Τι «cramine»! Δεν θέλει κανείς να εγκαταλείψει το «douillette» του παρά μόνο για να καταβροχθίσει ένα «mique» ή έστω ένα «cromesquis». Δυσκολεύεστε να παρακολουθήσετε; Είναι καιρός να ανοίξετε το Petit Larousse και το Robert illustré 2018.

Το Petit Larousse ανακοινώνει την άφιξη 150 νέων λέξεων, εννοιών, φράσεων και εκφράσεων -μεταξύ των οποίων η «douillette» (πάπλωμα) από το Κεμπέκ – και περίπου πενήντα νέων προσωπικοτήτων, μεταξύ των οποίων ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, στη νέα έκδοσή του. Το εικονογραφημένο Robert περιλαμβάνει συνολικά περίπου 200 νέα λήμματα (μεταξύ των οποίων επίσης ο Εμανουέλ Μακρόν) στο λεξικό του, όπως αυτή η «cramine» (έντονο κρύο) που μας ήρθε από την Ελβετία όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Καθώς φέτος είναι μια εκλογική χρονιά στη Γαλλία, πολλές νέες λέξεις συνδέονται με την πολιτική. Έτσι το Petit Larousse εισάγει στο λεξικό του τη λέξη «hacktivisme» (ο ψηφιακός ακτιβισμός) και «ubérisation» (από την ονομασία της εταιρείας ταξί Uber, «ουμπεροποίηση», η χρήση υπηρεσιών που επιτρέπει στον πελάτη και τον επαγγελματία να έρχονται σε άμεση επαφή με τη χρήση νέων τεχονολογιών), ενώ το Robert καταχωρεί τη λέξη «post-vérité» (μετα-αλήθεια) και «burkini».

Αν το όνομα του νέου προέδρου, που εξελέγη στις 7 Μαΐου, φιγουράρει στα δύο λεξικά, το όνομα του νέου Γάλλου πρωθυπουργού, του Εντουάρ Φιλίπ, λάμπει διά της απουσίας του.

«Καθυστερήσαμε την έκδοση του λεξικού έως τις 8 Μαΐου ώστε να μπορέσουμε να συμπεριλάβουμε το όνομα του νέου προέδρου», λέει η Καρίν Ζιράκ-Μαρινιέ, διευθύντρια του τμήματος λεξικών των εκδόσεων Larousse.

Μια αναφορά, με φωτογραφία, γίνεται στον πρόεδρο (ανάμεσα στον λατίνο συγγραφέα Μακρόβιο και στο λήμμα για τη Μαδαγασκάρη), όμως το Larousse πέτυχε επίσης τον τεχνικό άθλο να τοποθετήσει τον Εμανουέλ Μακρόν σε ένα από τα 160 πλαίσιά του (εκείνο για τους προέδρους της Πέμπτης Δημοκρατίας) και σε δύο χρονολογικούς πίνακες που συνοδεύουν το εκτενές άρθρο για τη Γαλλία.

Περισσότερο από την πολιτική, η γαστρονομία παραμένει ο μεγάλος προμηθευτής νέων λέξεων. Η «focaccia» (ιταλική σπεσιαλιτέ) κάνει την είσοδό της στο Larousse, καθώς και το «tangelo» (ένα εσπεριδοειδές) ή η «mique» (ένα πιάτο της Ακουιτανίας), ενώ στο Robert τραγανίζουν μια «ciabatta» (μια άλλη ιταλική σπεσιαλιτέ), το «combava» (ένα άλλο εσπεριδοειδές) και το «cromesquis» (κεφτέδες με τυρί) που μπορούν προφανώς να ταιριάξουν σε έναν «flexitarien» (κάποιος που μειώνει την κατανάλωση κρέατος).

Τα δύο λεξικά υιοθέτησαν ορισμένες κοινές λέξεις όπως «gameur» (ο παθιασμένος με τα παιχνίδια βίντεο) αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να «spoiler», δηλ. να αποκαλύψουμε το περιεχόμενο όλων όσα μπορεί κάποιος να βρει στα λεξικά αυτά.

Η αγάπη για το «biscome»

Οι λέξεις της γαλλοφωνίας και των περιφερειακών γαλλικών γλωσσών αποδεικνύονται ιδιαίτερα επινοητικές. Χάρη στο Petit Larousse θα ξέρουμε σε ποια περίπτωση θα ζητήσουμε από έναν παρτενέρ να «bisser» (πρόσκληση σε χορό), κάτι που μπορεί να είναι ένας καλός λόγος να «faroter» (καυχιέμαι). Περνώντας στην Ελβετία, μπορεί κανείς να δοκιμάσει ένα «biscome» (ψωμί με τζίντζερ) εν πλήρη γνώσει του, χάρη στο Robert.

Όσον αφορά τις προσωπικότητες, σημειώνεται η είσοδος στο Petit Larousse του συγγραφέα Ζαν-Κριστόφ Ρουφέν (Jean-Christophe Ruffin – «αναδόχου» της έκδοσης του 2018), μέλους της Γαλλικής Ακαδημίας, και της χορεύτριας Ορελί Ντιπόν.

«Για πολύ καιρό, το λεξικό ήταν για μένα συνώνυμο ενός εφιάλτη. Κάθε φορά που έκανα ένα ορθογραφικό λάθος, ο πατέρας μου μού φώναζε να κοιτάξω το Larousse», λέει η διευθύντρια χορού στην Όπερα του Παρισιού. «Αλλά τώρα είμαι εκεί και αυτό τα αλλάζει όλα».

Εκτός από το Petit Larousse, η χορεύτρια έχει κάνει επίσης την είσοδό της στο Robert.

Ο αθλητής του χάντμπολ Νικολά Καραμπατίτς, ο σεφ Μπερνάρ Πακό, ο αλγερινός συγγραφέας Μπουάλεμ Σανσάλ, ο ελβετός κομίστας Κοζί ή ακόμη ο αθλητής του διάθλου Μαρτίν Φουρκάντ βρίσκονται επίσης στο Petit Larousse πλάι στη σοπράνο Πατρίσια Πετιμπόν, τον ιστορικό Μισέλ Βινόκ ή ακόμη την ηθοποιό Κατρίν Φρο.

Στο Robert καταχωρίζεται επίσης η μυστηριώδης ιταλίδα μυθιστοριογράφος Έλενα Φεράντε, ο συνάδελφός της Έρι ντε Λούκα, ο κωμικός Ομάρ Σι, η αμερικανίδα φωτογράφος Άνι Λάιμποβιτς ή ο οικονομολόγος Ζαν Τιρόλ.

Σημειώνει επίσης κανείς περίεργες απουσίες όπως εκείνην του αγαπημένου ποδοσφαιριστή των Γάλλων Αντουάν Γκριζμάν.

Τα Robert και Petit Larousse θα κυκλοφορήσουν στις 15 και 20 Ιουνίου στη Γαλλία, στο Βέλγιο και στην Ελβετία. Στο Κεμπέκ αναμένεται να κυκλοφορήσουν τον Ιούλιο.