

Η ταινία θα προβληθεί για πρώτη φορά στις 26 Οκτωβρίου στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (ΜΟΜΑ) της Νέας Υόρκης, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 75 ετών από την ίδρυση της Κινηματοθήκης.