Στα άδυτα της πιο σκληρής φυλακής της Αυστραλίας βρέθηκαν ένας δημοσιογράφος και ένας φωτογράφος της εφημερίδας Sunday Telegraph.
Η επίσκεψή τους στη φυλακή υψίστης ασφαλείας Goulburn μόνο ήρεμη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αφού ορισμένοι έγκλειστοι τούς υποδέχτηκαν πετώντας μήλα και φωνάζοντας ρατσιστικά συνθήματα.
«Καθώς περνάμε πάνω από την πτέρυγα που φιλοξενεί κρατούμενους από το Λίβανο, ανάμεσα στα φυλάκια, ένα μισοφαγωμένο μήλο ξαφνικά περνάει ξυστά από το κεφάλι του φωτογράφου Sam Ruttyn… Από κάτω, τουλάχιστον 20 κρατούμενοι κάνουν θόρυβο και φωνάζουν Allahu Akbar… Έχουν μια στοίβα από μήλα και τα εκτοξεύουν προς το μέρος μας», περιγράφει ο δημοσιογράφος Yoni Bashan.
«Ε! Yoni» φώναξε ένας υποστηρικτής του Ισλαμικού Κράτους που εκτίει ποινή κάθειρξης 18 χρόνων για φόνο. «Θάνατος στους Εβραίους, θάνατος στους Αμερικανούς!»
Μέλη της Ομάδας Άμεσης Δράσης έφτασαν αμέσως στο σημείο για να αποκαταστήσουν την τάξη.
Βέβαια, προσβολές είχαν σημειωθεί και νωρίτερα. Στην πτέρυγα 4, μια παρέα Ιρλανδών επαινούσε το στενό τζιν του δημοσιογράφου: «Ω αδελφέ! Πώς χωράς εκεί μέσα; Αυτά είναι κοριτσίστικα τζιν, μοιάζουν με καλσόν». Όλα αυτά αποτελούν μέρος της εμπειρίας: η εκσφενδόνιση μήλων, ούρων, κοπράνων, καυτού νερού… αυτά είναι απλά μια μικρή ιδέα του τι συμβαίνει καθημερινά στη φυλακή «και ο λόγος που μας έφερε εδώ», σημειώνει ο Yoni Bashan.
Η Goulburn είναι υψίστης ασφαλείας φυλακή όπου κρατούνται οι πιο ειδεχθείς εγκληματίες, οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, θα φύγουν από εδώ μόνο μέσα σε φέρετρο. Είναι μια φυλακή του 19ου αιώνα, με πέτρες και κόκκινα τούβλα, τσιμέντο και ατσάλι. Το χειμώνα ξεπαγιάζουν, το καλοκαίρι βράζουν.
Εκεί ζουν 558 κρατούμενοι και επιπλέον 44 στην «Supermax», κάτι σαν την πτέρυγα με τους σκληροπυρηνικούς. Οι μισοί περίπου από τους τρόφιμους, ζουν υπό κάποιο καθεστώς προστασίας ή σε ξεχωριστούς χώρους γι’ αυτό και έχουν μειωθεί κατά πολύ οι μεταξύ τους δολοφονίες. Πριν από χρόνια, οι φόνοι αποτελούσαν ρουτίνα. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει, αλλά οι επιθέσεις ζουν και βασιλεύουν με τους φρουρούς να κάνουν τα πάντα για να τους αποτρέψουν, κρατώντας μακριά αυτούς που προκαλούν προβλήματα.
Ο βασικός λόγος όμως που τα εγκλήματα έχουν μειωθεί, είναι ο διαχωρισμός τους ανά εθνικότητα. Υπάρχει η πτέρυγα με τους Αβορίγινες, τους Λιβανέζους, τους Αυστραλούς, τους Ασιάτες… Το χώρο της πτέρυγας Multi-Purpose Unit (MPU), χωρητικότητας 57 κλινών, μοιράζονται μερικοί από τους πιο φρικτούς εγκληματίες. Οι τοίχοι ορθώνονται στα 6 μέτρα και υπάρχουν σύρματα με ξυράφια. Εδώ κρατείται και ένας βιαστής ο οποίος εκτίει συνολική ποινή 32 χρόνων για τις επιθέσεις σε βάρος πολλών γυναικών. «Είναι αρκετά ευτραφής τώρα, καμία σχέση με τη φωτογραφία σύλληψής του».
«Ναι είμαι καλά», λέει καθώς ο φωτογράφος τραβάει καρέ. «Με προσκάλεσε στο κελί του. “Θα σου δώσω μια αποκλειστική ιστορία. Μια πραγματική ιστορία, αλλά έλα μόνος σου”, μου λέει».
Λίγα μέτρα πιο κάτω, ένας άλλος έγκλειστος εκτίει την ποινή του, τρις ισόβια για τη σφαγή τριών συγγενών του για κληρονομικά θέματα. «Δε θυμίζει σε τίποτα αυτό το ισχνό παιδί που ο κόσμος θυμάται. Τώρα είναι γεμάτος μυς καθώς περνά το χρόνο του κάνοντας γυμναστική ενώ είναι αποφασισμένος να αποδείξει την αθωότητά του».
Οι κρατούμενοι μετακινούνται ελεύθερα και συχνά κάνουν πλάκες και λένε ανέκδοτα με τους φρουρούς. Ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 26. Οι περισσότεροι εργάζονται εντός της φυλακής ή καθαρίζουν γκράφιτι στην κοινότητα. Τα βράδια τους κλειδώνουν στα κελιά τους. Μέσα σε αυτά, ο δημοσιογράφος παρατηρεί: ημερολόγια, σταυροί, παπούτσια (αρκετά ζευγάρια), χαρτιά, βιβλία, σάκοι πλυντηρίων, άπειρα σπρέι, απολυμαντικά χεριών, πλαστικά κουτιά φαγητού, καθρέφτες, φώτα για διάβασμα. Οι αφίσες απαγορεύονται, αλλά όχι οι φωτογραφίες: υπάρχουν εικόνες σέξι γυναικών που ποζάρουν ιδιαιτέρως προκλητικά.
Για κλείσιμο, τα λόγια ενός σωφρονιστικού υπαλλήλου: «Οι άνθρωποι πηγαίνουν στη δουλειά κάθε μέρα χωρίς να γνωρίζουν τι θα τους συμβεί. Αυτό που κάνουμε εμείς δεν είναι ηρωικό, αλλά κάνουμε τη δουλειά μας εξαιρετικά καλά».