Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι διαβεβαίωσε χθες Παρασκευή ότι η πρόσφατη αύξηση των αφίξεων μεταναστών και προσφύγων στη χώρα του δεν συνιστά «μια εισβολή», απευθύνοντας ταυτόχρονα νέα έκκληση να καταρτιστεί μια κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Η «εποχή» των διελεύσεων μεταναστών και προσφύγων από τη Λιβύη, όπου τα τελευταία χρόνια οι αναχωρήσεις περνούν από τις μερικές χιλιάδες τον μήνα κατά τη διάρκεια του χειμώνα σε 15 ως 20.000 τον Απρίλιο, πρακτικά έχει αρχίσει ήδη.
Τα πρώτα μεγάλα κύματα αναχωρήσεων καταγράφονται από τα μέσα του Μαρτίου και προχθές Πέμπτη το υπουργείο Εσωτερικών της Ιταλίας ανακοίνωσε συνολικά 23.739 αφίξεις, δηλαδή περίπου 4.000 περισσότερες από το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Χθες Παρασκευή ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) έκανε λόγο περί 6.000 αφίξεων μέσα σε τέσσερις ημέρες στην Ιταλία, σημειώνοντας ταυτόχρονα ότι οι αφίξεις στην Ελλάδα έχουν σχεδόν σταματήσει.
Στη Ρώμη εκφράζονται φόβοι ότι ένα μέρος των μεταναστών και των προσφύγων που έχουν αποκλειστεί στην Ελλάδα θα κινηθούν προς την Ιταλία —δεν συμβαίνει τίποτα τέτοιο αυτή τη στιγμή— ή ακόμη ότι οι λιβυκές παρατάξεις θα διευκολύνουν τον διάπλου περισσότερων μεταναστών και προσφύγων προς το ιταλικό έδαφος για να υπογραμμίσουν την αδυναμία της νέας κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Τις τελευταίες εβδομάδες Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν κάνει λόγο περί εκατοντάδων χιλιάδων επίδοξων μεταναστών που περιμένουν την ευκαιρία για να αναχωρήσουν από τη Λιβύη.
«Δεν βρίσκεται μια εισβολή σε εξέλιξη», έκρινε πάντως ο Ματέο Ρέντσι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε. «Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα αλλά έχουμε σαφείς ιδέες για τον τρόπο αντιμετώπισής του. Δεν θέλω να το υποβαθμίσω», αλλά «οι αφίξεις είναι ελάχιστα περισσότερες απ’ ό,τι την περασμένη χρονιά. Λέω στους Ιταλούς: πρέπει να φανούμε λογικοί».
Καθώς αυτή την εβδομάδα συμπληρώνεται η επέτειος δύο ναυαγίων τα οποία είχαν στοιχίσει τη ζωή έως και 1.200 μεταναστών και προσφύγων, μια αληθινή αρμάδα εκτελεί περιπολίες στα ανοικτά των λιβυκών για να αποτραπούν νέες τραγωδίες.
Η ανησυχία επικεντρώνεται πλέον στο κατά πόσον η Ιταλία είναι σε θέση να βρει νέες θέσεις στα κέντρα υποδοχής: από τους 29.000 αιτούντες άσυλο τους οποίους στέγαζαν τον Μάρτιο του 2014, ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 67.000 τον Μάρτιο του 2015 και σε πάνω από 106.000 τον περασμένο μήνα.
Βρίσκονται σε εξέλιξη διαγωνισμοί που έχουν προκηρυχθεί για νέα κέντρα υποδοχής με κρατική χρηματοδότηση, σε πρώην ξενοδοχεία, σχολεία, κέντρα παραθερισμού κ.λπ. Οι υποψηφιότητες είναι πολλές αλλά οι υποδομές συχνά δεν καλύπτουν τις προδιαγραφές, ενώ τοπικοί αιρετοί αξιωματούχοι επίσης ασκούν βέτο.
Τα δεδομένα εξάλλου έχουν αλλάξει: το 2014 και το 2015, το 54% των 323.000 μεταναστών και προσφύγων που έφθασαν στην Ιταλία δεν υπέβαλαν αιτήσεις για τη χορήγηση ασύλου σε αυτή τη χώρα, συνεχίζοντας κατά τα φαινόμενα την πορεία τους προς κράτη της βόρειας Ευρώπης.
Όμως η Γαλλία έδειξε με απτό τρόπο πέρυσι στο Βαντιμίγ (Βεντιμίλια στα ιταλικά) πως τα σύνορα υπάρχουν ακόμη, ενώ η Αυστρία μοιάζει να ετοιμάζεται να κλείσει, εάν κρίνει πως χρειάζεται, το πέρασμα του Μπρένερ, στα σύνορα με την Ιταλία.
Το πέρασμα «Μπρένερ δεν πρέπει να γίνει αντικείμενο ανταγωνισμού, οι κανόνες πρέπει να τηρηθούν, δεν θα παραστήσουμε ότι δεν έγινε τίποτε εάν οι κανόνες παραβιαστούν», προειδοποίησε ο Ρέντσι.
Χθες βράδυ η υπουργός Εσωτερικών της Αυστρίας Γιοχάνα Μικλ-Λάιτνερ δήλωσε πως αναμένει «σημαντική αύξηση της μεταναστευτικής ροής μέσω της Ιταλίας», ενώ, σύμφωνα με το αυστριακό πρακτορείο ειδήσεων APA, η συντηρητική πολιτικός απηύθυνε επιστολή στον Ευρωπαίο επίτροπο αρμόδιο για τη Μετανάστευση, τις Εσωτερικές Υποθέσεις και την Ιθαγένεια για να τον ενημερώσει μεταξύ άλλων πως επιβάλλεται να ληφθούν «κατάλληλα προπαρασκευαστικά μέτρα» διότι οι «οι μεταναστευτικές οδοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων».
Σύμφωνα με την εφημερίδα La Repubblica, η ιταλική κυβέρνηση ετοιμάζει μια επιστολή στην ΕΕ για να προτείνει να επισπευστεί η σύναψη διμερών συμφωνιών με τις χώρες προέλευσης, αλλά και τη διάθεση κεφαλαίων ώστε να παρακινηθούν οι χώρες διέλευσης προσφύγων και μεταναστών να προχωρούν στην ανάσχεση των ροών.
«Χρειάζεται μια συνολική στρατηγική», επέμεινε ο Ρέντσι. «Η πραγματικότητα είναι πως απαιτείται (…) να παρέμβουμε στις χώρες προέλευσης» των προσφύγων και μεταναστών, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας.
