Η Πολωνία της τέχνης και της πολιτικής αποτίει ύστατο φόρο τιμής στον Αντρέι Βάιντα, ο θάνατος του οποίου σε ηλικία 90 ετών, βύθισε στο πένθος τον πολωνικό κινηματογράφο του οποίου ήταν ο αδιαφιλονίκητος άρχοντας.
«Όλοι προερχόμαστε από τον Βάιντα. Μέσα απ’ αυτόν κοιτάζαμε την Πολωνία και τους εαυτούς μας. Και έτσι την καταλαβαίναμε καλύτερα. Τώρα θα είναι πιο δύσκολo», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ο Ντόναλντ Τουσκ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας.
Ο σκηνοθέτης του «Ανθρώπου από Μάρμαρο» και πολυάριθμων άλλων ταινιών, που αντανακλούν την περίπλοκη ιστορία της χώρας του, απεβίωσε εξαιτίας πνευμονικής ανεπάρκειας. Νοσηλευόταν εδώ και πολλές ημέρες και βρισκόταν σε κώμα δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας οικείος της οικογένειας ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί.
«Ελπίζαμε ότι θα τα κατάφερνε», δήλωσε ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης Γιάτσεκ Μπρόμσκι στο ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο TVN24.
Παρά τη μεγάλη ηλικία του, ο κινηματογραφιστής είχε παραμείνει πολύ δραστήριος τα τελευταία χρόνια, βοηθούμενος από την γυναίκα του, την Κριστίνα Ζαχβάτοβιτς, ηθοποιό, σκηνοθέτη και σκηνογράφο.
Στην ταινία «Κατίν», που το 2008 ήταν υποψήφια για Όσκαρ, είχε αφηγηθεί την τραγική ιστορία του πατέρα του, του Γιάκουμπ Βάιντα, ο οποίος ήταν ένας από τους 22.500 πολωνούς αξιωματικούς που φονεύθηκαν το 1940 από τους Σοβιετικούς, κυρίως στο δάσος του Κατίν. Λοχαγός του πολωνικού πεζικού, εκτελέσθηκε με μια σφαίρα στον σβέρκο από την NKVD, τη μυστική αστυνομία του Στάλιν.
Η τελευταία ταινία του με τίτλο «Powidoki» που έκανε πρεμιέρα τον Σεπτέμβριο στο Φεστιβάλ του Τορόντο και δεν έχει ακόμη βγει στις αίθουσες, θα είναι η πολωνική υποψηφιότητα στα φετινά Όσκαρ. Ο Βάιντα αφηγείται σ’ αυτή τα τελευταία χρόνια της ζωής ενός ζωγράφου της αβάν-γκαρντ και θεωρητικού της τέχνης, του Βλαντισλάβ Στρεμίνσκι, που πολέμησε εναντίον της σταλινικής εξουσίας. Ορισμένοι κριτικοί είδαν στην ταινία αυτή μια μεταφορά για τη σημερινή Πολωνία της οποίας ηγούνται οι συντηρητικοί του Κόμματος Δικαίου και Δικαιοσύνης (PiS).
