Παιδιά που ξεπέρασαν τους ανεπανάληπτους πατεράδες τους

Είναι φυσιολογικό για κάθε γονέα να θέλει να τον ξεπεράσει το παιδί του κάποια στιγμή, καθώς ο εγωισμός τίθεται στο περιθώριο όταν κάνεις οικογένεια. Ή μήπως και όχι; Γιατί εδώ θα μιλήσουμε για μπαμπάδες που έθεσαν τον πήχη πολύ ψηλά, αν και όχι τόσο ψηλά όσο προφανώς υπολόγιζαν! Γιατί παρά τα επιτεύγματα και τη φήμη που απολάμβαναν στον καιρό τους, ο σπόρος ξεπετάχτηκε και τους έβαλε τελικά τα γυαλιά σε όρους δημοσιότητας και ιστορικής σπουδαιότητας! Δύσκολος καιρός για μπαμπάδες δηλαδή…

Γιόχαν βαν Μπετόβεν και Λούντβιχ

Η εμβληματική ιδιοφυία της μουσικής δεν ήταν ο μόνος καλλιτέχνης της οικογένειας, καθώς η μουσική έρρεε στο αίμα της φαμίλιας από τη Βόνη της Κολονίας. Ο μπαμπάς Γιόχαν ήταν τενόρος, αν και ο παππούς Λούντβιχ ήταν η πραγματική φίρμα της οικογένειας, ως ο επιφανέστερος μουσικός της πόλης! Ο εγγονός περηφανευόταν μάλιστα για τον παππού του, που είχε ξεκινήσει ως μέλος της χορωδίας πριν ανέβει όλα τα σκαλιά της μουσικής ιεραρχίας και γίνει το 1761 Kapellmeister της Βόνης! Ο γιος του, Γιόχαν, θέλησε να ακολουθήσει τα βήματά του, καθώς είχε υπέροχη φωνή και ήταν γνωστός για το μελωδικό του τραγούδι. Ο Γιόχαν ήταν μάλιστα να διαδεχθεί τον Λούντβιχ τον Πρεσβύτερο στα δημοτικά αξιώματα, αν και τελικά αγάπησε το ποτό περισσότερο από τη μουσική, καταλήγοντας αλκοολικός. Αυτό όσο να πεις κηλίδωσε τη φήμη του και όταν έφυγε ο πατέρας του από τη ζηλευτή θέση το 1784, οι δημοτικές αρχές επέλεξαν κάποιον πιο νηφάλιο. Παρόλα αυτά, ο αλκοολικός Γιόχαν αναγνώρισε την κλίση του γιου στη μουσική και τον δίδασκε από πολύ τρυφερή ηλικία, αν και ο νεαρός Λούντβιχ έψαχνε την έμπνευση στον παππού και όχι στον πατέρα. Το πορτρέτο του παππού του μετέφερε ο εγγονός Λούντβιχ από σπίτι σε σπίτι και όχι του Γιόχαν…

Γουίλιαμ Ναϊτινγκέιλ και Φλόρενς

Η γυναίκα που έκανε τη νοσηλευτική λειτούργημα και άλλαξε τη μοίρα της υγειονομικής περίθαλψης μόνο συστάσεις δεν χρειάζεται, καθώς ο κόσμος χρωστά πολλά στην πιονέρο και κοινωνική ακτιβίστρια Φλόρενς. Παρά το γεγονός ότι ακολούθησε στη ζωή της έναν τελείως διαφορετικό δρόμο από αυτόν που ονειρευόταν ο πατέρας της! Ο Βρετανός γεννήθηκε το 1794 ως Γουίλιαμ Έντουαρντ Σορ, υιοθέτησε όμως τελικά το επίθετο του θείου του (αδελφού της μητέρας του) Ναϊτινγκέιλ, ο οποίος ήταν κροίσος των ανθρακωρυχείων και του είχε κληροδοτήσει μια έπαυλη. Ο πατέρας του Γουίλιαμ ήταν τραπεζίτης, κι έτσι ο μικρός μεγάλωσε στα πλούτη. Κάποια στιγμή παντρεύτηκε την κόρη ενός παθιασμένου υπέρμαχου της κατάργησης της δουλείας, με την οποία απέκτησε δύο κόρες, την Παρθενόπη και τη Φλόρενς. Ο πατέρας απέκτησε πολιτειακά αξιώματα και κατέβηκε αποτυχημένα στον πολιτικό στίβο, ονειρευόμενος πια να καλοπαντρέψει τις κόρες του και να γίνουν κυρίες της καλής βικτοριανής κοινωνίας. Μοιραία λοιπόν σοκαρίστηκε όταν η Φλόρενς του ανακοίνωσε αυθάδικα πως δεν ήταν για παντρειές, καθώς ήθελε να γίνει νοσοκόμα, ένα επάγγελμα που στον καιρό του μόνο αξιοσέβαστο δεν ήταν για την άρχουσα τάξη! Την ώρα που η Παρθενόπη ακολουθούσε τα κελεύσματα του προβεβλημένου μέλους της τοπικής κοινωνίας πατρός της, όταν παντρεύτηκε δηλαδή τον πλούσιο μνηστήρα που είχαν φέρει για τη Φλόρενς, το μαύρο πρόβατο της οικογένειας βρισκόταν στη Γερμανία για να αποκτήσει εμπειρία ως ταπεινή νοσοκόμα της εργατιάς. Και να αλλάξει κατόπιν τη μοίρα της νοσηλευτικής ως «Κυρία με τη Λάμπα»!

Εντμόντ Μπεκερέλ και Ανρί

Ο Αλεσάντρ-Εντµόντ Μπεκερέλ έπρεπε να παλέψει πολύ στη ζωή του για να βαδίσει στα χνάρια του πατέρα του, Αντουάν-Σεζάρ Μπεκερέλ, σπουδαίου φυσικού που είχε ανακαλύψει το 1839 το λεγόμενο «φωτοβολταϊκό φαινόµενο» και τον σέβονταν και τον τιμούσαν όλοι. Ο Αντουάν είχε στα χέρια του την έδρα της Φυσικής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Παρισιού και ήταν ένα από τα εξέχοντα μέλη της τοπικής κοινωνίας. Ο γιος Εντμόντ έβαλε τα δυνατά του, έτσι διψασμένος για γνώση καθώς ήταν, και κατάφερε να ξεπεράσει τον πατέρα του, βαδίζοντας ακριβώς πάνω στον δρόμο που είχε χαράξει! Τον διαδέχτηκε στην έδρα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Παρισιού, σπούδασε και ασχολήθηκε με πολλά και διάφορα, από την οπτική και τον ηλεκτρισμό μέχρι και τα ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα, και άφησε παρακαταθήκη μνημειώδεις εργασίες πάνω σε πληθώρα επιστημονικών τομέων. Ο πήχης ήταν λοιπόν πολύ ψηλά για τον κακομοίρη τον Ανρί-Αντουάν, καθώς αυτός είχε να παλέψει με δυο γενιές απίστευτων επιστημονικών μυαλών. Δεν είχε λοιπόν επιλογή παρά να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του και του παππού του πριν από αυτόν, σπουδάζοντας φυσική στην Πολυτεχνική Σχολή του Παρισιού και μηχανολογία στη Σχολή Γεφυρών και Δρόμων. Η δικαίωσή του ήρθε το 1892, όταν έγινε ο τρίτος Μπεκερέλ που κατέλάβε την έδρα Φυσικής στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας! Ο μικρός συνέχισε την έρευνα του πατέρα του πάνω στην πόλωση του φωτός, τα μαγνητικά πεδία και τα φωτοηλεκτρικά φαινόμενα, εργαζόμενος πυρετωδώς στο εργαστήριο που είχε στήσει ο Εντμόντ. Κι όμως, ήταν αυτός που έκανε μια από τις κολοσσιαίες ανακαλύψεις του 20ού αιώνα, τη ραδιενέργεια, για την οποία μοιράστηκε το 1903 το Νόμπελ με το ζεύγος Κιουρί, τον Πιερ και την απίστευτη σύζυγό του που θα έπαιρνε ένα ακόμα Νόμπελ!

Ροβέρτος Δαρβίνος και Κάρολος

Γεννημένος το 1766 και γιος του περίφημου βοτανολόγου, γιατρού, φυσικού φιλοσόφου και ποιητή Έρασμου Δαρβίνου, ο Ροβέρτος θέλησε να τον ξεπεράσει. Σπούδασε λοιπόν ιατρική και το απίστευτο μυαλό του θα τον κάνει να αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου πριν καν κλείσει το 20ό έτος της ηλικίας του, όταν και άρχισε να ιδιωτεύει ως γιατρός στην αγγλική ύπαιθρο. Λίγα μόλις χρόνια αργότερα, ο Ρόμπερτ έγινε μέλος της περίφημης Βασιλικής Ακαδημίας της Σκοτίας, απολαμβάνοντας έξι δεκαετίες σπουδαίας καριέρας που θα τον μετατρέψουν σε έναν από τους γνωστότερους γιατρούς της χώρας. Ο Ροβέρτος ήταν όμως και δαιμόνιος επιχειρηματίας, επενδύοντας σοφά τα λεφτά του σε μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες, οι οποίες όταν άρχισαν να φτιάχνουν δρόμους και κανάλια σε όλη την Αγγλία τον έκαναν ιδιαιτέρως πλούσιο! Το 1796 μάλιστα ο Ροβέρτος συνέδεσε τους Ντάρβιν με την επίσης προβεβλημένη βρετανική οικογένεια του Γουέντζγουντ, που είχε στα χέρια του τη μεγαλύτερη κεραμοποιεία του Νησιού. Το οικογενειακό δέντρο των Ντάρβιν-Γουέντζγουντ θα απέδιδε τελικά ποιητές, καλλιτέχνες, αλλά και δέκα μέλη της Βασιλικής Ακαδημίας, αν και κανείς δεν θα γινόταν πιο γνωστός από το πέμπτο από τα έξι παιδιά του γιατρού Ρόμπερτ, τον Κάρολο! Η θεωρία του για την εξέλιξη των ειδών, αιρετική στην εποχή της, ήταν αρκετή να του εξασφαλίσει μια από τις ζηλευτές θέσεις στο πάνθεο των κορυφαίων επιστημόνων όλων των εποχών. Ο ίδιος μάλιστα ο Κάρολος απέδιδε την επιτυχία του στον πατέρα του, η μόρφωση και η οικονομική του επιφάνεια του οποίου του επέτρεψαν να ασχοληθεί απερίσπαστος με τις μελέτες του. Την ίδια ώρα, ήταν ο Ρόμπερτ αυτός που εμφύσησε τη διάθεση για εξερεύνηση της φύσης, έχοντας τη συνήθεια της θεωρητικοποίησης των παρατηρήσεών του, ένα χόμπι που θα μετέτρεπε σε υψηλή επιστήμη ο γιος! Που αποκάλεσε εξάλλου τον πατέρα του «ασύγκριτα τον πιο ακριβή παρατηρητή που είδα στη ζωή μου».

Ιμάνιουελ Νόμπελ και Ανρί

Μηχανικός στο επάγγελμα, ο Σουηδός Ιμάνιουελ Νόμπελ καθιερώθηκε ως ταλαντούχος εφευρέτης αλλά κακός επιχειρηματίας. Βρέθηκε πάμπολλες φορές στο χείλος του γκρεμού, παρά το γεγονός ότι οι εφευρέσεις του έπαιξαν τον δικό τους μεγάλο ρόλο στην πορεία της Βιομηχανικής Επανάστασης και αγοράζονταν σαν τρελές απ’ όλους. Ο Ιμάνιουελ κατασκεύαζε γέφυρες και μεγάλα δημόσια έργα σε όλη τη Σουηδία, πειραματιζόταν με νέους τρόπους για τη χάραξη των δρόμων, την ίδια ώρα που του αποδίδεται και η εφεύρεση της θαλάσσιας νάρκης! Ο Νόμπελ πτώχευσε τη χρονιά που γεννήθηκε ο Άλφρεντ, το 1833, γι’ αυτό και εγκατέλειψε τη Σουηδία για τη Φινλανδία και μετά τη Ρωσία. Εκεί, στην Αγία Πετρούπολη, θα ξεκινήσει τη νέα του επιχείρηση που προμήθευε εξοπλισμό στον ρωσικό στρατό, πείθοντας ταυτοχρόνως τον τσάρο ότι οι θαλάσσιες νάρκες που είχε εν τω μεταξύ κατασκευάσει θα μπορούσαν να ανακόψουν τις βλέψεις των εχθρικών στόλων και κυρίως του πανίσχυρου βρετανικού. Ο ίδιος ήταν εξάλλου πιονέρος στην κατασκευή όπλων και τον σχεδιασμό ατμοκινητήρων, με τη βοήθειά του στους Ρώσους να λογίζεται ανυπολόγιστη κατά τον Πόλεμο της Κριμαίας (1853-1856)! Το 1842, πετυχημένος πια επιχειρηματίας και δαφνοστεφής εφευρέτης, φέρνει την οικογένειά του στην Πετρούπολη, με τον Άλφρεντ να λαμβάνει ανώτερη εκπαίδευση σε ιδιωτικά σχολεία αλλά και στο σπίτι με τους καλύτερους οικοδιδασκάλους. Ο πατέρας πειραματιζόταν επίσης και με ένα νέο υλικό, υποσχόμενο αλλά ασταθές, τη νιτρογλυκερίνη, επικουρούμενος πια από τα παιδιά του, Άλφρεντ και Εμίλ. Η τραγωδία χτύπησε την οικογένεια το 1864, όταν ο Εμίλ σκοτώθηκε στο εργοστάσιο των Νόμπελ στη Στοκχόλμη κατά τη διάρκεια ενός ακόμα πειράματος με την εκρηκτική ύλη. Όταν ο Ιμάνιουελ πτώχευσε ξανά το 1859, επέστρεψε στη Σουηδία. Την ώρα που οι δύο άλλοι του γιοι παρέμειναν στη Ρωσία και έγιναν ζάμπλουτοι στο τέλος, ο Άλφρεντ ακολουθούσε κατά πόδας τα εφευρετικά του χνάρια. Συνέχισε να δουλεύει παράνομα με τη νιτρογλυκερίνη (του το είχε απαγορεύσει το σουηδικό κράτος λόγω των συχνών εκρήξεων!), την οποία δάμασε κάποια στιγμή και έριξε στην αγορά με το εμπορικό όνομα που σκάρωσε γι’ αυτή. Πώς την είπε; Δυναμίτη! Αφού εφηύρε και τον πυροκροτητή, ήταν έτοιμος να αλλάξει τον κατασκευαστικό κλάδο, γινόμενος ζάμπλουτος και ο ίδιος. Και στο τέλος έφτιαξε και τα Βραβεία Νόμπελ, που εγγυήθηκαν την αθανασία του ονόματός του…