Παντοδύναμοι οίκοι και αριστοκρατικές δυναστείες εξουσίαζαν κληρονομικά την οικουμένη ήδη από πολύ νωρίς στην ανθρώπινη ιστορία. Οικογένειες που άφησαν το στίγμα τους σε αυτοκρατορίες που τέλος δεν έμοιαζαν να έχουν. Μέσα στα τελευταία 100 χρόνια όμως, όλες σχεδόν οι αυτοκρατορίες έχουν κατακρημνιστεί, πέφτοντας θύματα επαναστάσεων που έφεραν για πρώτη φορά τον λαό στην εξουσία. Κι έτσι το τέλος των τελευταίων ενεργών μοναρχών ή των διαδόχων μεγάλων αυλών μόνο τόσο αίσιο όσο υποσχόταν η ζωή τους δεν ήταν, αναγκάζοντάς τους να περάσουν τις μέρες τους απλά και ταπεινά. Και ιδιαιτέρως περίεργα, κάποιες φορές…
Ο τελευταίος βασιλιάς της Ρουάντα ζει με κουπόνια τροφίμων στη Βιρτζίνια
Ο βασιλιάς Κιγκέλι Ε’, ο τελευταίος μονάρχης της Ρουάντα, βασίλεψε στα μέρη του μόλις 9 μήνες, πριν η εξέγερση των Χούτου το 1959 τον στείλει σε ισόβια εξορία. Σήμερα ο 79χρονος Κιγκέλι ζει σε εργατικές κατοικίες της Βιρτζίνια των ΗΠΑ και επιβιώνει χάρη στη γενναιοδωρία της αμερικανικής κυβέρνησης, που του χορηγεί κοινωνικό επίδομα αλλά και κουπόνια φαγητού. Για να τα βγάζει μάλιστα πέρα, ο βασιλιάς πουλά ιπποτικές τιμές από το βασίλειό του σε όποιον θέλει και έχει να πληρώσει. Οι περισσότεροι μάλιστα γείτονές τους δεν έχουν καν ιδέα ποιος είναι, καθώς τίποτα δεν θυμίζει την παλιά ζωή του γαλαζοαίματου της Αφρικής. Παρά ταύτα, ο Κιγκέλι επιμένει να του φέρονται ως μονάρχη και είναι διατεθειμένος να φτάσει πολύ μακριά για να το εξασφαλίσει αυτό. Αρνείται, για παράδειγμα, να οδηγήσει μόνος του, γι’ αυτό και έχει χρίσει σοφέρ του έναν τύπο, τον οποίο έχει γεμίσει στα αξιώματα και τους τίτλους, αν και εκείνος για να επιβιώνει δουλεύει πρωτίστως σε κατάστημα πώλησης οικιακών ειδών! Ο Κιγκέλι έχει περάσει τον τελευταίο μισό αιώνα στην εξορία, ανίσχυρος να σταματήσει τη βία που βύθισε τη χώρα του στο αίμα και το πένθος. Πλέον, στα 76 του, δεν έχει παραιτηθεί ποτέ από το όνειρο να επιστρέψει στον θρόνο του, μόνο όμως αν τον θέλει ο λαός, όπως ισχυρίζεται διαχρονικά. Απολαμβάνει ιδιαίτερα όταν οι λιγοστοί περίοικοι που ξέρουν ποιος είναι τον αποκαλούν χαϊδευτικά «βασιλιά της Αφρικής»…
Ο πρίγκιπας της Ιταλίας καταδικάστηκε για μαστροπεία
Όταν οι Ιταλοί αποτίναξαν τη βασιλεία το 1946, η βασιλική οικογένεια εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα και δεν μπόρεσε μάλιστα να επιστρέψει πριν από την έλευση 54 ετών. Ο Βιτόριο Εμανουέλε της Σαβοΐας, γιος του τελευταίου βασιλιά της Ιταλίας, Ουμπέρτο Β’, και διάδοχος του θρόνου, συνεχίζει ωστόσο να χρησιμοποιεί τον τίτλο του δούκα της Σαβοΐας, παρά το γεγονός ότι η Ιταλία δεν αναγνωρίζει πια τέτοιους τίτλους στο πολίτευμά της. Το 1978, ο Βιτόριο κατηγορήθηκε για ανθρωποκτονία, όταν έβγαλε στο κατάστρωμα του γιοτ του το πιστόλι του και πυροβόλησε στα τυφλά μέσα στο κατασκόταδο, σκοτώνοντας κατά λάθος μια γερμανίδα τουρίστρια. Πέρασε μάλιστα 13 χρόνια στα δικαστήρια της Γαλλίας παλεύοντας με τις κατηγορίες, από τις οποίες τελικά αθωώθηκε. Όταν επανεμφανίστηκε ωστόσο στην Ιταλία, βρέθηκε να συνεργάζεται με τη σικελική Μαφία, παρέχοντας «λευκή σάρκα» στα μεγαλοαφεντικά του ιταλικού υποκόσμου. Δεν ήταν καθόλου συχνό θέαμα για τις φυλακές της Σικελίας να έχουν στις τάξεις τους έναν άντρα με δώδεκα πρώτα ονόματα, αυτό ακριβώς συνέβη όμως με τον πρίγκιπα της Σαβοΐας, που κατέληξε πίσω από τα κάγκελα της φυλακής για την έκνομη δράση του (διαφθορά, εκβιασμοί και μαστροπεία). Αν και ευγενής καθώς ήταν, διατήρησε το υψηλό του φρόνημα ακόμα και στη «στενή»: όταν γεύτηκε την πρώτη μπουκιά του φαγητού της φυλακής, έσπευσε να κρίνει γενναιόδωρα πως «στην Ιταλία, μπορείς να φας εξαιρετικά παντού»!
Πώς μετατρέπεσαι από πανίσχυρος ηγεμόνας σε κηπουρό;
Ο Που Γι έγινε αυτοκράτορας της Κίνας το 1908, στην τρυφερή ηλικία των δύο ετών. Τρία χρόνια αργότερα έχασε τον τίτλο του, ζούσε όμως σε τέτοια απομόνωση και «θέατρο» μέσα στα ανάκτορα που θα του έπαιρνε μια ολόκληρη δεκαετία να ανακαλύψει πως δεν ήταν ηγεμόνας! Ήταν ουσιαστικά έγκλειστος στο παλάτι, πολύ μικρός όμως για να διακρίνει την πραγματικότητα. Ο Που Γι πήρε πίσω τον τίτλο του το 1931 όταν οι Ιάπωνες τον έστεψαν αυτοκράτορα-μαριονέτα του κρατιδίου της Μαντζουρίας. Όταν όμως παραδόθηκαν στους Κινέζους, ο σκιώδης μονάρχης προσγειώθηκε σε κινεζικές φυλακές και όλοι περίμεναν τώρα την εκτέλεσή του. Δεν τον σκότωσαν όμως οι μαοϊκοί, παρά τον καταδίκασαν σε ζωή κοινού θνητού ως κηπουρός της φυλακής. Ο κρατούμενος Νο 981 ήταν πρότυπο φυλακισμένου, ένας άντρας που κοιτούσε μόνο τα νέα του καθήκοντα. Ο Μάο εντυπωσιάστηκε, όπως και όλο το Κομμουνιστικό Κόμμα, από την «αναμόρφωσή» του, γι’ αυτό και του χάρισαν κάποια στιγμή την ελευθερία του. Κι έτσι πέρασε τα στερνά του ελεύθερος, απασχολούμενος ως κηπουρός στους βοτανικούς κήπους του Πεκίνου. Το 1962 παντρεύτηκε την πέμπτη και τελευταία σύζυγό του, μια νοσοκόμα…
Ένας πραγματικός σουλτάνος στη Νέα Υόρκη
Για 622 χρόνια, η οθωμανική βασιλική οικογένεια των Οσμάν κυβέρνησε με πυγμή μια αυτοκρατορία που εκτεινόταν σε τρεις ηπείρους. Μέχρι τις 3 Μαρτίου 1924 όλα αυτά, όταν στα μέλη της δόθηκε ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή και τους είπαν να μην επιστρέψουν ποτέ πια στην Τουρκία. Ο πρίγκιπας Βαγιαζίτ, που αν κυβερνούσε θα λεγόταν μεγάλος σουλτάνος Βαγιαζίτ Γ’, δεν μπορούσε να πει σε κανέναν πως ήταν ο διάδοχος της Υψηλής Πύλης, κι έτσι πέρασε τη ζωή του όπως και οποιοσδήποτε άλλος. Πάλεψε πολύ για να βρει δουλειά στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης, κι αυτό γιατί η αίτησή του απορρίφθηκε μιας και είχε ξενικό όνομα! Ο διάδοχος ικέτεψε μάλιστα για τη θέση, την οποία θα έπαιρνε τελικά όταν οι υπεύθυνοι της βιβλιοθήκης ανακάλυψαν ότι ο Βαγιαζίτ μιλούσε 15 γλώσσες. Κι έτσι τον πήραν ως μεταφραστή, αν και συχνά-πυκνά του απαγόρευαν να βάζει το όνομά του σε επίσημες μεταφράσεις. Κι αυτό γιατί ένα τουρκικό όνομα σε επίσημα αρμενικά ντοκουμέντα θα προκαλούσε όσο να πεις αναταραχές! Παρά τις αναποδιές, ο Βαγιαζίτ πέρασε 45 ολόκληρα χρόνια στη δημοτική βιβλιοθήκη, πριν πάρει σύνταξη. Συνέχισε να ζει στη Νέα Υόρκη ως ο 44ος «πατριάρχης» της οθωμανικής δυναστείας των Οσμάν, αλλά στην πράξη ως κοινός θνητός. Πέθανε το 2009 χωρίς να παντρευτεί ή να αποκτήσει παιδιά…
Η διάδοχος του θρόνου της Ινδίας ζει σε παραγκούπολη
Ο πέμπτος αυτοκράτορας της Μογγολικής Αυτοκρατορίας της Ινδίας έχτισε το Ταζ Μαχάλ, ενώ στον κολοφώνα της ακμής της, η δυναστεία των Μουγκάλ κυβερνούσε το 1/4 περίπου του πληθυσμού της Γης. Όλα αυτά τα παλιά τα χρόνια βέβαια, καθώς σήμερα η διεκδικήτρια του θρόνου, Σουλτάνα Μπεγκούμ, και μακρινή απόγονος του τελευταίου μογγόλου αυτοκράτορα της Ινδίας, ζει μια ζωή που δύσκολα προσιδιάζει σε γαλαζοαίματη. Η Μπεγκούμ παντρεύτηκε τον Μπεντάρ Μπουκτ, άλλον έναν διεκδικητή του στέμματος, που ζούσε κρυμμένος καθώς φοβόταν δικαιολογημένα ότι οι βρετανοί αποικιοκράτες θα τον σκότωναν. Η οικογένεια έφτιαχνε και πουλούσε βασιλικά κειμήλια και παραδοσιακά φυλαχτά, κερδίζοντας εισόδημα-πενταροδεκάρες που η Μπεγκούμ χαρακτήρισε «πολύ πενιχρό για να επιβιώσεις». Όταν πέθανε ο σύζυγος, η κατάσταση έγινε ακόμα πιο δύσκολη για τη φαμίλια, που πήρε τώρα τον δρόμο για την παραγκούπολη. Σήμερα η διάδοχος του μογγολικού θρόνου πουλά τσάι έξω από την Καλκούτα για να ζήσει και λαμβάνει ένα κρατικό βοήθημα της τάξης των 6 ευρώ…