Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία θα είναι διαφανής ως προς τους στόχους του, χωρίς φόβο δυσδιάκριτου νοήματος στην πολιτική των δύο μονομάχων, ούτε με σημεία επαφής μεταξύ του προγράμματός τους. Ο Εμμανουέλ Μακρόν, επικεφαλής του νέου κινήματος En Marche! Έλαβε τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο των εκλογών στις 23 Απριλίου. Τον ακολουθεί η Μαρίν Λεπέν ,επικεφαλής του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου.
Αμφότεροι θα διασταυρώσουν τα ξίφη τους για την τελική νίκη στις 7 Μαΐου. Ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας θα είναι είτε ένας πρώην τραπεζίτης με λιγοστή πολιτική εμπειρία κι ένα φιλοευρωπαϊκό και φιλελεύθερο μήνυμα, είτε η διάδοχος της ακροδεξιάς, που υποστηρίζει την έξοδο από την ΕΕ. Ο Μακρόν φαντάζει μακράν ως ο επικρατέστερος για τη νίκη στον β’ γύρο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις κι ήδη έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους στο πρόσωπό του ο σοσιαλιστής κι ο συντηρητικός αντίπαλός του. Ο αριστερός Ζαν-Λυκ Μελανσόν ακόμη δεν έχει ταχθεί υπέρ του, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η πρόκριση του 39χρονου Μακρόν και της 48χρονης Λεπέν στον β’ γύρο άφησε εκτός νυμφώνος για πρώτη φορά από συστάσεως της 5ης Δημοκρατίας τις μεγάλες πολιτικές οικογένειες της Γαλλίας-Σοσιαλιστές και Γκωλλικούς. Φέρει αντιμέτωπους δύο υποψήφιους που διαρρήδην απορρίπτουν την ετικέτα αριστερά/δεξιά και επιδιώκουν να θεωρηθεί πως το μήνυμά τους διεμβολίζει και διαπερνά τις παρατάξεις. Ακόμη κι η Λεπέν εντάσσεται στην παράδοση και στη φιλοσοφία της αυτόχθονου γαλλικής ακροδεξιάς. Αλλά κι ο Μακρόν – παρ’ όλο που πολιτικά ανδρώθηκε μέσα στο περιβάλλον του Φρανσουά Ολάντ – η παράταξή του δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ταυτίζεται με την κεντροαριστερά, προτείνοντας κατ’ ουσίαν έναν τρίτο δρόμο.
Λίγα δευτερόλεπτα μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων , ο Μακρόν άρχισε να λαμβάνει έναν καταρράκτη από μηνύματα συμπαράστασης, που προέρχονταν τόσο από την αριστερά, αλλά κι από τον μεγάλο ηττημένο του α! γύρου, τον Ρεπουμπλικανό Φρανσουά Φιγιόν. Ο ίδιος ο Φιγιόν, οι πρώην ΥΠΕΞ Αλαίν Ζιπέ και Ζαν – Πιερ Ραφαρέν, η περιφερειακοί «βαρόνοι» της δεξιάς παράταξης, όπως ο Κριστιάν Εστροζί, έσπευσαν να δηλώσουν πως ψηφίζουν τον Μακρόν, προκειμένου να αναχαιτισθεί η Λεπέν. Η κινητοποίηση υπέρ του υποψηφίου της En Marche! Προοιωνίζει τον σχηματισμό ενός δημοκρατικού μετώπου – μία πλατιά συμμαχία δεξιάς, κέντρου και αριστεράς – κατά της ακροδεξιάς.
Η τελική αναμέτρηση μεταξύ Λεπέν και Μακρόν ενισχύει επίσης και την αμφιβολία γύρω από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που θα διαθέτει ο επόμενος πρόεδρος. Γιατί όποιος και να κερδίσει τον Μάιο, είναι άδηλο εάν το κόμμα του θα καταφέρει στις βουλευτικές εκλογές της 11ης και 18ης Ιουνίου τέτοια αποτελέσματα ώστε να διαθέτει τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών για να κυβερνήσει αυτοδύναμα.
Συνεπώς ξεκινούν δύο εβδομάδες έντονης προεκλογικής εκστρατείας κατά την οποία θα συγκρουσθούν δύο διαμετρικά αντίθετες απόψεις για το μέλλον της Γαλλίας, την Ευρώπη και τον κόσμο. Ο παλμός της ομοιάζει με την ένταση του Ιουνίου του 2016 στη Βρετανία, όταν οι πολίτες έπρεπε ν’ αποφασίσουν για την παραμονή της χώρας, ή όχι, στην ΕΕ, αλλά και στην αναμέτρηση τον Νοέμβριο του ίδιου έτους ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και τη Χίλαρι Κλίντον για την προεδρία των ΗΠΑ.
Είναι η ίδια ψυχολογία και συμπεριφορά που διαπνέει όλες τις δυτικές κοινωνίες σε τούτην την περίπλοκη δεκαετία μετά την βαθιά οικονομική κρίση. Ανάλογα βέβαια με τη χώρα, σύμφωνα με το ιδεολογικό πρόσημο όποιου κάνει την ανάλυση, υιοθετεί πάντα και έναν διαφορετικό ορισμό, όμως οι διαχωριστικές γραμμές παραμένουν οι ίδιες: Λαός εναντίον Ελίτ. Οι χαμένοι εναντίον των κερδισμένων από την παγκοσμιοποίηση. Η επαρχία εναντίον των πόλεων. Οι άνθρωποι χωρίς ανώτερη μόρφωση ενάντια των προνομιούχων της γνώσης. Εθνικισμός κατά Διεθνισμού. Η αναδίπλωση απέναντι στο άνοιγμα. Ο οικονομικός παρεμβατισμός κατά της βελούδινης φιλελευθεροποίησης.
Τα προγνωστικά έδιναν σε περίπτωση πρόκρισης των Λεπέν και Μακρόν στον β’ γύρο μία πλατιά νίκη του Μακρόν. Όμως η κατάταξη αμφοτέρων μπορεί να μεταμορφώσει πλήρως τη φύση της εκστρατείας, καθώς στον α! γύρο οι διεκδικητές ήσαν ένδεκα. Οι Μακρόν και Λεπέν θα χρειασθεί να καταβάλουν μεγάλες δυνάμεις για να διευρύνουν την εκλογική τους βάση, να σαγηνεύσουν τους ψηφοφόρους των άλλων για να συγκεντρώσουν το απαραίτητο 50% +1 για την εκλογή τους. Εντός των προσεχών ημερών αναμένεται το μήνυμα του απερχόμενου προέδρου Φρανσουά Ολάντ υπέρ της ψήφου στον Μακρόν και τους άλλους υποψηφίους να εκφράζονται, αλλά και πιθανώς να λάβουν προσωπικά μέρος στην προεκλογική εκστρατεία, υπέρ του προσώπου που θα στηρίξουν.
Η Λεπέν βρίσκεται ήδη σε μία μειονεκτική θέση. Τα προγνωστικά την ήθελαν ως πρώτη στην κατάταξη στον α! γύρο: η δεύτερη θέση είναι ήδη μία προσωπική ήττα. (…) Το δράμα του Εθνικού Μετώπου (του κόμματος που ίδρυσε ο πατέρας της Ζαν-Μαρί Λεπέν και που τόσο η ίδια πάσχιζε να αποσείσει από πάνω το στίγμα που έφερε στην κοινωνία της Γαλλίας) σε όλες τις τελευταίες εκλογές είναι πως μολονότι ήταν εκείνο με τις περισσότερες ψήφους στις τοπικές και δημοτικές εκλογές, στον β’ γύρο όλα τα άλλα κόμματα συνασπίζονταν για να το κερδίσουν. (…) Το σύστημα με τους δύο γύρους, ακόμη και στις βουλευτικές εκλογές, το καταδικάζει σε ήττα. Και τούτο παραμένει πλέον το μεγάλο του εμπόδιο: να σπάσει στις 7 Μαΐου την προκατάληψη «όλοι εναντίον της Λεπέν».
Ο Μακρόν λόγω της θέσης του στο κέντρο της πολιτικής κονίστρας έχει ευκολότερη αποστολή στη συλλογή ψήφων, τόσο από την αριστερά, όσο κι από δεξιά του. Θα στηριχθεί στην υποστήριξή του από το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο κι από την μεγάλη δεξαμενή των ψηφοφόρων που βλέπουν στο πρόσωπο της Λεπέν το φάσμα του φασισμού. Όταν το 2002 ο πατέρας Λεπέν πέρασε απροσδόκητα στον β’ γύρο, εκατομμύρια ψηφοφόροι της Αριστεράς ψήφισαν τον δεξιό Ζακ Σιράκ και του έδωσαν την μεγαλύτερη νίκη πολιτικού στην ιστορία της 5ης Δημοκρατίας – και τούτη τη φορά κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί.
Σε κάθε περίπτωση όμως ο τελικός Μακρόν-Λεπέν αποτελεί μία ρήξη με το σύστημα, είναι μία απόρριψη – υπό διαφορετικό πρίσμα βέβαια για τον καθένα – με την πολιτική τάξη που δεσπόζει στη χώρα επί δεκαετίες. Πριν έναν χρόνο διαφαινόταν ότι στις προεδρικές εκλογές θα έρχονταν αντιμέτωποι υποψήφιοι όπως ο νυν πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ή ο προκάτοχός του Νικολά Σαρκοζί.
Τελικά θα είναι υποψήφιοι που σηματοδοτούν μία αλλαγή φρουράς στο πολιτικό κατεστημένο της Γαλλίας. Ο Ο Μακρόν ένας άγνωστος έως τώρα, που υπερπήδησε όλα τα απαιτούμενα στάδια για να φθάσει στην διεκδίκηση της προεδρίας, σε περίπτωση που νικήσει θα είναι ο νεώτερος πρόεδρος στην ιστορία της 5ης Δημοκρατίας και αυτό θα σηματοδοτούσε μία γενεαλογική ανανέωση, ένα νέο στιλ. Η νίκη του Μακρόν, ενός φιλοευρωπαίου, πρώην τραπεζίτη, υπέρμαχου της παγκοσμιοποίησης, φιλελεύθερου και αγαπητού στο σύστημα της χώρας, θα μας ανάγκαζε να μεταβάλουμε το αφήγημα περί καλπασμού του λαϊκισμού στις δυτικές κοινωνίες.
Η Λεπέν, μόλο που το επώνυμό της υπενθυμίζει μία πολιτική παρουσία από τη δεκαετία του ’50 και μολονότι χαίρει της υποστήριξης εκατομμυρίων Γάλλων ψηφοφόρων, είναι για χρόνια αποκλεισμένη από τους κύκλους της εξουσίας. Εάν κερδίσει, η αλλαγή φρουράς θα είναι λιγότερο σημαντική. Με μία πρόεδρο που επιζητεί την έξοδο από την ΕΕ και το ευρώ, που θέλει να κλείσει τα σύνορα στους μετανάστες, η Γαλλία κι η Ευρώπη θα εισέλθουν σε άγνωστες περιοχές.
